Дҳармендра

Дҳармендра (номи аслӣ Дҳарам Сингҳ Деол, англ. Dharam Singh Deol; 8 декабри 1935, Панҷоб, Ҳиндустон) — сиёсатмадор, ҳунарпеша ва продюсери ҳинд. Дорандаи мукофоти сеюмдараҷаи давлатии Падма Бҳушан ва инчунин якчанд ҷоизаҳои синамо барои саҳм дар синамои Ҳиндустон мебошад.

Дҳармендра
англ. Dharmendra
Ном ба ҳангоми таваллуд:	Dharam Singh Deol
Таърихи таваллуд:	8 декабр 1935(1935-12-08) (89 сол)
Зодгоҳ:	Панҷоб (Ҳиндустони Бритониё)
Шаҳрвандӣ:	Ҳиндустон
Касб:	сиёсатмадор , ҳунарпеша, продюсер
Корнома:	1960 — то ҳол
Ҷоизаҳо:	Filmfare Award барои комёбиҳои умр[d] (1997) IIFA Award барои муваффақият[d]
IMDb:	ID 0004429
vijaytafilms.com
Парвандаҳо дар Викианбор

Зиндагинома

Дҳармендра ҳамчун Дҳармендра Кевал Кришан Деол^[1] дар Насралӣ, деҳаи ноҳияи Лудҳианаи Панҷоби Ҳиндустони Бритониё 8 декабри соли 1935, дар оилаи консервативии сикҳо (ба гуфтаи писараш Саннӣ Деол, оилаи онҳо сикҳ нестанд, балки ба ҷунбиши Ориё самаҷ тааллуқ доранд^[2]) таваллуд шудааст^[3]. Ӯ дар оилаи панҷобӣ Ҷат таваллуд шудааст^[4][5]. Деҳаи аҷдодии ӯ Дангон, дар наздикии Паҳовал Теҳсил Райкот, Лудҳиана аст^[6][4].

Ӯ овони ҷавонии худро дар деҳаи Саҳневал гузаронида, дар Мактаби миёнаи давлатӣ дар Лалтон Калан, Лудҳиана таҳсил кардааст, ки падараш дар он ҷо мудири мактаби деҳа буд. Вай дар соли 1952 Фагвараро хатм кардааст^[7][8]. Дар он рӯзҳо мактабҳои Панҷоб ба Донишгоҳи Панҷоб, Чандигарҳ дохил мешуданд.

Фаъолият

Дҳармендра метавонист танҳо орзу кунад, ки дар филмҳо бозӣ кунад аммо ӯ аз хурдӣ ба синамо мафтун шуда буд. Дар синни 19-солагӣ бо интихоби волидонаш издивоҷ карда, дар як ширкати пармакунии амрикоӣ ба кор даромад. Баъдтар ӯ дар озмуни маҷаллаи Filmfare, ки чеҳраҳои навро барои филмҳо ҷустуҷӯ мекард иштирок намуд. Продюсер Арҷун Ҳингоронӣ ба ӯ бовар карда, бо ӯ барои филми “Dil Bhi Tera Hum Bhi Tere”^[9] ба маблағи 51 рупия, наҳории ҳаррӯза бо чой ва тост дар як қаҳвахонаи маҳаллӣ шартнома баст.

Филм муваффақ набуд, аммо он ба ӯ оғози заруриро дод. Дар аввали солҳои 60-ум ӯ нақшҳои хурд дошт: ӯ барои филмҳои қаҳрамонона нигаронидашуда, аз қабили "Bandini" (1963, бо Нутан), "Anpadh" (1962, бо Мала Синҳа) ва "Main Bhi Ladki Hoon" (1964, бо Мино Кумарӣ) шартнома баст. Дар ҳамин марҳила, Дҳармендра инчунин розӣ шуд, ки қаҳрамони дуюмдараҷаро дар филми "Асри ишқ" (1964), ки дар он суперситора Раҷендра Кумар ва маликаи зебоӣ Сайра Бону нақш бозидааст, бозӣ кунад. Сипас дар филмҳои «Ҳақиқат» (1964), «Сояҳо» (1965) ва «Муҳаббати модар» (1967) нақшҳо офаридааст. Дҳармендра аллакай хеле машҳур шуда буд ва бо ҳунарпешаи машҳур Мино Кумарӣ як ҷуфти муваффақ дар экран ташкил карда, якҷоя дар 7 филм нақш бозиданд. Филми онҳо «Гул ва санг» (1966) хити тиллоӣ буд. Дар нақши ҷинояткор кӯшиш кард, Дҳармендра мардонагӣ ва нармиро муттаҳид кард ва мухлисони зиёдеро ба даст овард. Ҳамон сол дар филми Анупама Дҳармендра нақши як нависандаи камбағал, вале худшиносро бозид, ки Анупамаи афсурдаро (Шармила Тагор) барои ҳимояи ҳуқуқҳояш илҳом мебахшад. Дар ин филм ӯ хеле ором ва табиӣ буд.

Дар авҷи муваффақияти худ, Дҳармендра тасмим гирифт, ки филми ҳассосии "Satyakam"-ро бо Ришикешем Мукерҷӣ ҳамчун коргардон таҳия кунад. Ӯ як марди ростқавлро бозид, ки барои ҳақиқат ҳам зиндагӣ мекунад ва фидо мешавад. Сарфи назар аз он, ки ин яке аз беҳтарин нақшҳо бозидаи Дҳармендра буд, филм нокомии тиҷоратӣ шуд. Эҳтимол, ба шарофати ин нокомӣ ва пайдоиши падидаи нав бо номи Раҷеш Кҳанна, Дҳармендра худро дар филмҳои комилан шавқовар ба монанди драмаи интиқомии «Ҳаёти харобшуда» (1970) ва достони «Ватани ман» (1971) ғарқ кард.

Бартарии бузурги ӯ дар он буд, ки ӯ яке аз чанд ҳунарпешае буд, ки сарфи назар аз мавҷҳое, ки Раҷеш Кҳанна барангехт, тавонист сари худро болотар аз об нигоҳ дорад. Гузашта аз ин, барои касби Дҳарам Ҳема Малинӣ пайдо шуд. Ҷуфти ошиқон Дҳармендра-Мино Кумарӣ хеле пештар, пас аз он ки филмҳои "Chandan Ka Palna" (1967) ва "Мавсими баҳор"^[10] (1968) мардумро ноумед карданд, аз ҳам ҷудо шуданд.

Дар соли 2007, Дҳармедра пас аз як танаффуси чорсола ба сифати актёри ёрирасон дар филмҳои "Life in a… Metro" ва "Apne", ки ҳарду комёб шуданд, ба филмҳо баргашт.

Дар соли 2011 ӯ дар филми "Yamala Pagla Deewana" бо писаронаш Саннӣ ва Боббӣ нақш бозид ва баъдан дар филми идомаи он, ки дар хазина ноком шуд. Аз миёнаҳои солҳои 2010, актёр бештар дар филмҳои панҷобӣ зоҳир мешавад. Дар соли 2014 ӯ дар филми "Double Di Trouble" дар муқобили Гиппӣ Гревал ва инчунин дар филми "Jora 10 Numbaria" дар соли 2017 нақши дукарата бозидааст. Ҳарду филмҳо муваффақияти тиҷоратӣ буданд.

Ҳаёти шахсӣ

Издивоҷи аввалини Дҳармендра бо Пракаш Каур дар синни 19-солагӣ дар соли 1954, қабл аз ворид шудан ба синамо буд^[11]. Ӯ аз ин издивоҷ ду писар дорад, Саннӣ Деол ва Боббӣ Деол, ҳарду ҳунарпешаи муваффақи синамоянд; ва ду духтар, Виҷита ва Аҷита. Ҷиянаш Абҳай Деол низ актёр аст.

Пас аз кӯчидан ба Бомбей ва ворид шудан ба синамо, Дҳармендра бо Ҳема Малинӣ издивоҷ кард, ки дар он вақт ихтилофҳо ба вуҷуд омаданд, зеро ӯ аллакай оиладор буд. Овозаҳо дар бораи Дҳармендра ва Ҳема Малинӣ барои қабули ислом ва ин издивоҷ оғоз ёфтанд^[12][13]. Ӯ ва Малинӣ дар аввали солҳои 1970-ум дар як қатор филмҳо, аз ҷумла "Sholay" нақш бозиданд^[14][15]. Ин ҳамсарон ду духтар доранд: Эша Деол (ҳунарпеша, тав. 1981) ва Аҳана Деол (ассистенти коргардон, тав. 1985).

Набераи ӯ, писари Боббӣ Деол низ ба номи ӯ "Дҳарам" ном гузошта шудааст.

Дар соли 2019 набераи Дҳармендра, писари калонии Саннӣ Деол, Каран Деол ҳамчун ҳунарпеша бо "Pal Pal Dil Ke Paas", ки коргардон Саннӣ Деол буд, аввалин бозиашро анҷом дод. Дар соли 2023, писари хурдии Саннӣ Деол, Раҷвир Деол ҳамчун актёри "Dono"-и коргардон Авниш Р. Барҷатя нақш бозид.

Филмнома

Рӯйхати филмҳо

Сол	Номгӯй	Нақш	Шарҳҳо	Иқт.
1960	Dil Bhi Tera Hum Bhi Tere	Ashok
1961	Shola Aur Shabnam	Ravi (Bunnu)		[16]
	Boy Friend	Inspector Sunil Singh
1962	Soorat Aur Seerat
	Anpadh	Deepak M. Nath		[17]
	Shaadi	Ramesh R. Malhotra		[18]
1963	Bandini	Dr. Devendra		[19]
	Begaana	Prakash
1964	Ayee Milan Ki Bela	Ranjit		[20]
	Pooja Ke Phool	Balraj		[21]
	Mera Qasoor Kya Hai
	Haqeeqat	Captain Bahadur Singh
	Ganga Ki Lahren	Ashok
	Aap Ki Parchhaiyan	Chandramohan Chopra (Channi)
	Main Bhi Ladki Hoon	Ram		[22]
1965	Purnima	Prakash
	Neela Aakash	Aakash
	Kaajal	Rajesh		[23]
	Chand Aur Suraj	Surajprakash A. Malik
	Akashdeep	Tarun		[24]
1966	Phool Aur Patthar	Shakti Singh / Shaaka		[25]
	Mohabbat Zindagi Hai	Amar
	Mamta	Barrister Indraneel		[26]
	Dil Ne Phir Yaad Kiya	Ashok		[27]
	Devar	Shankar J. Rai / Bhola
	Baharen Phir Bhi Aayengi	Jitendra Gupta (Jiten)		[28]
	Anupama	Ashok		[29]
	Aaye Din Bahar Ke	Ravi		[30]
	Paari	Ghanashyam Dhali	Филми банголӣ	[31]
1967	Majhli Didi	Bipinchandra (Bipin)		[32]
	Jab Yaad Kisi Ki Aati Hai
	Ghar Ka Chirag			[33]
	Dulhan Ek Raat Ki	Ashok		[34]
	Chandan Ka Palna	Ajit
1968	Shikar	Ajay Singh		[35]
	Mere Hamdam Mere Dost	Sunil		[22]
	Izzat	Shekhar / Dilip P. Singh		[36]
	Baharon Ki Manzil	Dr. Rajesh Khanna		[37]
	Ankhen	Sunil		[38]
	Baazi	D. S. P. Ajay
1969	Yakeen	Rajesh / Jackoss
	Satyakam	Satyapriya Acharya (Sath)		[39]
	Khamoshi	Dev Kumar (Patient #24)	Камео	[40]
	Aadmi Aur Insaan	Munish Mehra		[41]
	Pyar Hi Pyar	Vijay Pratap Gupta
	Aya Sawan Jhoom Ke	Jaishankar (Jai)		[42]
	Dharti Kahe Pukar Ke	Narrator
	Soldier Thakur Daler Singh	Deepak's Lawyer		[43]
1970	Jeevan Mrityu	Ashok Tandon / Bikram Sher Singh		[44]
	Tum Haseen Main Jawaan	Sunil		[45]
	Sharafat	Rajesh		[46]
	Mera Naam Joker	Mahendra Singh		[47]
	Man Ki Aankhen	Rajesh Agarwal
	Kab? Kyoon? Aur Kahan?	C. I. D. Inspector Anand
	Ishq Par Zor Nahin	Ram Kumar
1971	Kankan De Ole	Banta Singh	Филми панҷобӣ
	Rakhwala	Deepak Kumar		[48]
	Naya Zamana	Anoop		[22]
	Mera Gaon Mera Desh	Ajit		[22]
	Guddi	Худ	Намоиши меҳмонӣ	[49]
	Badnam Farishte	Narrator
1972	Seeta Aur Geeta	Raka		[50]
	Samadhi	Daku Lakhan Singh / Jaswant Singh / Ajay
	Raja Jani	Rajkumar Singh (Raja)		[45]
	Lalkar	Major Ram Kapoor		[51]
	Do Chor	Tony		[52]
	Anokha Milan	Ghanshyam (Ghana)
1973	Loafer	Ranjit		[53]
	Phagun	Gopal	Камео	[54]
	Keemat	Gopal		[55]
	Kahani Kismat Ki	Ajit Sharma		[22]
	Jugnu	Ashok Roy (Jugnu)		[56]
	Jheel Ke Us Paar	Sameer Rai
	Jwar Bhata	Balraj Prasad (Billoo)		[57]
	Yaadon Ki Baaraat	Shankar
	Black Mail	Kailash Gupta		[58]
1974	Dost	Manav		[59]
	Resham Ki Dori	Ajit Singh
	Patthar Aur Payal	Ranjeet Singh (Chhote Thakur)		[60]
	Pocketmaar	Shankar		[61]
	Dukh Bhanjan Tera Naam		Филми панҷобӣ
	Do Sher
	International Crook	Shekhar
	Kunwara Baap	Худ	Намоиши меҳмонӣ	[62]
1975	Saazish	Jaideep (Jai)		[63]
	Kahte Hain Mujhko Raja	Balram
	Ek Mahal Ho Sapno Ka	Vishal
	Dhoti Lota Aur Chowpatty
	Chupke Chupke	Dr. Parimal Tripathi (Pyare Mohan)		[64]
	Sholay	Veeru		[65]
	Pratiggya	Inspector Devendra Singh / Ajit D. Singh		[66]
	Chaitali	Manish
1976	Santo Banto		Филми панҷобӣ
	Chhoti Si Baat	Худ	Намоиши меҳмонӣ дар суруди "Jaaneman Jaaneman Tere Do Nayan"	[67]
	Apne Dushman	Brijesh
	Kahtey Hain Mujhko Raja	Balram
	Barood	Anup's Landlord	Камео
	Charas	Suraj Kumar		[68]
	Maa	Vijay
1977	Chacha Bhatija	Shankar Teja		[69]
	Dream Girl	Anupam Verma		[70]
	Swami	Nautanki Dancer	Намоиши меҳмонӣ	[71]
	Aaina
	Kinara	Chandan Arya	Камео	[72]
	Khel Khiladi Ka	Shaki Lutera / Raja Saab / Ajit
	Dharam Veer	Dharam Singh		[22]
	Charandas	Qawwali Singer	Намоиши меҳмонӣ
	Chala Murari Hero Banne	Худ	Намоиши меҳмонӣ
1978	Phandebaaz	Rajkumar Kakkar / Rana Shantidas
	Dillagi	Swarn Kamal		[73]
	Azaad	Ashok (Azaad)
	Giddha		Филми панҷобӣ
	Shalimar	S.S. Kumar		[74]
	Do Chehere	Kanwar Pran (Drunkard) / C.I.D. S.P. Shukla
1979	Dil Kaa Heera	Custom Officer Rajat Sharma
	Kartavya	Vijay Kumar		[75]
1980	Chunaoti	Shakti Singh	Камео
	The Burning Train	Ashok Singh		[73]
	Alibaba Aur 40 Chor	Alibaba		[76]
	Insaaf Ka Tarazu	Soldier Anil Dev Maini	Камео
	Ram Balram	Ram
1981	Aas Paas	Arun Choudhury
	Krodhi	Vikramjit Singh (Vicky) / Acharya Shradhanand
	Naseeb	Худ	Намоиши меҳмонӣ дар суруди "John Jani Janardhan"
	Professor Pyarelal	Ram / Professor Pyarelal
	Khuda Kasam	Maharaja Bhunam	Камео
	Katilon Ke Kaatil	Ajit / Badshah
1982	Rajput	Manupratap Singh (Manu)
	Teesri Aankh	Ashok
	Samraat	Ram
	Main Intequam Loonga	Kumar Agnihotri (Bitto)
	Ghazab	Ajay Singh (Munna) / Vijay Singh
	Do Dishayen	Ajitesh
	Baghavat	Amar Singh
	Badle Ki Aag	Sher Singh (Shera) / Jaggu
1983	Ambri	Dharam Singh
	Putt Jattan De	Chaudhary Dharam Singh	Филми панҷобӣ
	Andhaa Kaanoon	Truck Driver	Камео
	Naukar Biwi Ka	Deepak Kumar / Raja
	Jaani Dost	Raju
	Razia Sultan	Yakut Jamaluddin
	Qayamat	Shyam / Rajeshwar
1984	Baazi	Inspector Ajay Sharma
	Ranjhan Mera Yaar		Филми панҷобӣ
	Dharam Aur Qanoon	Rahim Khan
	Raaj Tilak	Zoravar Singh
	Sunny	Indrajeet
	Jeene Nahi Doonga	Roshan / Raka
	Jagir	Shankar
	Jhutha Sach	Vijay / Tiger
	The Gold Medal	Labor Leader Acharya	Камео
1985	Ghulami	Ranjit Singh		[77]
	Sitamgar	Sonu / Shankar
	Karishma Kudrat Kaa	Vijay / Karan
1986	Saveray Wali Gaadi	Sher Singh	Камео
	Mohabbat Ki Kasam	Shop Owner	Камео
	Begaana	Kailashnath Rana
	Main Balwan	D. C. P. Chaudhary
	Sultanat	General Khalid
1987	Insaniyat Ke Dushman	Inspector Shekhar Kapoor		[78]
	Loha	Inspector Amar
	Dadagiri	Dharma Dada
	Hukumat	Inspector Arjun Singh		[79]
	Aag Hi Aag	Bahadur Singh / Sher Singh
	Mera Karam Mera Dharam	Ajay Shankar Sharma
	Watan Ke Rakhwale	Mahavir
	Insaaf Kaun Karega	Veerendra (Veeru)
	Mard Ki Zabaan	Laxman Chauhan
	Insaaf Ki Pukar	Vijay Singh
	Superman	Jor-El	Камео
	Jaan Hatheli Pe	Soni Kapoor
1988	Zalzala	Inspector Shiv Kumar
	Soorma Bhopali	Mahendra Singh / Худ	Камео
	Sone Pe Suhaaga	C. B. I. Officer Ashwini Kumar / Vikram Dada
	Khatron Ke Khiladi	Balwant / Karamveer / Teesri Adalat
	Mardon Wali Baat	Yadvinder Singh
	Mahaveera	Ajay Verma
	Paap Ko Jalaa Kar Raakh Kar Doonga	Shankar
	Ganga Tere Desh Mein	Vijay Nath
1989	Sachai Ki Taqat	Constable Ram Singh
	Vardi	Havaldar Bhagwan Singh	Камео
	Nafrat Ki Aandhi	Sonu
	Hathyar	Khushal Khan
	Kasam Suhaag Ki
	Ilaaka	Inspector Dharam Verma	Камео
	Batwara	Sumer Singh
	Elaan-E-Jung	Arjun Singh
	Sikka	Vijay
	Shehzaade	Subedhar Zorawar Singh / Inspector Shankar Shrivastav
1990	Veeru Dada	Veeru Dada
	Qurbani Jatt Di	Sarpanch Sucha Singh	Камео
	Pyar Ka Karz	Shekhar (Shaka)
	Naakabandi	Veer Singh (Veera)
	Humse Na Takrana	Amar
1991	Trinetra	Raja	Камео
	Mast Kalandar	Shankar
	Kohraam	Arjun
	Farishtay	Virendra Kumar (Veeru)
	Paap Ki Aandhi	Dharma / Mangal
	Dushman Devta	Shiva
1992	Khule-Aam	Shiva
	Zulm Ki Hukumat	Pitamber Kohli
	Waqt Ka Badshah	N/A
	Tahalka	Ex-Major Dharam Singh
	Virodhi	Inspector Shekhar
	Humlaa	Bhawani
	Kal Ki Awaz	Police Commissioner Ali Haider Jaffrey
1993	Aag Ka Toofan	Dharam Singh / Inspector Arjun Singh
	Kundan	N/A
	Kshatriya	Maharaj Prithvi Singh
1994	Maha Shaktishaali	Jaswant Singh (Jassi)
	Juaari	Police Inspector Dharam Singh
	Rakhwale	Ashok
1995	Policewala Gunda	A.C.P. Ajit Singh
	Maidan-E-Jung	Shankar
	Aazmayish	Shankar Singh Rathod
	Taaqat	Shakti Singh
	Hum Sab Chor Hain	Vijay Kumar
	Fauji	Fauji Shamsher Singh (Sheroo)
	Veer	Veer (Veeru Bhaiya)
1996	Smuggler	Ajit Singh
	Return of Jewel Thief	Police Commissioner Surya Dev Singh
	Himmatvar	Sultan
	Aatank	Jesu
	Mafia	Fauji Ajit Singh
1997	Loha	Shankar
	Jeeo Shaan Se	Brahma / Vishnu / Mahesh
	Gundagardi	Police Commissioner Karan Singh
	Agnee Morcha	Kishan Singh Bhatti
1998	Pyaar Kiya To Darna Kya	Thakur Ajay Singh (Chacha)
	Zulm O Situm	S.P. Arun
1999	Nyaydaata	DCP Ram
	Munnibai
	Lohpurush	Ajit Singh
2000	Sultaan	Sultan Singh	Камео	[80]
	The Revenge: Geeta Mera Naam	Baba Thakur
	Meri Jung Ka Elaan	Ajit Singh
	Kaali Ki Saugandh	Sultan Singh
	Jallad No. 1	Shankar
	Bhai Thakur
2001	Jagira
	Saugandh Geeta Ki
	Zakhmi Sherni
	Bhooka Sher	Ranbir Singh
2002	Reshma Aur Sultan
	Border Kashmir Ka
2003	Kaise Kahoon Ke... Pyaar Hai	Dharam		[81]
	Tada	Balraj Singh Rana
2004	Sabse Badi Ganga Ki Saugandh
	Hum Kaun Hai?	Virendra 'Viru'	Камео	[82]
	Kis Kis Ki Kismat	Hasmukh Mehta		[83]
2007	Life in a... Metro	Amol		[84]
	Apne	Baldev Singh Chaudhary		[85]
	Johnny Gaddaar	Sheshadri		[86]
	Om Shanti Om	Худ	Нақши меҳмонӣ дар суруди "Deewangi Deewangi"	[87]
2009	Har Pal	Baba
2011	Yamla Pagla Deewana	Dharam Singh Dhillon		[88]
	Tell Me O Kkhuda	Tony Costello		[89]
2013	Yamla Pagla Deewana 2	Dharam Singh Dhillon		[88]
	Singh Saab the Great	Худ	Нақши меҳмонӣ дар суруди "Daru Band Kal Se"	[90]
2014	Double Di Trouble	Ajit / Manjit	Филми панҷобӣ	[91]
2015	Second Hand Husband	Ajit Singh		[92]
2017	Jora 10 Numbaria	Jagga Baba	Филми панҷобӣ	[93]
2018	Yamla Pagla Deewana: Phir Se	Jaywant Parmar		[94]
2020	Shimla Mirchi	Foreign Minister	Камео	[95]
	Jora: The Second Chapter	Jagga Baba	Филми панҷобӣ	[96]
2021	Dream Catcher		Филми хурд	[97]
2023	Rocky Aur Rani Kii Prem Kahaani	Kanwal Randhawa		[98]
2024	Teri Baaton Mein Aisa Uljha Jiya	Jai Singh Agnihotri		[99][100]
	Desh Ke Gaddar			[101]
2025	scope="row" style="text-align:left; backg	Ikkis			[102]

Эзоҳ

1. Affidavit - Dharmendra Kewal Krishan Deol(ҳин.). ceorajasthan.nic.in.
2. Watch In Conversation with The Deols Бойгонӣ шудааст 19 ноябри 2012  сол.. (12 November 2012)
3. Dharmendra talks about his mother Satwant Kaur: She wanted me to learn how to manage money (21 January 2020).
4. I am a farmer's son: Dharmendra, The Hindu (27 June 2015). «I am a Jat. Jats love their land and their farms. I spend most of my time in my farmhouse at Lonavla these days.».
5. Dharmendra pained to see Punjabi girls hitting the bottle (11 November 2013). «Bollywood superstar Dharmendra said as a Punjabi he was pained to hear that even girls in the state are now hitting the bottle.».
6. Dharmendra nostalgic on visiting Dangon. Ludhiana Tribune (6 November 2013).
7. Sumbly, Vimal From Ludhiana to Bikaner in support of Dharmendra. Ludhiana Tribune (2 May 2004).
8. Affidavit. Chief Electoral Officer, Rajasthan.
9. My First Break: Dharmendra(англ.). The Hindu (4 November 2010). Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 Декабри 2010.
10. Chandrima Pal. Men who loved and left Meena Kumari(англ.). Mumbai Mirror(пайванди дастнорас — таърих) (15 August 2013). 18 Январ 2017 санҷида шуд.
11. Bobby Deol Reportedly Attacked Hema Malini with a Knife After Dharmendra's 2nd Marriage; Here's What Prakash Kaur Said on the Matter!(англ.), dailybhaskar (16 October 2016).
12. Dharmendra or "Dilawar Khan?", Milli Gazette (30 June 2004). «When his political rivals brought the issue to the notice of election authorities and the general public, he denied his conversion to Islam and change of name.».
13. Celebrities who converted to Islam, The Times of India.
14. Hema Malini on 35th wedding anniversary, Mid-Day.
15. Dharmendra – Action King: Personal life. The Indian Express.
16. AVIJIT GHOSH & UTTHARA KUMARI B. The unforgettable Rafi (24 July 2010). 8 ноябри 2024 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 11 августи 2011.
17. Lokapally, Vijay. Anpadh (1962), The Hindu (25 November 2010).
18. Shaadi, The Indian Express (27 July 1962), стр. 3.
19. Landmark films of the 60s: Bandini. Rediff.com. Rediff (26 November 2008).
20. Dharmendra: पर्दे पर विलेन की धुनाई कर तालियां बटोरने वाले धर्मेंद्र ने इस फिल्म में निभाया था नेगेटिव रोल, Dainik Jagran (8 December 2022).
21. Bharatan, Raju A Journey Down Melody Lane. Hay House (2010).
22. Raheja, Dinesh All muscle, all heart: Dharmendra. Rediff.com (24 June 2002).
23. Deepak Mahaan. Kaajal (1965), The Hindu (19 Nov 2012). Бойгонӣ шудааст 16 Декабри 2013  сол. Проверено 8 ноябри 2024.
24. Gupta, Ranjan Das. My First Break: Dharmendra, The Hindu (4 November 2010).
25. Rewind - Sixty Years Of Dharmendra, Box Office India (24 November 2020).
26. When Dharmendra's unscripted KISS left Suchitra Sen embarrassed and furious during the shooting of 'Mamta', Times of India (27 September 2023).
27. Happy Birthday Dharmendra: An icon's journey through Bollywood's peaks and valleys, PTC News (8 Декабри 2023).
28. Bali, Karan. Films that are 50: When Dharmendra completed Guru Dutt's dream in 'Baharen Phir Bhi Aayengi', Scroll.in (27 March 2016).
29. Raheja, Dinesh Classic Revisited: Anupama. Rediff.com (11 April 2002).
30. Nagar, Abhishek. धर्मेंद्र के साथ आशा पारेख को देना था रोमांटिक सीन, मगर टेंशन में थे ओम प्रकाश, एक्ट्रेस बोलीं- लोग डरते थे..., News18 (27 February 2023).
31. Udaytara Nayar, Dilip Kumar (2014). "Filmography and Awards". Dilip Kumar: The Substance and the Shadow. Hay House India, New Delhi. ISBN 978-93-81398-86-9.
32. Remembering The Master, The Times of India (11 July 2009).
33. When Waheeda Rehman Revealed That Dharmendra Felt Uncomfortable Around Her, News18 (28 April 2023).
34. National Film Archive of India [@NFAIOfficial] (June 8, 2023). "#Nutan and #Dharmendra appear in an intense close-up from the film Dulhan Ek Raat Ki (1966), directed by #DDKashyap. Inspired by Thomas Hardy's Tess of the d'Urbervilles, the film is centred around the tragic lead (Nutan) in the aftermath of a horrific event." (Tweet). Archived from the original on 1 August 2024 – via Twitter.
35. Sharma, Sampada. Decades before Shah Rukh Khan's Pathaan vowed to save Bharat Mata, Dharmendra played the fan-favourite spy in Ankhen, The Indian Express  (28 January 2023).
36. Rao, Subha J. 'We lived like a family', The Hindu (6 December 2016).
37. Vijaykar, Rajiv M.. Book Excerpt: Dharmendra's Life - The Meena Kumari Phase, NDTV (7 December 2018).
38. Sunny Deol is a spy with a heart.
39. Raheja, Dinesh Satyakam: Dharmendra's career best role. Rediff.com (15 March 2003).
40. Sarangi, Y.B.. Khamoshi 1969, The Hindu (16 August 2008). Бойгонӣ шудааст 4 августи 2009  сол. Проверено 8 ноябри 2024.
41. Aadmi Aur Insaan. .yashrajfilms.com. Yash Raj Films (8 March 2017).
42. These Three Dharmendra Hits Have One Thing In Common, Can You Guess?, News18 (6 April 2024).
43. Soldier Thakur Daler Singh. Shemaroo Entertainment. 22 February 2017. Event occurs at 15:32 – via YouTube.
44. Vijay Lokpally. Jeevan Mrityu (1970). The Hindu (11 September 2014).
45. Sharma, Devesh Best Hema Malini-Dharmendra Movies. Filmfare (16 October 2020).
46. Bhaichand Patel, ed. (2012). Bollywood's Top 20: Superstars of Indian Cinema. Penguin Books India. p. 165. ISBN 978-0-670-08572-9.
47. Silsila to Kagaz Ke Phool: Films that didn't work on releasing, but became classics later. Firstpost (4 August 2016).
48. Rakhwala (1971) (28 April 2017).
49. Raheja, Dinesh rediff.com, Movies: Classics Revisited: Guddi. Rediff.com (2 May 2002).
50. Seeta Aur Geeta was inspired: Salim Khan, Mid-Day (28 March 2013).
51. Malhotara, APS. Lalkar (1972), The Hindu (26 December 2013).
52. Do Chor (1972), The Hindu (20 October 2016).
53. Sing, Bobby. CinemaScope: From Akshay Kumar's Singh Is Kinng to Dharmendra's Loafer, and more... Here's how Bollywood filmmakers ripped off Frank Capra's 1933 classic Lady For A Day for decades, The Free Press Journal (16 January 2022).
54. Vajpayee, Ruchi. 50 Years Of Phagun: 50 साल पहले, इस फिल्म में धर्मेंद्र की बेटी के किरदार में नजर आईं थीं जया बच्चन(англ.), Dainik Jagran (8 June 2023).
55. Keemat (1973), The Hindu (27 September 2016).
56. Jugnu (1973), The Hindu (21 November 2013).
57. Daagudu Moothalu: The 'hidden' treasures unveiled, The Hindu (20 August 2015). «Daagudu Moothalu was later remade into Tamil as Avan Pithana with S. S Rajendran and in Hindi with Dharmendra titled Jwar Bhata, which however couldn’t replicate the success of the original.».
58. Kumar, Anuj Black Mail (1973). Thehindu.com (30 September 2016).
59. Kohli, Suresh. Dost (1974), The Hindu (31 October 2013).
60. Jha, Subhash K. 3 amazing Vinod Khanna performances you must watch!. Rediff.con (27 April 2021). — «Interestingly VK’s first spell of stardom came his way as a villain. Even in 1974, when he had huge success as a leading man, he scored big as a villain in Patthar Aur Payal where Dharmendra played the hero.»
61. Malhotra, A.P.S.. Pocket Maar (1974), The Hindu (5 January 2017).
62. Lokapally, Vijay. Kunwara Baap (1974), The Hindu (24 March 2016). «Mehmood though packed the film with special appearances. From Sanjeev Kumar, Vinod Khanna, Dharmendra, Hema Malini, Amitabh Bachchan, Yogita Bali, Dara Singh, Lalita Pawar and Mukri».
63. Malhotra, A.P.S.. Saazish (1975), The Hindu (17 March 2017).
64. Why You Should Watch Hrishikesh Mukherjee's 1975 Classic Chupke Chupke (11 April 2023).
65. 100 Years of Indian Cinema: The 100 greatest Indian films of all time. IBN Live (17 April 2013). 8 ноябри 2024 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 25 апрели 2013.
66. AVIJIT GHOSH (25 September 2013). 40 RETAKES. Westland. pp. 75–. ISBN 978-93-83260-31-7.(пайванди дастнорас)
67. Salam, Ziya Us. Chhoti Si Baat (1975), The Hindu (11 October 2012). «The song, "Jaaneman jaanme tere do nayan…" which has Yesudas at his breezy best, is filmed inside a hall on Dharmendra and Hema Malini on the big screen.».
68. Charas (1976), The Hindu (29 January 2015).
69. Kohli, Suresh. Chacha Bhatija (1977), The Hindu (10 November 2021).
70. A dream called Hema Malini. Rediff.com (16 октябри 2003).
71. Swami (1977), The Hindu (31 July 2014). Бойгонӣ шудааст 14 июни 2018  сол. Проверено 5 августи 2024. «Hema Malini and Dharmendra make a cameo appearance in the film as Nautanki dancers.».
72. Salam, Ziya Us. Kinara (1977), The Hindu (27 June 2013). «After all this is the story of a classical dancer who loses her boyfriend – Dharmendra, her then real life beau in a special appearance».
73. Vaidya, Saaya Dharmendra, Bollywood's Dreamboat. Film Companion (8 December 2022).
74. The outstanding performances by Dharmendra!, Zee News (8 December 2013).
75. Kartavya (1979), The Hindu (15 December 2016).
76. Malhotra, A. P. S.. Alibaba Aur 40 Chor (1979), The Hindu (4 March 2017).
77. Ghulami | Rotten Tomatoes. www.rottentomatoes.com.
78. Book Review: 'When Ardh Satya Met Himmatwala' Chronicles The Turbulent 1980s Of Bollywood, Outlook (9 April 2023).
79. Kanwar, Rachna. 25 Must See Bollywood Movies, Indiatimes movies (3 October 2005). Бойгонӣ шудааст 24 Декабри 2018  сол. Проверено 8 ноябри 2024.
80. Dharmendra Movies List. Bollywoo Hungama (31 July 2024).
81. Deepa, Gumaste What a Yawn!. Rediff.com (9 May 2003).
82. Gajjar, Manish. Hum Kaun Hai, BBC.co.uk (3 сентябри 2004). Проверено 16 августи 2024.
83. Gajjar, Manish. BBC - Shropshire - Bollywood - Kis Kiski Kismat, BBC.co.uk (11 August 2004).
84. Metro follows the six individual lives. IndiaGlitz.
85. Adarsh, Taran Apne: Movie Review. Bollywood Hungama.
86. Review: Johnny Gaddaar is a delicious thriller. CNN-IBN (29 September 2007). 8 ноябри 2024 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 15 апрели 2009.
87. When Salman Khan waited for 4 hours to watch Dharmendra's dance in Om Shanti Om song. India Today (24 May 2024).
88. Critics' review: Yamla Pagla Deewana 2 is double the pain, Hindustan Times (7 June 2013).
89. Arora, Preeti Tell Me O Khuda: Oh for God's sake.... Rediff.com (27 October 2011).
90. Adarsh, Taran Singh Saab The Great Movie Review. Bollywood Hungama (22 November 2013). — «'Daaru Bandh Kal Se' [which has surprise cameos by Dharmendra and Bobby Deol] is hummable and gels well in the context of things.»
91. Vats, Rohit. Movie review: Dharmendra-starrer Double Di Trouble is a laugh riot, Hindustan Times (30 August 2014).
92. Dedhia, Sonil Dharmendra: Action has become artificial today. Rediff.
93. Arshi, Arshdeep. 'Jora 10 Numbaria' shows reality of a gangster's life, says Deep Sidhu, Hindustan Times (20 July 2017). «Actor Dharmendra plays the role of a mentor and a godfather to Jora. In his days, a hit, Dharmendra has been given a look that is similar to Robert de Niro in ‘The Godfather II.’ Meeting him becomes the turning point for Jora in the film.».
94. Jha, Subhash K.. Dharmendra and Rekha recreate Rafta Rafta, Deccan Chronicle (12 August 2018).
95. Shukla, Girish Dharmendra presents an unseen photo from an old talent contest that pushed him to acting. Radio Mirchi (18 January 2023).
96. Kaur, Gurnaaz. Movie Review - Jora: The Second Chapter - An intriguing tale, Tribune India (6 March 2020).
97. Entertainment Gallery. Dharmendra promotes his first international project Dream Catcher says he is just a boy from Punjab a sweet boy. Indian Express (3 June 2017).
98. No age for romance: Dharmendra on kissing Shabana Azmi in Rocky Aur Rani Kii Prem Kahaani (30 July 2023).
99. Dharmendra posts happy pics with Shahid Kapoor, Kriti Sanon as they wrap up their next untitled film, The Indian Express (10 April 2023).
100. Mukherjee, Anindita Kriti Sanon, Shahid Kapoor's film titled 'Teri Baaton Mein Aisa Uljha Jiya'. India Today (10 January 2024).
101. Desh Ke Gaddar Cast. Bollywood Hungama (3 May 2024).
102. Watch viral video: Veteran actor Dharmendra meets UP CM Yogi (13 November 2023).