Абулфараҷи Исфаҳонӣ

Абулфараҷи Исфаҳонӣ (Абулфараҷ Алӣ ибни Ҳусайни Исфаҳонӣ, ар. أبو الفرج الأصفهاني‎; 897, Исфаҳон – 967, ҳамон ҷо) — мусиқашинос, шоир, забоншинос ва мунаҷҷими форсу тоҷик.

Абулфараҷи Исфаҳонӣ
ар. أبو الفرج الأصفهاني‎
Таърихи таваллуд:	897[1][2][3][…]
Зодгоҳ:	Исфаҳон
Таърихи даргузашт:	20 ноябр 967(0967-11-20)[4][5][6]
Маҳалли даргузашт:	Исфаҳон
Шаҳрвандӣ (табаият):	Хилофати Аббосиён
Навъи фаъолият:	шоир, муаррих, адиб, мусиқидон, нависанда
Забони осор:	арабӣ[4]
Парвандаҳо дар Викианбор

Зиндагинома

Абулфараҷи Исфаҳонӣ илмҳои замонашро дар зодгоҳаш омӯхта, муддате дар Бағдоду Ҳалаб чун надими дарбор хидмат кардааст. Дар илмҳои ситорашиносӣ, мусиқӣ, таърихнигорӣ, адабиёт истеъдоди баланд доштааст. Абулфараҷи Исфаҳонӣ муддати зиёд ба кишварҳои Арабу Аҷам сафар карда, роҷеъ ба осори фарҳангӣ, адабӣ, ҳунарӣ, мусиқӣ ва шеър ахбори зиёде ҷамъоварӣ намудааст ва онро дар асари қомусиаш «Китоб-ул-ағонӣ» («Китоби сурудҳо») ҷой додааст. Бино ба ахбори манобеи хаттӣ Абулфараҷи Исфаҳонӣ роҷеъ ба мусиқӣ асарҳои бисёре таълиф намудааст: «Китоб-ул-муҷаррад ал-ағонӣ», «Рисола фӣ ағонӣ», «Китоб фӣ-н-нағам», «Китоб-ул-ахбор-ил-қиён» (занони сароянда), «Китоб-ул-ғилмон-ил-муғаннин» (писарони сароянда) ва ғайра «Китоб-ул-ағонӣ»-и Абулфараҷи Исфаҳонӣ дар омӯхтани таърихи мусиқии форсу тоҷик ва диг. кишварҳои Шарқ аҳамияти калон дорад.

Эзоҳ

1. G. W. T. Abulfaraj (ингл.) // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 1. — P. 79.
2. Абу-ль-Фарадж аль-Исфахани // Краткая литературная энциклопедия (рус.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 1.
3. Абуль-Фараджъ-эль-Исфагани (рус.) // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 1. — С. 52.
4. Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
5. Encyclopædia Britannica (ингл.)
6. Энциклопедия Брокгауз (нем.)

Адабиёт

• Раҷабов А., Суннат ва навоварӣ дар тамаддуни мксиқии замони Рӯдакӣ, Д., 2008;
• Донишномаи Шашмақом, Д., 2009.
• Турҷонизода А. Таърихи адабиёти араб. – Теҳрон, 1348;
• Абӯлфараҷ Исфаҳонӣ, Китоб-ал-оғонӣ. – Қоҳира, 1900-1905;
• Фарҳангномаи мусиқии Эрон. – Теҳрон, 1376;
• Энциклопедияи адабиёт ва санъати тоҷик, ҷ. 1. – Душанбе, 1988.

Сарчашма

• А — Асос. — Д. : СИЭМТ, 2011. — 608 с. — (Энсиклопедияи Миллии Тоҷик : [тахм. 25 ҷ.] / сармуҳаррир А. Қурбонов ; 2011—2023, ҷ. 1). — ISBN 978-99947-33-45-3.