Волфганг Амадей Мотсарт

Волфганг Амадей Мотсарт (олмонӣ: Wolfgang Amadeus Mozart, АОБ [ˈvɔlfɡaŋ amaˈdeus ˈmoːtsaʁt] ; 27 январ 1756^[2][3], Иёлати Залтсбург, Prince-Archbishopric of Salzburg^[d], Имперотурии Муқаддаси Рум^[d][4][5][6] — 5 декабр 1791^{[7][8][9][…]}, Вена, Archduchy of Austria^[d], Имперотурии Муқаддаси Рум^{[d][4][5][10][…]}) — оҳангсоз ва мусиқинавози чирадасти утришӣ.

Волфганг Амадей Мотсарт
олмонӣ: Johann Chrysostomos Wolfgang Gottlieb Mozart
Иттилооти асосӣ
Ном ба ҳангоми таваллуд	лот. Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart[1][2]
Таърихи таваллуд	27 январ 1756(1756-01-27)[2][3]
Зодгоҳ	Иёлати Залтсбург, Prince-Archbishopric of Salzburg[d], Имперотурии Муқаддаси Рум[d][4][5][6]
Таърихи даргузашт	5 декабр 1791(1791-12-05)[7][8][9][…] (35 сол)
Маҳалли даргузашт	Вена, Archduchy of Austria[d], Имперотурии Муқаддаси Рум[d][4][5][10][…]
Солҳои фаъолият	1761 — 1791[8]
Кишвар	Prince-Archbishopric of Salzburg[d]
Пеша(ҳо)	оҳангсоз, омӯзгори мусиқӣ, пиёнунавоз, мусиқидон, арғунуннавоз, скрипканавоз
Соз	арғунун, clavichord[d], клавесин, fortepiano[d], скрипка, Алт (сози мусиқии торӣ) ва фортепиано
Сабк	мусиқии давраи классик[d], sardana[d], Мусиқии камеравӣ, опера ва симфонӣ
Ҷоизаҳо
Соядаст
Парвандаҳо дар Викианбор
Осор дар Викитека

Зиндагинома

Гузаштагони ӯ усто буданд, падараш — мусиқичӣ. Аз сини 4-солагӣ Мотсарт дар клавесин ва скрипка менавохт, аз 6-солагӣ ба эҷоди мусиқӣ шурӯъ кард ва дар 7-солагӣ бо бадеҳанавозӣ дар клавесин, скрипка, арғунун бо мусиқинавозони машҳур бомуваффақият мусобиқа мекард. То сини 14-солагӣ Мотсарт ҳамчун композитори шинохта муаррифӣ гардид, операҳои ӯ дар Театри Милан иҷро мешуданд. Дар 15-солагӣ ӯро узви академияи мусиқии Болон ва Верон интихоб намуданд. Аз с. 1769 то 1781 (бо танафус) Мотсарт дар хори ҳофизони (каппела) дарбори апископи калони залтс-бургӣ хидмат мекунад.

Эҷодиёт

Волфганг Амадей Мотсарт то 18-солагӣ зиёда аз 30 симфония, 13 квартет, 14 соната ва ғ. асарҳо офаридааст. С. 1781 М. ба Вена, Утриш кӯч баст. Дар пойтахти имперотурии Утриш зистанаш, вақти шукуфоии эҷодиёташ оғоз шуд. Дар давраи дар Вена буданаш операҳои беҳтарини ӯ офарида шудаанд: «Арӯсии Фигаро» (1786), «Дон Жуан» (1787), «Флейтаи сеҳрнок» (1791), симфонияҳои бештар машҳураш, консертҳои фортепианӣ, сонатаҳо, квартетҳои торӣ, квинтетҳо, Реквиеми (марсия) овозадораш ва ғ. Операҳои Мотсарт — намунаҳои олии навъи нави асарҳои мусиқӣ — саҳнавӣ буда, композитор дар онҳо ислоҳоти жанри операро ба вуҷуд овард. Мотсарт — навовари ҳамаи жанрҳои мусиқии замони худ, офарандаи мусиқии гениалии он давра, ки рамзи зебоӣ ва гармонии ҷаҳониён гардид, мебошад.^[11]

Эзоҳ

1. (unspecified title) — ISBN 978-1-61669-768-6
2. https://data.matricula-online.eu/de/oesterreich/salzburg/salzburg-dompfarre/TFBIX%252F2/?pg=8
3. https://tritius.kmol.cz/authority/719569 (чеш.)
4. Моцарт Вольфганг Амадей // Большая советская энциклопедия (рус.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
5. http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/oi/authority.20110803100213606
6. Archivio Storico Ricordi — 1808.
7. Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформаи додаҳои боз — 2011.
8. RKDartists (нидерл.)
9. Internet Broadway Database (ингл.) — 2000.
10. Wurzbach D. C. v. Mozart, Wolfgang Amadeus (нем.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 19. — S. 170.
11. Обидпур Ҷ. Луғатномаи тафсирии мусиқӣ / зери назари Б.Қобилова. — Душанбе: Аржанг, 2019. — С. 235—236 — 480 с. ISBN 978-999-47-43-90-2(тоҷ.)