Ёрдимлӣ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ёрдимлӣ (озарбойҷонӣ: Yardımlı) — шаҳрест дар Озарбойҷон, маркази маъмурии ноҳияи Ёрдимлӣ.
| Шаҳр | |
| озарбойҷонӣ: Yardımlı | |
 | |
| 38°55′14″ с. ш. 48°14′14″ в. д.HGЯO | |
| Кишвар | Озарбойҷон |
| Таърих ва ҷуғрофиё | |
| Баландии марказ | 1 068 ± 1 м |
| Минтақаи замонӣ | UTC+4 |
| Аҳолӣ | |
| Аҳолӣ |
|
|
|
|
Як фарзия вуҷуд дорад, ки номи ҷуғрофии "Ёрдимлӣ" аз номи қабилаи Эрдим [1] ё Эрдем аст, ки дар минтақаи байни дарёҳои Урал ва Волга (охири асри VIII ) зиндагӣ мекарданд.[2]
Дар монографияи "Озарбойҷони асрҳои VII-IX", муаррихи Озарбойҷон Зиё Буниядов ҷойгиршавии шаҳри "Ёрдем"-ро дар шимоли Ардабил қайд мекунад.[3]
Маросими дафн дар кӯзаҳо (асри IV то милод - асри VII мелодӣ) боқӣ мондаанд. Масалан, дар наздикии деҳаи Ёлодҷаг дафн дар кӯзае ёфт шуд, ки ба асри IV пеш аз милод мансуб аст. Навиштаҳо дар гӯрҳо аз эҳтироми сокинони маҳаллӣ ба ҷирмҳои асосии осмонӣ - Офтоб ва Моҳ ва инчунин оташ шаҳодат медиҳанд.[2]
Соли 1962 дар деҳаи Даллаклӣ кӯзаи калоне кашф карда шуд.[2]
Ёрдимлӣ як вақте маркази ноҳияи Вергадуз [4], ки соли 1930 ташкил ёфтааст, шуда буд [5], то 19 июли соли 1938 он ба ноҳияи Ёрдимлӣ иваз карда шуд [6]. Аз 19 ноябри соли 1963 - шаҳраки навъи шаҳрӣ мебошад.
Дар шаҳр осорхонаи таърихӣ-кишваршиносӣ, масҷид ва маҷмааи ёдгорӣ ба хотири шаҳидон мавҷуданд.[2]
Дар ҷанубу шарқи Озарбойҷон, дар доманаи кӯҳҳои Толиш, дар соҳили чапи дарёи Вилашчай дар баландии 720 метр аз сатҳи баҳр ҷойгир аст [7]; ҷанубу ғарби истгоҳи роҳи оҳани Мосоллӣ дар масофаи 68 км [8][9]. Он бо Ҷумҳурии Эрон, инчунин бо ноҳияҳои Мосоллӣ, Ҷалилобод, Лерик ҳамсарҳад аст.[2]
Иқлими шаҳр мӯътадил аст. Ҳарорати миёнаи солона - 12.9 °C.[10]
Дар ҳудуди Ёрдимлӣ ҳайвонҳо, аз қабили шағол, хирс, гург, хуки ваҳшӣ ва ғайра мавҷуданд. Дар ин ҷо бисёр намудҳои рустаниҳо,дарахти Нил ( акация), булут, дарахти оҳан, буттаи зергин [2], <a href="./%D0%A7%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%80" rel="mw:WikiLink" data-linkid="undefined" data-cx="{&quot;userAdded&quot;:true,&quot;adapted&quot;:true}">чинор</a> мерӯянд.[11]
Дар ин ҷо конҳои тило, мис, платина, торф, оҳан, нафт мавҷуданд. Чашмаҳо, ки дорои обҳои гидроген сулфиди, сулфати натрий ва карбонати сулфат мебошанд, аҳамияти калон доранд.[2] Дар байни чашмаҳо чашмае, ки бо номи Гез Нарӣ ном дорад, машҳур аст.[12]
Соли 2013 дар ин ҷо хати нави оби нӯшокӣ гузаронида шуд.[13]
Дар соли 2013, ба роҳбарияти Кумитаи давлатии банақшагирии шаҳрӣ ва меъмории Ҷумҳурии Озарбойҷон нақшаҳои генералии 5 шаҳрҳои Озарбойҷон тасдиқ Болокан, Сиёзан, Ёрдимлӣ, Зардоб ва Зоқотола.[14]
Тибқи " Тақвими қафқозӣ " барои соли 1912 дар деҳаи Ёрдимлӣ, дар уезди Ленкорани губернияи Боку, 377 нафар, аксаран тоторҳо (яъне озарбойҷониҳо) зиндагӣ мекарданд [15]. Дар "Тақвими қафқозӣ" барои соли 1915 145 нафар дар Ёрдимлӣ, инчунин "тоторҳо" (озарбойҷониҳо) нишон дода шудаанд [16].
Мувофиқи барӯйхатгирии соли 1979, дар Ёрдимли 3114 нафар зиндагӣ мекарданд [17] ва мувофиқи барӯйхатгирии соли 1989 - 3438 нафар [18]. То соли 2010 аҳолии шаҳр 6700 нафарро ташкил медод [19].
Ғайр аз қолинбофӣ [20] ин ҷо чунин соҳаҳо, ба монанди ғаллакорӣ, токпарварӣ ва ғайра рушд ёфтанд.[21]
Давомнокии миёнаи умри инсон 80-90 сол аст.[2]
- Сомонаи Yardimly
- Климат: Ярдымлы - Климатический график, График температуры, Климатическая таблица - ru.Climate-Data.org. ru.climate-data.org. 8 октябри 2018 санҷида шуд.
- Rayon haqqında(англ.). nmdk.gov.az. 8 октябри 2018 санҷида шуд.
- Yardımlı Rayonu haqqında məlumat(тур.). forum.azeri.net. 8 октябри 2018 санҷида шуд.
- Ярдимли дар сайти Вазорати фарҳанг ва сайёҳии Озарбойҷон
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
