హిరణ్యకశిపుడు

హిరణ్యకశిపుడు ఒక ప్రసిద్ధ రాక్షసరాజు. ఈతడు దితి కుమరుడు. ఇతని తమ్ముడు హిరణ్యాక్షుడు.

హిరణ్య కశిపుని వధ - 17వ శతాబ్దపు హిమాచల్ ప్రదేశ్ ప్రాంతపు చిత్రం

ప్రహ్లాద చూస్తున్నట్లు నరసింహ హిరణ్యకశిపును చంపాడు

ఇతర వివరాలు

• హిరణ్యకశిపుని భార్యలు- లీలావతి, దత్త.
• హిరణకశిపుని సోదరి - హోళిక
• ‍హిరణ్యకశిపుని కుమారులు- ప్రహ్లాదుడు గొప్ప విష్ణు భక్తుడు.సంహ్లాదుడు, అనుహ్లాదుడు, హ్లాదుడు.

పురాణాలలో హిరణ్యకశిపుని కథ

ఇతని కథ పురాణాలలో మూడు భాగాలుగా విభజించవచ్చు. మొదటి భాగంలో వైకుంఠానికి కాపలాగా ఉన్న జయ విజయులను ద్వారపాలకులు బ్రహ్మ కుమారులైన సనత్కుమారులును అడ్డగించారు, వారు అగ్రహోదగ్రులై భూలోకమునందు అసురులై జన్మించమని శాపమివ్వడం వర్ణించబడి ఉంటుంది.వారు విష్ణుమూర్తిని ప్రార్థించగా మీరు రాక్షస ప్రవృత్తితో ప్రవర్తించారు, కావున వారి శాపమున మూడుజన్మలు రాక్షసులులుగా జన్మించండనిచెప్పెను. రెండవ భాగంలో హిరణ్యకశిపుడు బ్రహ్మ కోసం తపస్సునాచరించి వరాలను పొందడం గురించి వర్ణించబడి ఉంటుంది. ఇక మూడవ భాగంలో కుమారుడైన ప్రహ్లాదుని చంపడం కోసం చేసే ప్రయత్నాలు, ప్రహ్లాదుడు ప్రార్ధింపగా చివరకి నరసింహావతారమెత్తి వచ్చిన శ్రీ మహావిష్ణువు చే చంపబడి తిరిగి వైకుంఠం చేరుకోవడం వర్ణించబడి ఉంటుంది.

జీవిత కథ

హిందూ ధర్మం ప్రకారం, హిరణ్యకశపుడు అనే రాజు, చాలా మంది రాక్షసులు, అసురుల వలె, అమరత్వం పొందాలనే తీవ్రమైన కోరికను కలిగి ఉన్నాడు. ఈ కోరికను నెరవేర్చడానికి, అతను బ్రహ్మ ద్వారా వరం పొందే వరకు తపస్సు చేశాడు. ఆ వరం హిరణ్యకశిపునికి ఐదు ప్రత్యేక శక్తులను ఇచ్చింది: అతన్ని మానవుడు లేదా జంతువు, ఇంట్లో లేదా ఆరుబయట, పగలు లేదా రాత్రి, భూమిపై లేదా నీటిలో లేదా గాలిలో, అస్త్రం (ప్రాజెక్టైల్ ఆయుధాలు) లేదా ఏ శస్త్రములు (చేతి ఆయుధాలు) చంపలేవు. ఈ కోరిక నెరవేరినందున, హిరణ్యకశిపుడు అజేయంగా భావించాడు, ఇది అతనికి అహంకారాన్ని కలిగించింది. హిరణ్యకశిపుడు తనను మాత్రమే దేవుడిగా పూజించాలని, తన ఆదేశాలను అంగీకరించని వారిని శిక్షించి చంపాలని ఆదేశించాడు. అతని కొడుకు ప్రహ్లాదుడు తన తండ్రితో విభేదించాడు, తన తండ్రిని దేవుడిగా ఆరాధించడానికి నిరాకరించాడు. అతను విష్ణువును విశ్వసించడం, పూజించడం కొనసాగించాడు.

దీనితో హిరణ్యకశిపునికి చాలా కోపం వచ్చి ప్రహ్లాదుని చంపడానికి రకరకాల ప్రయత్నాలు చేశాడు. ప్రహ్లాదుని చంపడానికి ఒక ప్రత్యేక ప్రయత్నంలో హిరణ్యకశిపుడు సహాయం కోసం అతని సోదరి హోళికను పిలిచాడు. హోళికకు అగ్ని ప్రమాదం జరగకుండా ప్రత్యేక వస్త్రం ఉంది. హిరణ్యకశపుడు, ప్రహ్లాదుడిని హోళిక ఒడిలో కూర్చోమని మోసగించి ప్రహ్లాదునితో భోగి మంటల మీద కూర్చోమని కోరాడు. అయితే, అగ్ని గర్జించడంతో, హోళిక దగ్గర ఉన్న వస్త్రం ఎగిరి ప్రహ్లాదుని కప్పింది. హోళిక కాలిపోయింది, ప్రహ్లాదుడు క్షేమంగా బయటపడ్డాడు.

విష్ణువు నరసింహ రూపంలో (సగం మానవ రూపం, సగం సింహ రూపం), సంధ్యా సమయంలో (పగలు కాదు, రాత్రి కాదు), హిరణ్యకశిపుని ఒక గుమ్మం వద్దకు తీసుకువెళ్లాడు (ఇంటిలో కాదు, బయటికి కాదు), అతని ఒడిలో (అది భూమి కాదు, ఆకాశం కాదు, నీరు కాదు) పడుకోబెట్టి, ఆపై హిరణ్యకశపుడిని తన సింహపు గోళ్లతో పెకిలించి చంపాడు (అస్త్ర, శస్త్రాలు కాదు). ఈ రూపంలో, హిరణ్యకశిపునికి లభించిన ఐదు ప్రత్యేక అధికారాల వరం ఉపయోగపడలేదు. ప్రహ్లాదుడు, మానవులు హిరణ్యకశిపుని భయం నుండి విముక్తి పొందారు, ఇది చెడుపై మంచి విజయాన్ని చూపుతుంది.^[1]

మూలాలు

1. Kumar, V. (Ed.). (2004), 108 Names of Vishnu. Sterling Publishers Pvt. Ltd., ISBN 8120720237