రూబియేసి

రూబియేసి (లాటిన్ Rubiaceae) పుష్పించే మొక్కలలో ఒక కుటుంబము.

రూబియేసి
Lady's Bedstraw (Galium verum)
Scientific classification
Kingdom:	ప్లాంటే
Division:	మాగ్నోలియోఫైటా
Class:	మాగ్నోలియోప్సిడా
Order:	జెన్షియనేలిస్
Family:	రూబియేసి Juss.
Type genus
Rubia L.
ప్రజాతులు
See text For a full list, see: List of Rubiaceae genera

కుటుంబ లక్షణాలు

• అభిముఖంగా అమరి ఉండే సరళపత్రాలు.
• వృంతంతర లేదా గ్రీవ పుచ్ఛాలు.
• డైఖేసియల్ సైమ్ పుష్పవిన్యాసము.
• పుష్పాలు ద్విలింగకము, చక్రీయము, అండకోశోపరిస్థితము, చతుర్బాగ లేదా పంచభాగయుతము.
• రక్షక పత్రాలు 4-5, సంయుక్తము.
• ఆకర్షణ పత్రాలు 4-5, సంయుక్తము, గరాట ఆకారము లేదా నాళికాకారము.
• కేసరము 4-5, మకుట దళోపరిస్థితము.
• ఫలదళాలు 2, సంయుక్తము, నిమ్న అండాశయము.
• స్తంభ అండాన్యాసము.
• విత్తనము అంకురచ్ఛదయుతము.

ఆర్ధిక ప్రాముఖ్యత

• కాఫియా విత్తనాల నుండి కాఫీ పొడి లభిస్తుంది.
• సింకోనా బెరడులో క్వినైన్ అనే ఆల్కలాయిడ్ ఉంటుంది. దీనిని మలేరియా వైద్యంలో ఉపయోగిస్తారు.
• ఇపికాక్ ఒక మందు మొక్క. దీని కొమ్ముల నుండి 'ఇపికాక్' మందు లభిస్తుంది. దీనిని దగ్గు, అతిసార వ్యాధుల వైద్యంలో ఉపయోగిస్తారు.
• బండారు నుండి కలప లభిస్తుంది.
• మొరిండ, రాండియా వేళ్ళ నుండి ఎరుపు అద్దకపు రంగు లభిస్తుంది.
• అనేక మొక్కలను అందం కొరకు తోటలలో పెంచుతారు.

ముఖ్యమైన మొక్కలు

• రూబియా (Rubia) : రూబియా కార్డిఫోలియా - మంజిష్ఠ
• కాఫియా (Coffea) : కాఫియా అరాబికా - కాఫీ
• సింకోనా (Cinchona) : సింకోనా అఫిసినాలిస్ - క్వినైన్
• ఆంథోసెఫాలస్ కదంబ - కదంబ
• హల్డినా - బండారు
• పావెట్ట కార్డిపోలియా - పాపిడి
• రాండియా - బలుసాకు
• ఇక్సోరా కాక్సీనియా - రామబాణం
• బొరీరియా హిస్పిడ - మదన
• సెఫీలిస్ ఇపికాచుయాన - ఇపికాక్
• మొరిండా టింక్టోరియా - తొగరు
• పన్నీరు పువ్వు

మూలాలు

• బి.ఆర్.సి. మూర్తి: వృక్షశాస్త్రము, శ్రీ వికాస్ పబ్లికేషన్స్, 2005.