రషీద్ ఖాన్ (సంగీత విద్వాంసుడు)

ఉస్తాద్ రషీద్ ఖాన్ (1968 జులై 1 - 2024 జనవరి 9) హిందుస్తానీ సంగీత సంప్రదాయంలో భారతీయ శాస్త్రీయ సంగీతకారుడు. అతను రాంపూర్-సహస్వాన్ ఘరానాకు చెందినవాడు,,ఘరానా వ్యవస్థాపకుడు ఇనాయాత్ హుస్సేన్ ఖాన్ మునిమనవడు. అతను సోమఖాన్ ను వివాహం చేసుకున్నాడు.^[2]

ఉస్తాద్ రషీద్ ఖాన్
భోపాల్ లోని భారత్ భవన్ లో ప్రదర్శన ఇస్తున్న ఖాన్
జననం	1968 జులై 1[1] బదయూన్,ఉత్తర ప్రదేశ్, భారతదేశం[1]
మరణం	జనవరి 9, 2024(2024-01-09) (aged 46) కోల్‌కతా, పశ్చిమ బెంగాల్, భారతదేశం
వృత్తి	శాస్త్రీయ గాయకుడు
క్రియాశీల సంవత్సరాలు	1977–2024
పురస్కారాలు	పద్మభూషణ్ (2022)
సంగీత ప్రస్థానం
సంగీత శైలి	హిందుస్తానీ సంగీతం

భారత ప్రభుత్వం ఆయనకు పద్మశ్రీ పురస్కారం, 2006లో సంగీత నాటక అకాడమీ పురస్కారం లభించింది. ఆయనకు భారత ప్రభుత్వం భారత మూడవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారమైన పద్మభూషణ్ ను 2022లో కళారంగంలో ప్రదానం చేసింది.^[3]

ప్రారంభ జీవితం

ఉత్తర ప్రదేశ్ బదయూన్ లోని సాహస్వాన్ లో జన్మించారు. అతను తన మేనమామ ఉస్తాద్ నిస్సార్ హుస్సేన్ ఖాన్ (1909-1993) నుండి తన ప్రారంభ శిక్షణను పొందాడు.

చిన్నతనంలో అతనికి సంగీతంపై పెద్దగా ఆసక్తి లేదు. అతని మేనమామ గులాం ముస్తఫా ఖాన్ తన సంగీత ప్రతిభను మొదట గమనించాడు, కొంతకాలం ముంబైలో అతనికి శిక్షణ ఇచ్చాడు. అతను నిస్సార్ హుస్సేన్ ఖాన్ నుండి తన ప్రధాన శిక్షణను పొందాడు.^[4]

కెరీర్

రషీద్ ఖాన్ తన మొదటి కచేరీని పదకొండు సంవత్సరాల వయస్సులో ఇచ్చాడు, మరుసటి సంవత్సరం 1978లో అతను ఢిల్లీలో ఒక ఐటిసి కచేరీలో ప్రదర్శన ఇచ్చాడు. 1980 ఏప్రిల్ లో నిస్సార్ హుస్సేన్ ఖాన్ కలకత్తాలోని ఐటిసి సంగీత్ రీసెర్చ్ అకాడమీ (ఎస్ ఆర్ ఎ)కు మారినప్పుడు రషీద్ ఖాన్ కూడా తన 14వ ఏట అకాడమీలో చేరాడు. 1994 నాటికి అతను అకాడమీలో సంగీతకారుడిగా (ఒక అధికారిక ప్రక్రియ) గుర్తింపు పొందాడు.

అవార్డులు

• పద్మశ్రీ (2006)
• సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు (2006)
• గ్లోబల్ ఇండియన్ మ్యూజిక్ అకాడమీ అవార్డులు (జిఐఎంఎ) (2010)
• మహా సంగీత్ సమ్మాన్ అవార్డు (2012)
• మిర్చి మ్యూజిక్ అవార్డ్స్ (2013) ^[5]
• పద్మభూషణ్ (2022) ^[6]

మరణం

కొంతకాలంగా ప్రోస్టేట్‌ క్యాన్సర్‌తో బాధపడుతున్న 55 ఏళ్ల రషీద్ ఖాన్ 2024 జనవరి 9న కోల్‌కతాలోని ఒక ఆస్పత్రిలో చికిత్సపొందుతూ తుదిశ్వాస విడిచాడు.^[7] ఆయనకు భార్య, ఇద్దరు కుమారులు, కుమార్తె ఉన్నారు.