జాతీయ విద్యా ప్రణాళిక, నిర్వహణ సంస్థ (NIEPA)

జాతీయ విద్యా ప్రణాళిక, నిర్వహణ సంస్థ అనేది భారతదేశంలోని న్యూ ఢిల్లీలో ఉన్న ఒక పరిశోధనా కేంద్రీకృత విశ్వవిద్యాలయం. ఈ సంస్థను భారత ప్రభుత్వం మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ (ప్రస్తుతం విద్యా మంత్రిత్వ శాఖగా పిలుస్తారు) ఏర్పాటు చేసింది.^[1][2][3][4]

జాతీయ విద్యా ప్రణాళిక, నిర్వహణ సంస్థ

స్థాపితం	1962
వైస్ ఛాన్సలర్	ప్రొఫెసర్ N.V. వర్గీస్
స్థానం	ఢిల్లీ, భారతదేశం
కాంపస్	Urban
అథ్లెటిక్ మారుపేరు	NIEPA
అనుబంధాలు	యూనివర్సిటీ గ్రాంట్స్ కమీషన్

చరిత్ర

నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఎడ్యుకేషనల్ ప్లానింగ్ అండ్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ 1962లో UNESCO ఏషియన్ సెంటర్ ఫర్ ఎడ్యుకేషనల్ ప్లానర్స్, అడ్మినిస్ట్రేటర్స్, సూపర్‌వైజర్స్‌గా స్థాపించబడింది, ఇది తరువాత 1965లో ఏషియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఎడ్యుకేషనల్ ప్లానింగ్ అండ్ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌గా మారింది, తర్వాత ఇది నేషనల్ స్టాఫ్ కాలేజ్ ఫర్ ఎడ్యుకేషనల్ ప్లానర్స్‌గా మార్చబడింది. 1973లో నిర్వాహకులచే, 1979లో నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఎడ్యుకేషనల్ ప్లానింగ్ అండ్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ (NIEPA)గా మళ్లీ పేరు మార్చబడింది. 2006లో, NIEPAకి డీమ్డ్ టు బి యూనివర్శిటీ హోదా ఇవ్వబడింది.^[5][6]

విభాగాలు

నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఎడ్యుకేషనల్ ప్లానింగ్ అండ్ అడ్మినిస్ట్రేషన్‌లో ఎనిమిది విభిన్న విద్యా విభాగాలు, మెరుగైన పాలనా నిర్వహణ కోసం రెండు కేంద్రాలు ఉన్నాయి. అవి-

• విద్యా ప్రణాళిక విభాగం - ఇది NIEPA ప్రాథమిక విభాగాలలో ఒకటి.
• విద్యా ఆర్థిక విభాగం - ఈ విభాగం విధి అన్ని స్థాయిలలో విద్య ఆర్థిక అంశాలపై పరిశోధనను నిర్వహించడం, ప్రోత్సహించడం.
• నియత, అనియత విద్యా విభాగం - ఈ విభాగం పాఠశాల విద్య, అనధికారిక, వయోజన అక్షరాస్యత క్లిష్టమైన సమస్యలపై దృష్టి పెడుతుంది. భారతదేశంలో పాఠశాల విద్యను అభివృద్ధి చేయడానికి వివిధ రంగాలలో పరిశోధన అధ్యయనాలు నిర్వహింస్తుంది.
• విద్యా నిర్వహణ సమాచార వ్యవస్థ విభాగం - భారతదేశంలో విద్యపై డేటాబేస్, మేనేజ్‌మెంట్ సిస్టమ్‌ను బలోపేతం చేయడానికి, డిపార్ట్‌మెంట్ పరిశోధన, సామర్థ్య నిర్మాణ కార్యకలాపాలు, సాంకేతిక సలహాలను అందిస్తుంది. సెకండరీ ఎడ్యుకేషన్ మేనేజ్‌మెంట్ ఇన్ఫర్మేషన్ సిస్టమ్‌ను బలోపేతం చేసే బాధ్యతను కూడా డిపార్ట్‌మెంట్ తీసుకుంది.
• విద్యా నిర్వహణ విభాగం - ఈ విభాగం విద్యా నిర్వహణపై శిక్షణ, పరిశోధనపై దృష్టి పెడుతుంది. విద్యలో వనరుల ప్రణాళిక, నిర్వహణపై దృష్టి సారిస్తుంది.
• ఎడ్యుకేషనల్ పాలసీ విభాగం - డిపార్ట్‌మెంట్ ప్రధాన కార్యకలాపం శిక్షణ, పరిశోధన వ్యాప్తి. డిపార్ట్‌మెంట్ విధాన సమస్యలపై చర్చను ప్రేరేపిస్తుంది. ఇది స్వల్పకాలిక కోర్సులను కూడా నిర్వహిస్తుంది.
• ఉన్నత, ప్రొఫెషనల్ విద్యా విభాగం - ఈ విభాగం భారత ప్రభుత్వంలోని మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖకు నిరంతరం పరిశోధన మద్దతు, విధాన సలహాలను అందిస్తోంది. ఇది ఉన్నత విద్య, ప్రణాళికా సంఘంపై ప్రపంచ సమావేశానికి దారితీసే UNESCO ప్రాంతీయ సమావేశాలకు విద్యాపరమైన సహాయాన్ని అందిస్తుంది
• విద్యలో శిక్షణ, సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించే విభాగం - NIEPA శిక్షణా కార్యక్రమాలు, సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించే కార్యక్రమాల పరిధిని విస్తరించడం దీని లక్ష్యం. విద్యా విధానాలు, ప్రణాళికలు, కార్యక్రమాల రూపకల్పన, అమలు, పర్యవేక్షణ, మూల్యాంకనాన్ని మెరుగుపరచడంలో సహాయపడటానికి శిక్షణ పొందిన బృందాల కోసం మరింత స్థిరమైన, అంకితమైన సంస్థాగత ఏర్పాటును రూపొందించడం దీని లక్ష్యం.
• ఉన్నత విద్యలో విధాన పరిశోధన కేంద్రం
• స్కూల్ లీడర్‌షిప్ కోసం నేషనల్ సెంటర్^[7]

కార్యక్రమాలు

• మాస్టర్ ఆఫ్ ఫిలాసఫీ (M.Phil)
• డాక్టర్ ఆఫ్ ఫిలాసఫీ (PhD)