గణేశుని ముప్పై రెండు రూపాలు

హిందూ మతంలో గణేశునికి (గణపతి) కు చెందిన భక్తి సాహిత్యంలో గణేశుని ముప్పై రెండు రూపాలు తరచుగా పేర్కొనబడ్డాయి.^[1][2][3] వినాయక ఇతివృత్తం ప్రధానంగా ఉన్న గ్రంథాలలో ముద్గల పురాణము మొదటిది.^[4] ముద్గల పురాణము, ఇతర గ్రంథాలలో గణేశుని వివిధరూపాల ప్రస్తావనలు, వర్ణనలు ఉన్నాయి. 19 వ శతాబ్దపు కన్నడ శ్రీ తత్త్వనిధిలో  శివనిధి భాగంలో వివరణాత్మక వర్ణనలు చేర్చబడ్డాయి . నంజంగుడ్, చామరాజనగర్ (కర్ణాటక - మైసూర్ జిల్లా) లోని దేవాలయాలలో అక్కడి చక్రవర్తి ఆదేశాలతో ఈ ముప్పై రెండు రూపాలను చిత్రించారు ముప్పై రెండు ధ్యానశ్లోకాలు కూడా వ్రాశారు. ఈ శ్లోకాలు ముద్గాల పురాణానికి చెందినవని వచనం చెబుతోంది. (మార్టిన్ డ్యూబౌస్ట్ రాసిన పత్రాల ప్రకారం, శ్రీతత్వనిధి దక్షిణ భారతంలో ఇటీవలికాలంలో ప్రచురితమైనట్లు, ఈ పత్రాల్లో ఆ కాలంలో ఆయాప్రాంతాల్లో విరివిగా ఉన్న గణేశ రూపాలని పొందుపరిచినప్పటికీ, 4 వ శతాబ్దం నుండి ఉనికిలో ఉన్న రెండు చేతుల, 9 వ, 10 వ శతాబ్దాలలో మధ్య భారతదేశంలో కనిపించిన పద్నాలుగు, ఇరవై చేతుల వినాయకుడిని వర్ణించలేదు.^[5])

(రామచంద్రరావు) గణపతి ఆరాధనలో శ్రీతత్వనిధి లోని మొదటి పదహారు రూపాలు (షోడశ గణపతులు) చాలా ప్రాముఖ్యం చెందినవి. వాటిలో పదమూడవ, అంటే మహాగణపతి రూపాన్ని ఎక్కువగా పూజిస్తారు. ఈ రూపాన్ని తాంత్రికంగా కూడా పూజించే వారున్నారు. శక్తి-గణపతి, ఉచ్చిష్ట- గణపతి, లక్ష్మీ-గణపతి రూపాలు కూడా తాంత్రిక రహస్య ఆరాధనా రూపాలుగా పూజలు అందుకొంటున్నాయి.హేరంబ-గణపతి రూపం నేపాల్ లో ప్రసిద్ధి చెందింది.

32 రూపాల సంక్షిప్త వివరణ

వర్ణనలు, శ్లోకాలు కన్నడ, ఆంగ్లము, తెలుగు భాషలలోనికి మార్చడంవలన అనేక దోషాలు చేరినవి. సరైన ఆధారాలు లభించినట్లయితే సరిచేయగలరు.

నామము అర్థము చిత్రము వర్ణన అథ ద్వాత్రింశద్గణపతీనామ్ ధ్యానమ్ || ముద్గల పురాణము || బాల గణపతి కరస్థ కదలీచూత పనసేక్షు చ మోదకమ్ బాలసూర్యనిభమ్ వందే దేవమ్ బాలగణాధిపమ్ లేతపూలమాలతో అలంకృతుడు, అరటి ఆకు, మామిడిపండు, పనసపండు, చెరకుగడ, మోదకములను చేతులలో ధరించినవాడు, ఉదయభానునివలె ప్రకాశించుచున్నవాడు. ఎర్రని రంగుగలవాడు.[6] తరుణ గణపతి పాశాంకుశపూపక పిత్తజంబూ స్వాదంతశాలీక్షుమపి స్వహస్తైః ధత్తే సదాయస్తరుణారుణాభః పాయాత్సా యుస్మాంస్తరుణో గణేశ రక్తవర్ణము పాశము, అంకుశము, కుడుము, జామపండు, నేరేడుపండు, తన (విరిగిన) దంతము, ధాన్యపు కంకులు, చెరకుగడ ధరించునవాడు. యౌవనంతో ప్రకాశించువాడు[7] భక్త గణపతి నారికేళామ్ర కదలీ గుడపాయసధారిణమ్ శరచ్చంద్రాభవపుషమ్ భజే భక్తగణాధిపమ్ శ్వేతవర్ణము శరత్కాలపు చంద్రునివలె ప్రకాశించువాడు, కొబ్బరికాయ, మామిడి పండు, అరటిపండు, బెల్లము, పాయసము ధరించినవాడు ."[8] వీర గణపతి భేతాళ శక్తి షర్కర కార్ముక చక్ర ఖడ్గ ఖట్వాంగ ముద్గర గదాంకుశ నాగపాశాన్ శూలమ్ చ కుంత పరశుం ధ్వజముద్వహంతమ్ వీరమ్ గణేశమరుణమ్ సతతమ్ స్మరామి రక్తవర్ణము చేతులలో భేతాళుడు, శక్తి, బాణము, ధనుస్సు, చక్రము, ఖడ్గము, ముఉద్గరము (సుత్తి), గద, అంకుశము, నాగపాశము, శూలము, నాగలి / ధ్వజము, పరశువు ధరించినవాడు "[9] శక్తి గణపతి ఆలింగ్య దేవీమ్ హరితాంగయష్ఠిమ్ పరస్పరాశ్లిష్ట కటిప్రదేశమ్ సంధ్యారుణమ్ పాశాసృణి వహంతమ్ భయాపహమ్ శక్తిగణేశమీడే అరుణవర్ణము చతుర్భుజుడు. అభయముద్రను, అంకుశమును, పాశమును ధరించినవాడు. నిమ్మపండున్న మరో చేతితో శక్తిని ఆలింగనము చేసుకొనియున్నవాడు. తన తుండములో కుడుమును ధరించినవాడు. ద్విజ గణపతి యం పుస్తకాక్షగుణదండకమండల శ్రీ విద్యోతమానకరభూషణమిందువర్ణమ్ స్తంబేరమాననచతుష్టయశోభమానమ్ త్వాం యః స్మరేద్ద్విజగణాధిపతే సధనయః ఇందువర్ణము (తెలుపు) చతుర్ముఖుడు, చతుర్భుజుడు, జపమాల, కమండలువు, దండము (లేదా స్రుక్), పుస్తకము ధరించినవాడు. సిద్ధి గణపతి పక్వచూతఫలపుష్పమంజరీ మిక్షుదండతిలమోదకైస్వహ ఉద్వహన్వరశుమస్తు తే నమశ్రీ సమృద్ధియుతహేమపింగళ పింగవర్ణము (బంగారు రంగు) నువ్వులలడ్డును ఇష్టపడినవాడు. చతుర్భుజుడు. పరశువును. పాశమును, చెరకుగడను, బాగుగా పండిన మామిడిపండును ధరించినవాడు. ఉచ్ఛిష్ట గణపతి నీలాబ్జదాడిమీవీణా శాలిగుంజాక్ష సూత్రకమ్ దధదుచ్ఛిష్టనామాయమ్ గణేశ పాతు మేచకః (పాఠాంతరము) నారీయోనిరసావదలోలుపమ్ కామమోహితమితి నీలవర్ణము షడ్భుజుడు. చేతులలో జపమాల, దానిమ్మపండు, ధాన్యపుకంకి, నీలపద్మము ధరించినవాడు. ఆరవచేతిలో గుంజఫలము (?) ఉంది. ఆమ్మవారిని ఆలింగనము చేసికొనియున్నాడు. ఆయన తుండము ఆమ్మవారి తొడలపైనున్నది. విఘ్న గణపతి శంఖేక్షుచాపకుసుమేషుకుఠారపాశ చక్రస్వదంతసృణిమంజరికాషనాదైః పాణిశ్రితైః పరిసమీహిత భూషణశ్రీ విఘ్నేశ్వరో విజయతే తపనీయగౌరః స్వర్ణవర్ణము అష్టభుజుడు. చేతులలో ఏకదంతము, చక్రము, పుష్పబాణములు, పరశువు, శంఖము, చెరకుగడ, పాశము, అంకుశము ధరించినవాడు. తుండముకొనపై పుష్పగుచ్ఛమును ధరించినవాడు. క్షిప్ర గణపతి దంతకల్పలతాపాశ రత్నకుంభాంకుశోజ్వలమ్ బంధూక కమనీయాభమ్ ధ్యాయేత్ క్షిప్రగణాధిపమ్ బంధూక (ఎరుపు) వర్ణము చతుర్భుజుడు. చేతులలో ఏకదంతము, అంకుశము, కల్పలత, పాశము ధరించినవాడు. తుండము చివర రత్నములతోనిండిన కుంభమున్నవాడు. హేరంబ గణపతి అభయ వరద హస్తమ్ పాశదంతాక్షమాలా సృణిపరశుదధానం ముద్గరం మోదకం చ ఫలమధిగతసింహః పంచమాతంగవక్త్రో గణపతిరతిగౌరః పాతు హేరంబనామా అతిగౌర (తెలుపు) వర్ణము పంచముఖుడు. సింహవాహనుడు. దశభుజుడు. అభయ వరద ముద్రలు, అక్షమాల, నిమ్మపండు, గద, అంకుశము, పాశము, పరశువు, మోదకము, ఏకదంతము ధరించినవాడు. . లక్ష్మీ గణపతి శ్రీ గణపతి బిభ్రాణశ్శుకబీజపూరకమిళన్మాణిక్యకుంభాంకుశాన్ పాపాశమ్ కల్పలతాం చ ఖడ్గవిలసజ్జ్యోతిస్సుధానిర్జరః శ్యామేనాత్తసరోరుహేణ సహితం దేవిద్వయమ్ చాంతికే గౌరాంగో వరదానహస్తసహితో లక్ష్మీగణేశోవతత్ గౌరవర్ణము (తెలుపు) సిద్ధి బుద్ధి దేవేరులను ఆలింగనము చేసుకొన్నవాడు. అష్టభుజములు గలవాడు. దానిమ్మపండు, ఖడ్గము, కల్పలత, అంకుశము, చిలుక, పాశము, మాణిక్యకుంభము ధరించి, ఎనిమిదవ చేత వరదముద్రతో విలసిల్లుచున్నవాడు. మహా గణపతి హస్తీంద్రాననమ్ ఇందుచూడమ్ అరుణఛాయమ్ త్రినేత్రమ్ రసాదాశ్లిష్టమ్ ప్రియయా సపద్మకరయా స్వాంకస్తయా సంతతమ్ బీజాపూర గదేక్షుకార్ముక లసచ్చక్రాబ్జ పాశోత్పల వ్రీహ్యగ్రస్వవిషాణరత్నకలశాన్ హస్తైర్వహంతమ్ భజే అరుణ వర్ణము తన అంకమున శక్తితో కూడినవాడు. దశభుజుడు. ఏకదంతము, దానిమ్మపండు, గద, చెరకు విల్లు, చక్రము, శంఖము, పాశము, నీలోత్పలము, ధాన్యపుకంకి, రత్నకలశమును ధరించినవాడు. విజయ గణపతి పాశాంకుశ స్వదంతామ్రఫలవానాఖువాహనః విఘ్నమ్ నిహంతంతునస్సర్వమ్ రక్తవర్ణో వినాయకః రక్తవర్ణము ఎలుకపై వేగముగా పయనించువాడు. చతుర్భుజుడు. ఏకదంతము, అంకుశము, పాశము, మామిడిపండు ధరించినవాడు. విఘ్నములను నశింపజేయువాడు. నృత్య గణపతి పాశాంకుశాపూపకుఠారదంత చంచత్కరాక్లుప్త వరాంగుళీయకం పీతప్రభామ్ కల్పతరోరధస్తామ్ భజామి నృత్తోపపదం గణేశమ్ పీతవర్ణము (పసుపు) కల్పవృక్ష్మము క్రింద నృత్యము చేయుచున్నవాడు. చతుర్భుజుడు. ఏకదంతమును, పాశమును, పరశువును, కుఠారమును, అపూపమును (కుడుము) ధరించినవాడు. ఊర్ధ్వ గణపతి కల్హారశాలి కమలేక్షుక చాపబాణ దంతప్రరోహగదభృత్ కనకోజ్వలాంగః ఆలింగనోద్యతకరో హరితాంగయష్ట్యా దేవ్యా కరోతు శుభమూర్ధ్వగణాధిపోమే కనకవర్ణము తన వామాంకమున శక్తిని కలిగినవాడు. అష్టభుజములు గలవాడు. ఏకదంతము, పుష్పబాణములు, కమలము, కల్హారము (నీలి కలువ), ఇక్షుచాపము, ధాన్యపు కంకి, గద ధరించి, మరొకచేత అమ్మవారిని ఆలింగనము చేసుకొన్నవాడు. ఆయన తుండము ఆయమ్మ కుడి స్తనమును చుట్టియున్నది. అందరకు శుభములిచ్చును. ఏకాక్షర గణపతి . రక్తో రక్తాంగరాగాంశుక కుసుమయుతస్తుందిలసచ్చంద్రమౌళే నెసత్రైయుసక్తస్త్రిభిర్వామనకరచరణో బీజపూరమ్ దధానః హస్తాగ్రక్లుప్తపాశాంకుశరదవరదో నాగవక్త్రోహిభూషో దేవః పద్మాసనస్థో భవతు సుఖకరో భూతయే విఘ్నరాజః రక్తవర్ణము చతుర్భుజుడు. తలపై చంద్రవంక గలదు. చేతులలో ఏకదంతము, అంకుశము, పాశము, మోదకము ధరించినవాడు. తన తుండము చివర దానిమ్మపండు ఉంది. పద్మాసనమున ఉన్నాడు. సర్వభూతములకు సుఖమును ప్రసాదించును. వర గణపతి సిందూరాభమిభాననమ్ త్రిణయనం హస్తేచ పాశాంకుశౌ బిభ్రాణమ్ మధుమత్క పాలమనిశమ్ సాద్విందుమౌళిమ్ భజే పుష్ట్యాశ్లీష్టతనుమ్ ధ్వజాగ్రకరయా పద్మోల్లసద్ధస్తయా తద్యోన్యా్హితపాణిమాత్తవసుమత్పాత్రోల్లసత్పుష్కరమ్ సిందూర వర్ణము (ఎరుపు) ఆయన వామాంకమున శక్తి ఆసీనయై యున్నది. ఆమె చేతులలో పద్మము, ధ్వజము (పతాకము) ఉన్నాయి. ఆయన చతుర్భుజుడు. మూడు చేతులలో అంకుశము, మధుమత్కపాలము (మధువుతో నిండిన పుర్రె), పాశము ఉన్నాయి. ఆఐన నాలుగవ చేయి ఆమె తొడలమధ్య చేరియున్నది. త్ర్యక్షర గణపతి గజేంద్రవదనమ్ సాక్షాచ్చలత్కర్ణమ్ సచామరమ్ హేమవర్ణమ్ చతుర్భుజమ్ పాశాంకుశధరం వరం స్వదంతం దక్షిణే హస్తే సవ్యేత్వామ్రఫలం తథా పుష్కరే మోదకం చైవ ధారయంతః మనుస్మరేత్ హేమ వర్ణము (బంగారు రంగు) ఆయన చతుర్భుజుడు. ఏకదంతమును, అంకుశమును, పాశమును, మామిడి పండును ధరించియున్నాడు. తన తుండము చివర మోదకమును పట్టియున్నాడు. క్షిప్రప్రసాద గణపతి ధృత పాశాంకుశ కల్పలతాస్వరదశ్చ బీజాపూరయుతః శశిశకలకలితమౌళిస్త్రిలోచనోఽరుణశ్చ గజవదనః భూసురభూషదీప్తో బృహదుదరః పద్మవిశ్వరుల్లసితః విఘ్నపయోధరపవనః కరధృతకమలస్సదాస్తు మే భూత్యై అరుణ వర్ణము ఆయన షడ్భుజుడు. తన చేతులలో ఏకదంతమును, అంకుశమును, పద్మమును, కల్పలతను, పాశమును, దానిమ్మపండును ధరించెను. హరిద్రా గణపతి . హరిద్రాభం చతుర్భుజం హరిద్రావదనం ప్రభుం పాశాంకుశధరం దేవం మోదకం దంతమేవ చ భక్తాభయప్రదాతారం వందే విఘ్నవినాశనం పసుపు రంగు చతుర్భుజుడు. చేతులలో పాశమును, అంకుశమును, మోదకమును, దంతమును ధరించియున్నాడు. ఆబయప్రదాత. విఘ్ననాశకుడు. ఏకదంత గణపతి లంబోదరం శ్యామతనుం గణేశం కుఠారమక్ష స్రజమూర్ధ్వగాత్రం సలడ్డుకం దంతమధః కరాభ్యాం వామేతరాభ్యాం చ దధానమీడే శ్యామ వర్ణము చతుర్భుజుడు. చేతులలో దంతమును, మాలను, కుఠారమును, లడ్డూను ధరించెను. సృష్టి గణపతి , పాశాంకుశ స్వదంతామ్రఫలవానాఖువాహనః విఘ్నంనిహంతు నష్యోణస్సృష్టిదక్షో వినాయకః రక్తవర్ణము పెద్ద ఎలుకపై చరించువాడు. చతుర్భుజుడు. ఏకదంతమును, అంకుశమును, పాశమును, మామిడిపండును ధరించినవాడు. ఉద్ధండ గణపతి కల్హారాంబుజ బీజపూరక గదాదంతేక్షుచాపం సుమం బిభ్రాణో మణికుంభశాలీ కలశౌ పాశం సృణిం చాబ్జకం గౌరాంగ్యా రుచిరారవిందకరయా దేవ్యాసమాలింగిత శ్శోణాంగశ్శుభమాతనోతు భజతాముద్దండవిఘ్నేశ్వరః శోణ (ఎరుపు) వర్ణము ఆయన వామాంకమున శక్తి ఆసీనయై యున్నది. ఆయన ద్వాదశభుజుడు. చేతులలో ఏకదంతమును, గదను, కల్హారపుష్పమును (కలువపూవు), పాశమును, ధాన్యపుకంకిని, అంకుశమును, కమండలువును, ఇక్షుచాపమును (చెరకు విల్లు), పద్మమును, శంఖమును, దానిమ్మపండును ధరించియున్నాడు. ఆయన తుండము అమ్మవారి స్తనాగ్రముపై యున్నది (లేదా, మణికుంభమును ధరించియున్నాడు) ఋణమోచన గణపతి పాశాంకుశౌ దంత జంబూ దధానః స్ఫటికప్రభః రక్తాంశుకో గణపతిర్ముదే స్యాదృణమోచకః స్ఫటిక వర్ణము (తెలుపు) విఘ్నములను, ఋణములను తొలగించువాడు. చతుర్భుజుడు. పాశము, అంకుశము, దంతము, జంబూఫలము ధరించినవాడు. ధుండి గణపతి అక్షమాలాం కుఠారం చ రత్నపాత్రం స్వదంతకం ధత్తే కరైర్విఘ్నరాజో ధుండినామా ముదేస్తు నః ఔచిద్యాత్ రక్తవర్ణః చతుర్భుజుడు. అక్షమాల, కుఠారము (ఛురిక), రత్నపాత్ర, ఏక దంతము ధరించినవాడు. ద్విముఖ గణపతి స్వదంతపాశాంకుశరత్నపాత్రమ్ కరైర్దధానో హరినీలగాత్రః రత్నాంశుకో రత్నకిరీటమాలీ భూత్యై సదా భవతు మే ద్విముఖో గణేశః హరినీల వర్ణము (పచ్చ, నీలము కలిసిన రంగు) ఎర్రని వస్త్రములను, రత్నకిరీటమును ధరించినవాడు. చతుర్భుజుడు. చేతులలో చతుర్భుజుడు. ఏకదంతము, పాశము, అంకుశము, రత్నపాత్ర కలిగినవాడు త్రిముఖ గణపతి శ్రీమత్తీక్ష్ణ శిఖాంకుశాక్ష వరదాందక్షే దధానః కరైః పాశాంచామృత పూర్ణకుంభమభయం వామే దధానో ముదా పీఠే స్వర్ణమయారవింద విలసత్సత్కరిణ్కా భాసురే స్వాసీనస్తటిముఖః పలాశరుచిరో నాగాననః పాతు నః పలాశ పుష్ప వర్ణము (ఎరుపు) త్రిముఖుడు. షడ్భుజుడు. రెండు చేతులలో పదునైన అంకుశములను ధరించెను. ఒక చేత అక్షమాలను, ఒకచేత వరదముద్రను, ఒక చేత పాశమును, ఒక చేత అమృతభాండమును, మరొకచేత అభయముద్రను ధరించియున్నాడు. పద్మమధ్యమైన బంగారుఆసనముపై కూర్చొనియున్నాడు. ఒక్కొక్క ముఖమునందు తీక్ష్ణమైన మూడుకన్నులు గలవాడు. సింహ గణపతి వీణాం కల్పలతామరిం చ వరదా దక్షే విధత్తే కరైః వాసమే తామరసం చ రత్నకలశం సన్మంజరీం చాభయమ్ శుండదండలసన్మృగేంద్రవదనం శంఖేందుగౌరాశ్శుభో దీవ్యద్రత్ననిభాంశుకో గణపతిః పాయదపాత్సనః గౌర వర్ణము (తెలుపు) అష్టభుజుడు. వీణ, కల్పలత, చక్రము, వరద ముద్ర, పద్మము, రత్నకలశము, పూల గుచ్ఛము, అభయముద్ర ధరించియున్నవాడు. సింహముఖము, ఏనుగు వంటి తుండముతో ప్రకాశించుచున్నాడు. యోగ గణపతి యోగారూఢో యోగపట్టాభిరామో బాలార్కాభశ్చంద్రనీలాంశుకాధ్యః పాశేక్ష్వక్షాన్యోగదండందధానః పాయాన్నిత్యం యోగవిఘ్నేశ్వరోనః ఉదయసూర్య వర్ణము (ఎరుపు) చతుర్భుజుడు. కాళ్ళు యోగముద్రలో ముడుచుకొనియున్నాయి. ధ్యానమగ్నుడైయున్నాడు. ఆయన వస్రము నీలమణివలె ప్రకాశించుచున్నది. చేతులలో జపమాల, యోగ దండము, పాశము, చెరకుగడ ధరించియున్నాడు. దుర్గా గణపతి తప్తకాంచనసమాకాశశ్చష్టహస్తో మహత్తనుః దీప్తాంకుశంశరాంచాకుశందంత్తందక్షేవహనకరైః వామేపాశాంకార్ముకంచ లతాం జంబూం దధత్కరైః రక్తాంశుకస్సదాభూయాద్దుర్గాగణపతిర్మీడే తప్తకాంచన వర్ణము (బంగారు) ఆయన అష్టభుజుడు. మహాకాయుడు. మెరిసే అంకుశము, బాణము, మాల, దంతము, పాశము, ధనుస్సు, కల్పలత, జంబూఫలము (నేరేడు పండు? వెలగపండు?) ధరించియున్నాడు. సంకటహర గణపతి బాలార్కారుణకాంతిః వామేబాలాం వహన్నాంకే లసదిందీవరహస్తామ్ గౌరాంగీం రత్నశోభాఢ్యామ్ దక్షేంకుశవరదానమ్ వామే పాశంచ పాయసంపాత్రమ్ నీలాంశుకలసమానః పీఠే పద్మారుణే తిష్ఠన్సంకటహరణః పాయాత్సంకటపూగేద్గజాననో నిత్యమ్ ఉదయభానుని రంగు (ఎరుపు) ఆయన చతుర్భుజుడు. ఎర్రని పద్మమునందు కూర్చొని నీలివస్త్రములతో శోభించుచున్నాడు. ఆయన వామాంకమున కూర్చొన్న శక్తి పద్మహస్తయై సర్వాభరణములతో ప్రకాశించుచున్నది. కష్టములను తొలగించువాడు. వరద ముద్ర, పాశము, అంకుశము, పాయసపాత్ర ధరించినవాడు. (పాఠాంతరము: వరదముద్ర, పాయసపాత్ర బదులుగా ఏకదంతము, వెలగపండు చెప్పబడినవి)

1. శ్రీ తత్వనిధి నుండి 32 గణపతి చిత్రాలు రంగు పునరుత్పత్తి కోసం చూడండి: రావు, పిపి. వై-ix.
2. మైసూర్ అసలైన వాటిలో వ్యక్తిగత పరిశీలన ఆధారంగా గణపతి రూపాల వివరణ కోసం, చూడండి: మార్టిన్-డబస్ట్, పేజీలు 120-123, 376.
3. శ్రీతత్వనిధిలో కనిపించే సంస్కృత వర్ణనలతో సహా 32 ధ్యాన రూపాల లైన్ డ్రాయింగ్లు ఇవ్వబడ్డాయి: గణేశా యొక్క గ్లోరీ (సెంట్రల్ చిన్మయ మిషన్ ట్రస్ట్: బాంబే, 1995), పేజీలు 85-118. చిత్రాల యొక్క అదే సమితి కానీ కొన్ని ప్రత్యామ్నాయాలు క్రమంలో , నామకరణం జాన్ A. గ్రైమ్స్, గణపతి: సాంగ్ ఆఫ్ ది సెల్ఫ్, సునీ సిరీస్ ఇన్ రిలిజియస్ స్టడీస్ (యూనివర్శిటీ ఆఫ్ న్యూయార్క్ ప్రెస్: అల్బానీ, 1995)
4. గ్రిమ్స్ పే. 52
5. మార్టిన్-డబస్ట్, పే. 120.
6. Chinmayananda, p. 87.
7. Chinmayananda, p. 88.
8. Chinmayananda, p. 89.
9. Chinmayananda, p. 90.

• గణేశుని కీర్తి, బాంబే: సెంట్రల్ చిన్మాయ మిషన్ ట్రస్ట్
• మైసూర్ రాయల్ ఫ్యామిలీ, వార్షిక చారిత్రక అంశాలు పార్ట్ II, మైసూర్: గవర్నమెంట్ బ్రాంచ్ ప్రెస్, 1922
• గోపాల్, ఆర్ ; ప్రసాద్, ఎస్, నరేంద్ర (2004), mummaDi kruShNarAja oDeyaru - ఒందు చారిత్రక అధ్యయన   (ముమ్మడి కృష్ణరాజ వడయార్ - ఒక చారిత్రాత్మక అధ్యయనం) కర్ణాటక: డైరెక్టరేట్ ఆఫ్ ఆర్కియాలజీ అండ్ మ్యూజియమ్స్
• గ్రీమ్స్, జాన్ ఎ   (1995) గణపతి: సాంగ్ ఆఫ్ ది సెల్ఫ్. SUNY సిరీస్ ఇన్ రిలిజియస్ స్టడీస్ అల్బానీ: స్టేట్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ న్యూయార్క్ ప్రెస్  పేజీలు 52, 59-60 ISBN 0-7914-2440-5
• హీరాస్, హెచ్   (1972) గణపతి సమస్య  ఢిల్లీ: ఇండొలాజికల్ బుక్ హౌస్
• కృష్ణన్, యువరాజ్ (1999)  గైనెస్: అన్రావెలింగ్ ఎన్ ఎనిగ్మా ఢిల్లీ: మోతిలాల్ బనార్సిదాస్ పబ్లిషర్స్ ISBN 81-208-1413-4
• మార్టిన్-డ్యూబౌస్ట్, పాల్ (1997)  గణేశ : ది ఎన్చంటర్ ఆఫ్ ది త్రీ వరల్డ్స్, ముంబై: ప్రాజెక్ట్ ఫర్ ఇండియన్ కల్చరల్ స్టడీస్  ISBN 81-900184-3-4
• రామచంద్రరావు, ఎస్ కే   (1992) ది కంపెన్ధియం  ఆన్ గణేశ ఢిల్లీ: శ్రీ సద్గ్గురు  పబ్లికేషన్స్ ISBN 81-7030-828-3 శ్రీ తత్వనిధి నుండి పునరుత్పత్తి చేయబడిన 32 గణపతి రూపాల రంగు ప్లేట్ పునరుత్పత్తులను కలిగి ఉంటుంది
• థాపన్, అనిత రైనా (1997)  అండర్స్టాండింగ్ గణపతి : ఇంసైట్స్ ఇంటు ది డైనమిక్స్ ఆఫ్ ఏ కల్ట్,   న్యూఢిల్లీ: మనోహర్ పబ్లిషర్స్ ISBN 81-7304-195-4
• వొడయార్, ముమ్మడి కృష్ణరాజ   (1997) శ్రీతత్వనిధి ఓరియంటల్ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్, మైసూర్ విశ్వవిద్యాలయం