సేవాగ్రామ్

సేవగ్రామ్ ("సేవ కోసం పట్టణం" అని అర్ధం) భారతదేశంలోని మహారాష్ట్ర రాష్ట్రంలోని ఒక పట్టణం పేరు. ఇక్కడ మహాత్మా గాంధీ స్థాపించిన ఆశ్రమం ఉంది. ఇక్కడ గాంధీజీ 1936 నుండి 1948లో తాను మరణించే వరకు నివసించాడు.^[1]

సేవాగ్రాం
నగరం
ఆది నివాస్, సేవాగ్రామ్ ఆశ్రమంలో మహాత్మా గాంధీ మొదటి నివాసం.
సేవాగ్రాం Show map of Maharashtra సేవాగ్రాం Show map of India
Coordinates: 20°44′10″N 78°39′45″E
దేశం	భారతదేశం
రాష్ట్రం	మహారాష్ట్ర
జిల్లా	వార్ధా
జనాభా  (2011)
• Total	8,000
భాషలు
• అధికార	మరాఠీ భాష
Time zone	UTC+5:30 (IST)
పిన్ కోడ్ సంఖ్య	442 102
టెలిఫోన్ కోడ్	91 7152
Vehicle registration	MH-32
నమీప నగరం	వార్ధా

అవలోకనం

సెవాగ్రామ్, మొదట సెగావ్ గా పిలువబడే మహారాష్ట్ర లోని ఒక చిన్న గ్రామం. ఇది వార్ధా నుండి 8 కి.మీ దూరంలో ఉంది.^[2] ఈ గ్రామంల్ శివారు ప్రాంతంలో మోహన్ దాస్ కరం చంద్ గాంధీ ఒక ఆశ్రమాన్ని నెలకొల్పాడు. వార్ధాకు చెందిన గాంధీజీ శిష్యుడు సేథ్ జమ్నాలాల్ బజాజ్ 300 ఎకరాలు (1.2 చదరపు కి.మీ) స్థలాన్ని ఆశ్రమానికి ఇచ్చాడు.^[3] ఈ స్థలంలో ఆశ్రమాన్ని నిర్మించారు.

ఆశ్రమానికి సమీపంలో భారత స్వాతంత్ర్య సంగ్రామానికి సంబంధించిన కళాఖండాలు భద్రపరచబడిన సంగ్రహణాలయం ఉంది.

చరిత్ర

మహాత్మా గాంధీ ఉప్పు సత్యాగ్రహంలో భాగంగా సబర్మతీ ఆశ్రమం నుండి అహ్మదాబాద్కు 1930లో పాదయాత్రను ప్రారంభించినపుడు భారతదేశానికి స్వాతంత్ర్యం సిద్దించే వరకు తిరిగి సబర్మతీ ఆశ్రమంలోకి అడుగు పెట్టనని నిర్ణయించుకున్నాడు. అతను రెండు సంవత్సరాలకు పైగా జైలు శిక్ష అనుభవించాడు. విడుదలైన తరువాత అతను భారతదేశంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో గడిపాడు. మధ్య భారతదేశంలో ఏదైనా ఒక గ్రామాన్ని తన ప్రధాన కార్యాలయంగా మార్చుకోవాలని నిర్ణయించుకున్నాడు.^[4] అతను 1934లో తన అనుచరుడు, పారిశ్రామిక వేత్త జమ్నాలాల్ బజాజ్ ఆహ్వానం మేరకు వార్ధా వచ్చి జమ్నాలాల్ బజాజ్ కు చెందిన బంగళాలోని ఒక గదిలో బస చేసాడు.^[5] కొంత కాలం మహిళా ఆశ్రమంలోని ప్రార్థనా మందిరంలో గడిపాడు.^[6]

1936 ఏప్రిల్ లో, గాంధీజీ తన నివాసాన్ని వార్ధా శివార్లలోని సెగావ్ ^[7] అనే గ్రామంలో ఏర్పాటు చేసుకొని, దీనికి సేవగ్రామ్ అని పేరు పెట్టారు. దీని అర్థం 'సేవా గ్రామం'. సేవాగ్రామ్‌కు వచ్చినప్పుడు గాంధీజీ వయసు 67 సంవత్సరాలు. గ్రామాలలో ఉన్న గృహాల మాదిరిగానే గాంధీజీ, కస్తూరిబా లతో పాటు వారి అనుచరులకు కూడా ఆశ్రమంలో ఇళ్ళు నిర్మించారు.^[8] కుల వివక్షను నివారించడానికి ఆశ్రమం సాధారణ వంటగదిలో కొంతమంది హరిజనులను నియమించాడు. ధామ్ నది ఒడ్డున వినోబా భావే యొక్క పరమ్ ధామ్ ఆశ్రమం ఉంది. ముఖ్యమైన జాతీయ విషయాలు, ఉద్యమాలపై అనేక నిర్ణయాలు సేవాగ్రామ్‌లో తీసుకోబడ్డాయి. ఈ దేశం యొక్క స్వాభావిక బలానికి అనుగుణంగా గాంధీజీ రూపొందించిన దేశ నిర్మాణ కార్యకలాపాలకు ఇది అనేక సంస్థలకు కేంద్ర స్థానంగా మారింది.

సేవగ్రామ్  మహారాష్ట్ర రాష్ట్రంలోని వార్ధా పట్టణం నుండి 8 కి.మీ, నాగపూర్ నుండి 75 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. అనేక ఆచరణాత్మక ఇబ్బందులు ఉన్నప్పటికీ, గాంధీజీ ఇక్కడ స్థిరపడాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. తన భార్య కస్తూర్బా గాంధీ తప్ప మరెవరినీ తనతో ఉంచుకోవాలనే ఉద్దేశం అతనుకు లేనప్పటికీ, సేవాగ్రామ్ ఆశ్రమం పూర్తి స్థాయి సంస్థ అయ్యేవరకు పని ఒత్తిడి వల్ల అతనితో ఎక్కువ మంది సహోద్యోగులకు అవసరం ఏర్పడింది. సేవాగ్రామ్‌లో సౌకర్యాలు లేవు. పోస్ట్ లేదా టెలిగ్రాఫ్ కార్యాలయం కూడా లేవు. వార్ధా నుండి తీసుకువచ్చే ఉత్తరాలు మాత్రమే ఉండేవి. ఈ ప్రాంతంలో సెయింట్ గజనన్ మహారాజ్ నివాసం ద్వారా గుర్తింపు పొందిన షెగావ్ అనే మరో గ్రామం ఉంది. కాబట్టి, గాంధీజీకి వచ్చిన లేఖలు తప్పుదారి పట్టి వేరొక గ్రామానికి పోయేవి. అందువల్ల, ఈ గ్రామాన్ని సేవాగ్రామ్ ^[9] లేదా 'సేవా గ్రామం' గా మార్చాలని 1940 లో నిర్ణయించారు.

ఇక్కడ గాంధీజీ 1936 నుండి 1948లో తాను మరణించే వరకు నివసించాడు

రవాణా

సెవగ్రామ్ రైలు, బస్సుల ద్వారా బాగా అనుసంధానించబడి ఉంది. ప్రధాన గ్రామం నుండి సేవాగ్రామం రైల్వే స్టేషన్ 6 కి.మీ దూరంలో ఉంది. గతంలో ఈ స్టేషన్‌కు వార్ధా ఈస్ట్ రైల్వే స్టేషన్ అని పేరు ఉండేది. సేవగ్రామ్ హౌరా-నాగ్పూర్-ముంబై మార్గంలో ఒక స్టేషన్. ఉత్తరం నుండి దక్షిణ, తూర్పు వైపు పడమర వైపు చాలా రైళ్లు ఈ మార్గం గుండా వెళతాయి. వారూడ్ స్టేషన్ దగ్గరగా ఉంది కాని కొన్ని రైళ్లు అక్కడే ఆగుతాయి. సమీప విమానాశ్రయం 55 కి.మీ. దూరంలోని నాగ్‌పూర్‌లో ఉంది.

విద్య

సేవాగ్రామ్ భారతదేశంలోని మొట్టమొదటి గ్రామీణ వైద్య కళాశాల, మహాత్మా గాంధీ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, బాపురావ్ దేశ్ముఖ్ కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్, ఇది గ్రామీణ ట్రస్ట్ చేత నిర్వహించబడుతుంది.

ఇవి కూడా చూడండి

• టాల్‌స్టాయ్ ఫామ్
• కొక్రాబ్ ఆశ్రమం
• సబర్మతి ఆశ్రమం

మూలాలు

1. "The History of Sevagram Ashram". gandhiashramsevagram.org/. The Gandhi Ashram at Sevagram – Official website. Retrieved 17 June 2014.
2. Venugopal Maddipati, "Nothingness as Scaffolding for Being: Gandhi, Madeline Slade, Architecture and the Humanisation of Sacrifice's Massive Ecological Existence, Segaon, 1936–37" https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00856401.2018.1433445
3. "Paramdham Ashram". jamnalalbajajfoundation.org. The Jamnalal Bajaj Foundation. Archived from the original on 26 May 2014. Retrieved 17 June 2014.
4. Venugopal Maddipati, "An Architecture of Finitude," Gandhi and Architecture: A Time for Low-Cost Housing (Oxon: Routledge, 2020): https://www.academia.edu/42743173/Gandhi_and_Architecture_A_Time_for_Low_Cost_Housing_The_Philosophy_of_Finitude_Forthcoming_July_2020_
5. "Bajajwadi". jamnalalbajajfoundation.org. The Jamnalal Bajaj Foundation. Retrieved 17 June 2014.
6. Desai, Mahadev (1968). Day To Day With Gandhi. Wardha: Sarva Seva Sangh Prakashan. Retrieved 17 June 2014.
7. "About Sevagram". jamnalalbajajfoundation.org. The Jamnalal Bajaj Foundation. Retrieved 17 June 2014.
8. Venugopal Maddipati, "Architecture as Weak Thought: Gandhi Inhabits Nothingness," Marg volume on Gandhi and Aesthetics pp. 44-51 https://www.academia.edu/41833717/Architecture_as_Weak_Thought_Gandhi_Inhabits_Nothingness_Gandhi_and_Aesthetics
9. Official website of Gandhiji in Sewagram, Sevagram and Mahatma Gandhi

బాహ్య లింకులు

• సేవగ్రామ్ ఆశ్రమం - మహాత్మా గాంధీ స్థాపించిన సేవగ్రామ్ ఆశ్రమానికి పరిచయం, దాని సందేశం
• http://www.gandhiashramsevagram.org - గాంధీ ఆశ్రమం, సేవాగ్రామ్, వార్ధా అధికారిక వెబ్‌సైట్