తక్లమకాన్ ఎడారి
From Wikipedia, the free encyclopedia
తక్లమకాన్ ఎడారి చైనా దేశంలోని షిన్జాంగ్–ఉయ్ఘర్ (Xinjiang-Uyghur) అటానమస్ ప్రాంతపు నైరుతి భాగంలో విస్తరించిన ఇసుక ఎడారి. ఇది తారిమ్ నదీ పరీవాహక ప్రాంతంలో (Tarim Basin) లో విస్తరించి ఉంది. ఈ ఎడారి విస్తీర్ణంలో 85 శాతం కదిలే ఇసుక దిబ్బలు (Shifting Sand Dunes) ఆక్రమించి ఉన్నాయి. క్రమం తప్పకుండా తరలే ఇసుక దిబ్బలు ఈ ఎడారి యొక్క ఒక ప్రత్యేకత. ఉయ్ఘర్ భాషలో తక్లామకిన్ అనగా “వెళ్ళడమే గాని తిరిగి రాలేని ప్రాంతం (Place of no return)” అంటే “ You can get into it but can never get out”. అందుకే ఈ ఎడారిని “ మృత్యు సముద్రం (The Sea of death) గా, మృత్యు ఎడారిగా (The Desert of death) పిలుస్తారు. మూడు వైపులా పర్వతాలు, మరోవైపు గోబీ ఎడారి ని కలిగివున్న తక్లమకాన్ ఎడారి ఒకప్పుడు దుర్భేధ్యమైన ప్రాంతంగా పేరొందినప్పటికి, ఈ ఎడారిలో బయల్పడిన అపారమైన చమురు, సహజవాయు నిక్షేపాలు కారణంగా చైనా దేశానికి సహజ వనరుల పరంగా, ఆర్ధికంగా ఈ ఎడారి కీలక వ్యూహాత్మక ప్రాంతంగా మారింది.
తక్లమకన్ ఎడారి | |
ఖండాంతర ఎడారి, శీతల ఎడారి, ఇసుక ఎడారి | |
తక్లమకన్ ఎడారి, వాయువ్య చైనా | |
పేరు వ్యుత్పత్తి: ఉయ్ఘర్ భాషలో “వెళ్ళడమే గాని తిరిగి రాలేని ప్రాంతం (Place of no return)” అనగా “ You can get into it but can never get out” | |
ఇతర పేర్లు: తక్లిమకన్ ఎడారి, తెక్లిమకన్ ఎడారి | |
దేశం | China |
---|---|
రాష్ట్రం | షిన్జాంగ్–ఉయ్ఘర్ అటానమస్ ప్రాంతం |
భోగోళిక ప్రాంతం | తారిం బేసిన్ |
Borders on | టియన్ షాన్ పర్వతాలు (ఉత్తరం) కున్ లున్ పర్వతాలు (దక్షిణం) గోబీ ఎడారి పామీర్ పర్వతాలు (పడమర) |
పొడవు | 960 km (597 mi), తూర్పు-పడమరలుగా |
Width | 420 km (261 mi), ఉత్తర-దక్షిణాలుగా |
వైశాల్యం | 3,37,000 km2 (1,30,116 sq mi) |
Biome | Desert |
Plant | తామరిక్స్, నైట్రే పొదలు, రెల్లు, Turanga Poplar, Oleaster |
Animal | బాక్రియన్ ఒంటెలు, Gerbills, Jerboa |
నదులు-ఉపనదులు | తారిమ్, ఆక్సు, యార్కండ్, హోటాన్, కెరియా, ముజాత్, కైదు |
ఓయాసిస్ నగరాలు | కాష్గర్, ఆక్సు, తుర్ఫాన్, దన్ హాంగ్, యార్కండ్, ఖోటాన్, కెరియా, కార్ కాన్, కార్కిలిక్ |
అక్షాంశాలు | 38°54′N, 82°12′E |
శీతోష్ణస్థితి మండలం | సమ శీతోష్ణ మండలం |
శీతోష్ణస్థితి | శీతల ఎడారి శీతోష్ణస్థితి (Cold Desert Climate) శుష్క వాతావరణం Cold and dry winters (శీతాకాలం) Hot and dry summers (వేసవికాలం) |
గరిష్ట, కనిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు | 50°C & (-) 40°C |
వర్షపాతం | ఏడాదికి 4 సెంటీ మీటర్ల కన్నా తక్కువ |
ముఖ్య ఖనిజ వనరులు | ఆయిల్, నేచురల్ గ్యాస్ నిక్షేపాలు |
ప్రధాన ఎడారి రహదారులు | Lunmin Cross Desert Highway Taqie Desert Highway Ahe Cross Desert Highway |