![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Hydrogen-sulfide-2D-dimensions.svg/langta-640px-Hydrogen-sulfide-2D-dimensions.svg.png&w=640&q=50)
ஐதரசன் சல்பைடு
From Wikipedia, the free encyclopedia
ஐதரசன் சல்பைடு (Hydrogen sulfide, அல்லது hydrogen sulphide, ஹைட்ரஜன் சல்பைட்) என்பது H
2S என்ற மூலக்கூற்று வாய்ப்பாட்டைக் கொண்ட ஒரு வேதியியல் சேர்மம் ஆகும். இது சாதாரண வெப்பநிலையிலும், அமுக்கத்திலும் அழுகிய முட்டையின் வாடையுடைய ஒரு நிறமற்ற வளிமம் ஆகக் காணப்படும்.
![]() | |
பெயர்கள் | |
---|---|
முறையான ஐயூபிஏசி பெயர்
ஐதரசன் சல்பைடு | |
வேறு பெயர்கள்
டைஐதரசன் மொனோசல்பைடு டைஐதரசன் சல்பைடு | |
இனங்காட்டிகள் | |
7783-06-4 ![]() | |
3DMet | B01206 |
Beilstein Reference |
3535004 |
ChEBI | CHEBI:16136 ![]() |
ChEMBL | ChEMBL1200739 ![]() |
ChemSpider | 391 ![]() |
EC number | 231-977-3 |
Gmelin Reference |
303 |
யேமல் -3D படிமங்கள் | Image |
KEGG | C00283 ![]() |
ம.பா.த | Hydrogen+sulfide |
பப்கெம் | 402 |
வே.ந.வி.ப எண் | MX1225000 |
| |
UNII | YY9FVM7NSN ![]() |
UN number | 1053 |
பண்புகள் | |
H2S | |
வாய்ப்பாட்டு எடை | 34.08 g·mol−1 |
தோற்றம் | நிறமற்றது |
மணம் | அழுகிய முட்டையின் வாடை |
அடர்த்தி | 1.363 g dm−3 |
உருகுநிலை | −82 °C (−116 °F; 191 K) |
கொதிநிலை | −60 °C (−76 °F; 213 K) |
4 g dm−3 (20 °C) | |
ஆவியமுக்கம் | 1740 kPa (21 °C) |
காடித்தன்மை எண் (pKa) | 7.0 |
காரத்தன்மை எண் (pKb) | 6.95 |
ஒளிவிலகல் சுட்டெண் (nD) | 1.000644 (0 °C) |
கட்டமைப்பு | |
மூலக்கூறு வடிவம் | |
இருமுனைத் திருப்புமை (Dipole moment) | 0.97 D |
வெப்பவேதியியல் | |
Std enthalpy of formation ΔfH |
−21 kJ·mol−1 |
நியம மோலார் எந்திரோப்பி S |
206 J·mol−1·K−1 |
வெப்பக் கொண்மை, C | 1.003 J K−1 g−1 |
தீங்குகள் | |
ஈயூ வகைப்பாடு | ![]() ![]() ![]() |
R-சொற்றொடர்கள் | R12, R26, R50 |
S-சொற்றொடர்கள் | (S1/2), S9, S16, S36, S38, S45, S61 |
தீப்பற்றும் வெப்பநிலை | -82.4 °C |
வெடிபொருள் வரம்புகள் | 4.3–46% |
தொடர்புடைய சேர்மங்கள் | |
hydrogen chalcogenides தொடர்புடையவை |
நீர் ஐதரசன் செலனைடு ஐதரசன் டெலுரைடு ஐதரசன் பொலனைடு ஐதரசன் இருசல்பைடு சல்பனைல் |
தொடர்புடைய சேர்மங்கள் | Phosphine |
மாறுதலாக ஏதும் சொல்லவில்லை என்றால் கொடுக்கப்பட்ட தரவுகள் யாவும் பொருள்கள் அவைகளின் இயல்பான வெப்ப அழுத்த நிலையில் (25°C, 100kPa) இருக்கும். | |
இது வளியை விட அடர்த்தி கூடியது; நச்சுத்தன்மையுடையது; தீப்பற்றக்கூடியது; வெட்டிக்கக்கூடியதுமாகும். இது விலங்குகளுக்கு நஞ்சு என்றாலும், சில வகை பக்டீரியாக்கள் இதனைப் பொறுத்துக்கொள்ளக்கூடிய ஆற்றலுடையவையாகும். இவ்வாறன பக்டீரியாக்கள் ஒக்சிசன் அற்ற சூழ்நிலையில் சேதனப் பொருட்களைப் பிரிகையடையச் செய்து இவ்வாயுவை வெளியிடுகின்றன (சில புரதங்களில் கந்தகம் காணப்படுவதால்). எரிமலைகள் உமிழும் வாயுவிலும், சில கிணறுகளிலும், இயற்கை வாயுவிலும் இவ்வாயு காணப்படுகின்றது. மிகச் சொற்பச் செறிவில் இவ்வாயு ஆபத்தானதல்ல. மனித உடலிலேயே சிறிதளவுக்கு நரம்புக் கணத்தாக்கக் கடத்தலின் போது இது உற்பத்தி செய்யப்படுகின்றது. நீரில் கரையும் போது ஐதரோசல்பூரிக் அமிலம் எனும் மென்னமிலத்தைத் தோற்றுவிக்கின்றது.