Używacz:Jowomgodom/aufsztandy
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ślōnske aufsztandy | |
Skupina propolskich powstańcōw | |
Czas | Piyrszy: siyrpiyń 1919 Drugi: siyrpiyń 1920 Trzici: mŏj–lipiyń 1921 |
Plac | Gōrny Ślōnsk |
Prziczyna | spiyrka ô Gōrny Ślōnsk pōmiyndzy Polskōm a Niymcami |
Wynik | zmiana decyzyje aliantów ô ciōngu polsko-niymieckij granice |
Zajty boju | |
---|---|
Kōmandyry | |
Karl Hoefer | |
Siyły | |
| |
Straty | |
| |
![]() | |
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Ślōnske aufsztandy (niym. Aufstände in Oberschlesien, pol. Powstania śląskie) to je miano dlŏ trzech zbrojnych kōnfliktōw, co do nich dochodziyło ôd 1919 do 1921 roku we Gōrnym Ślōnsku pōmiyndzy propolskimi powstańcami a czōnkami niymieckich paramilityr ôrganizacyji ze sparciym ôd regyrōnku Weimarskij Republiki.
Piyrszy (siyrpiyń 1919) i drugi (siyrpiyń 1920) aufsztand sie dzioły we ôkresie rychtowań do gōrnoślōnskigo absztimōngu, co zgodnie ze umŏwōm wersalskōm mioł usōndzić do jakigo krŏju bydzie przinŏleżoł Gōrny Ślōnsk, za to trzicie (mŏj–lipiyń 1921) sie zaczło już po absztimōngu skirz tego, iże polskŏ ludność Ślōnska bōła niyrada ze ônego wynikōw. Za rezultat bōło ôpracowane nowe kōmprōmisowe rozwiōnzanie dlŏ spiyrki ô granicã niymiecko-polskõ ôd Ligi Nacyji (ôbejzdrzij: kōnwyncyjŏ gynewskŏ ô Gōrnym Ślōnsku).
Aufsztandy to je jedyn ze zwrotnych pōnktōw we terŏźnyj gyszichcie Ślōnska i durch sōm fest przedmiotym kōntrowersyji. Sporne ôcyny sytuacyje a pōnkty widzyniŏ wpisujōm sie we szyrszy kōntekst spiyrki ô tożsamość Ślōnzŏkōw i relacyje Gōrnego Ślōnska ze Polskōm[1][2].