From Wikipedia, the free encyclopedia
Gegereka ni arithropodi walio na viungo vyenye matagaa mawili na kiunzi-nje ngumu ambacho kimeumbwa kwa khitini na kaboneti ya kalisi. Mifano ni kaa, kamba, kambakoche na uduvi. Takriban spishi zote zinatokea majini, baharini hasa. Spishi kadhaa za kaa na nusuoda moja (Oniscidea au woodlice) zinatokea nchini kavu. Spishi nyingine za gegereka zimegundishwa kwenye tabaka la chini (kombe-bata na vipele-bahari) na nyingine tena ni vidusia (bamvua na minyoo-ulimi).
| Gegereka | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 Kaa tunga (Scylla serrata) | ||||||
| Uainishaji wa kisayansi | ||||||
| ||||||
| Ngazi za chini | ||||||
|
Ngeli na nusungeli:
| ||||||
Kama takriban arithropodi wote kiwiliwili cha gegereka wa kawaida kina sehemu tatu: kichwa au kefalo (cephalon), kidari au toraksi (thorax) na fumbatio au pleo (pleon). Pengine kichwa na kidari vimeunganishwa katika kefalotoraksi (cephalothorax). Idadi ya pingili inatofautiana baina ya familia mbalimbali. Mfano wa idadi ni kama ifuatavyo: 5 katika kichwa, 8 katika kidari na 6 katika fumbatio. Kila pingili inaweza kubeba viungo lakini si lazima. Vile vya kichwa ni jozi mbili za vipapasio, jozi moja ya mandibili na jozi mbili za maksila; vile vya kidari ni jozi tatu za maksilipedi na jozi tano za pereiopodi; na vile vya fumbatio ni jozi tano za pleopodi na jozi moja ya uropodi. Jozi moja hadi tatu za pereiopodi hubeba magondi.
Uainisho wa kawaida wa gegereka unaonyeshwa katika sanduku la uainishaji. Lakini tangu mwanzo wa karne hii maainisho mabadala yamependekezwa yaliyotokana na changanuzi za ADN. Kufuatana na pendekezo la hivi karibuni wadudu wa kweli wamebadilika kutoka kundi la kale la gegereka (tazama pendekezo hili katika ukurasa wa arithropodi).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
