![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Greenland_%2528orthographic_projection%2529.svg/langstq-640px-Greenland_%2528orthographic_projection%2529.svg.png&w=640&q=50)
Gräinlound
From Wikipedia, the free encyclopedia
Gräinlound (amtelk: Kalaallit Nunaat ('Lound fon do Moanskene'), deensk: Grønland, dt. "Grönland") is n Ailound in dän noudelke Atlantiske Ozean, noudaastelk fon Kanada. Mäd ne Uurfläche fon 2 175 000 km2 is dät dät grootste Ailound fon de Waareld. Dät is Deel fon dät Köönichriek Dänemark. Siet 1979 häd dät ne uunouhongige Position juunuur Dänemark (status aparte) un dät heert siet 1985 nit moor tou ju Europäiske Union. Ju Haudstääd is Nuuk (Godthåb).
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Greenland_ice_stream.jpg/320px-Greenland_ice_stream.jpg)
|
Gräinlound heert geografisk tou Noud-Amerikoa un geologisk betrachted tou ju kanadiske Ploate. 80% fon dät Lound is bedäkt mäd ne Iesloage, ju der bit 3 km tjuk is. Bloot ju Kusstriepe fon 15-150 km breed, foarallen in dät Suude un dät Wääste, is bewoonboar, as Foulge fon dän Ienfloud fon dän Golfstroom. Ju Kuste is iensnieden mäd uunmundige Fjorde un Glitskere, wierfon Iesbierge oubreeke. Gräinlound häd n Poolklimoa.
Do uursproangelke Ienwoonere, do Inuit (uk Eskimos naamd), sunt fon fröier Nomoaden. Jo sunt oawers man ne litje Gruppe. Bie wieden do maaste Ienwoonere lieuwje in dät Suudwääste un sunt Gräinloundere, ne Moangelse fon Deenen un Inuit. Jo baale Gräinloundsk (Kalaallisut), wät een Varietät fon do Inuit-Sproaken (Inuktitut) is, un, uurs as wäkke Inuktitut-Varietäten fääre wäästelk, mäd latienske Bouksteeuwen skrieuwen wäd. Deensk un Gräinloundsk sunt do amtelke Sproaken. Ne trääde Gruppe Ienwoonere sunt Europäere, foarallen Deenske. Suldoate fon do USA sunt in dän Thule-Boasis stationierd.
Ju gräinloundske Wirtskup stutset sik foarallen ap Fiskeräi, Jaacht, Skäipe-Wirtskup un Bierichbau. Gräinlound fiert unner uur Pältse un Bierichbau as Kruolith, Kwarts, Glimmer, Lood, Zink un Iersenarst uut. Fröier häd dät uk Walfiskprodukte uutfierd.
Die wichtichste Gloowe in Gräinlound is däälich, as in Dänemark, die Lutheranismus. Dät Christendum is al uum dät Jier 1000 fon dän iesloundske Seefoarer Leif Eriksson ätter do gräinloundske Wikinger-Siedelengen broacht wuuden, man as do ferlät wuuden, bleeuw dät bloot noch fon Inuit bewoonde Gräinlound heedensk, bit die lutterske Pestoor Hans Egede in 1721 as Missionoar ätter Gräinlound koom.