Rio de Janeiro (sqt. Rio de Zhaneiro) është qyteti i dytë për nga madhësia i Brazilit dhe kryeqytetit i shtetit federal me të njejtin emër.[1]
 | Ky artikull nuk citon asnjë burim, prandaj mund të mos jetë i saktë. |
Rio de Zhaneiro
Rio de Janeiro | |
|---|---|
 Nga lart, e majta në të djathtë: Krishti Shëlbuesin, Ura Rio-Niterói, Qendra nga Gjiri Guanabara, Maracana Stadium, Teleferiku Sugarloaf, Trotuar në Copacabana Beach dhe panoramë e qytetit e marrë nga Corcovado. | |
 Flamuri  Stema | |
| Nofkat: Cidade Maravilhosa ("Qyteti i Mrekullueshëm") ose thjesht Rio | |
| Popullsia | |
| • Gjithsej | (2.014) 6,453,682 |
| Emri i banorëve | karioka |
| {{{postal_code_type}}} | 20000-000 |
| Faqja zyrtare | www.rio.rj.gov.br |
I themeluar në 1565 nga portugezët, qyteti ishte fillimisht selia e Kapitenerisë (një ndarje administrative e Portugalisë së asaj kohe) së Rio de Zhaneiros, të Perandorisë Portugeze. Ai më vonë, në 1793 u bë kryeqyteti i shtetit të Brazilit, që ishte shtet i Perandorisë Portugeze. Në 1808, kur Gjykata Mbretërore portugeze u transferua nga Portugalia në Brazil, Rio de Zhaneiro u bë vendi i zgjedhur i gjykatës së Mbretëreshës Maria I të Portugalisë, që më pas, në vitin 1815, nën udhëheqjen e djalit të saj, princit Regent, dhe Mbretit të ardhshëm John VI i Portugalisë, Brazil u ngrit në dinjitetin e një mbretërie, në Mbretërinë e Bashkuar të Portugalisë, Brazilit, dhe Algarves. Rio ishte kryeqytet i monarkisë shumëkontinentale Lusitaniane deri më 1822, kur filloi lufta e Pavarësisë braziliane. Ai më pas ka shërbyer si kryeqytet i monarkisë së pavarur, Perandoria e Brazilit, deri në 1889, dhe më pas si kryeqytet i Brazilit republikan deri në vitin 1960 kur kryeqytet u bë Brazilia.
Rio de Zhaneiro ka PBB të dytin më të madh në vend (dhe të 30-in më të madh në botë në vitin 2008), dhe është selia e dy nga kompanive të mëdha të Brazilit, Petrobras dhe Vale, përveç konglomeratit të madh të kompanive të mediave dhe komunikimit në Amerikën Latine, Globo Organizations. Vendii i shumë universiteteve dhe instituteve, ai është qendra e dytë më e madhe e kërkimit dhe zhvillimit në Brazil, e llogaritur për 17% të të dhënave kombëtare të prodhimit, sipas të dhënave shkencore të vitit 2005.
Rio de Zhaneiro është një nga qytetet më të vizituara në hemisferën jugore dhe është i njohur për parametrat e tij natyrorë, festimet e karnavaleve, muzikës samba dhe bossa nova, plazhet balneario të tilla si Barra da Tijuca, Copacabana, Ipanema, dhe Leblon. Disa nga monumentet më të famshme përveç plazheve përfshijnë statujën gjigante të Krishtit Shpëtimtarit në majë të malit Corcovado, i quajtur një nga shtatë mrekullitë e reja të Botës, Mali Sugarloaf me teleferikun e tij dhe stadiumi Maracana, një nga stadiumet më të mëdha të futbollit në botë.[2]
Rio de Zhaneiro do të presë Lojërat Olimpike Verore 2016 dhe Paraolimpiadën Verore 2016. Kjo do të jetë hera e parë që një vend i Amerikës së Jugut dhe një vend portugalisht-folës pret një ngjarje të tillë dhe do të jetë hera e tretë që Lojërat Olimpike do të mbahetn në një qytet në hemisferën jugore. Më 12 korrik 2012, në ceremoninë e mbylljes së Olimpiadës Verore 2012, Kryetari i Bashkisë Eduardo Paes mori flamurin olimpik, nëpërmjet Zhak Rozhe, nga Kryetari i Bashkisë së Londrës Boris Johnson. Në stadiumin Maracanã të Rios u zhvilluan finalet Kupës së Botës në futboll të vitit 1950 dhe 2014 dhe Kupën e Konfederatave e vitit 2013.
Referime
Shiko edhe
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
