Paganizmi modern

Paganizmi modern, neopaganizmi apo paganizmi bashkëkohor është një lëvizje që angazhohet për kthim në traditat dhe fenë e vjetër evropiane (përkatësisht aziatike, amerikane, etj.) të cilat ekzistonin para ardhjes së monoteizmit abrahamik nga Lindja e Mesme. Me gjithë dominimin e monoteizmit, traditat e vjetra pagane nuk janë eliminuar asnjëherë, dhe shpeshherë ato janë adoptuar për qëllimet dhe nevojat e tyre nga fetë monoteiste si Krishterimi e Islami.

Svastika simbol pagan parailir, mbi një monedhë helene.

Përmbledhje

Pas rënies së rëndësisë së monoteizmit në Evropë, dhe zhgënjimit me monoteizmin ka një ringjallje të paganizmit. Paganizmi shihet si fe më e përshtatshme me nevojën për t'u kujdesur për natyrën, dhe si fe më pluraliste dhe demokratike se monoteizmi që konsiderohet shtypës. Në Islandë^[1] është themeluar shoqata neopagane më 1972 dhe shoqata të tilla janë përhapur në vende tjera në Evropë ^[2] si në Suedi ^[3], Greqi ^[4], Itali^[5].

Paganizmi bashkëkohor ndonjëherë është shoqëruar me lëvizjen e Epokës së Re, me studiuesit që theksojnë ngjashmëritë dhe dallimet e tyre.^[6] Fusha akademike e studimeve pagane filloi të bashkohej në vitet 1990, duke u shfaqur nga studimet e ndryshme në dy dekadat e fundit.

Te shqiptarët janë ruajtur shumë pjesë të paganizmit si besimi në zana, orë, vampirë, lugetër, drangojë, kuçedra. Gjithashtu janë kultivuar traditat pagane si pjesë e ndërtimit të identitetit kombëtar, si p.sh. Dita e Verës, Darka e Lamës. Tashmë ka një interes për të ringjallur^[7] traditat pagane si pjesë e kundërshtimit të përçarjeve fetare nga monoteizmi.

Shiko edhe

• Paganizmi
• Mitologjia ilire
• Mitologjia shqiptare
• Neopaganizmi gjerman
• Neopaganizmi në Hungari

Literatura

• Adler, Margot (2006) [1979]. Drawing Down the Moon: Witches, Druids, Goddess-Worshippers and Other Pagans in America (në anglisht) (bot. Revised). London: Penguin. ISBN 978-0-14-303819-1.
• Berger, Helen (1999). A Community of Witches: Contemporary Neo-Paganism and Witchcraft in the United States (në anglisht). Columbia, South Carolina: University of South Carolina Press. ISBN 978-1-57003-246-2.
• Berger, Helen; Ezzy, Douglas (2007). Teenage Witches: Magical Youth and the Search for the Self (në anglisht). New Brunswick and London: Rutgers International Press. ISBN 978-0813540207.
• Blain, Jenny; Ezzy, Douglas; Harvey, Graham (2004). Researching Paganisms (në anglisht). Oxford and Lanham: AltaMira. ISBN 978-0-7591-0522-5.
• Clifton, Chas; Harvey, Graham (2004). The Paganism Reader (në anglisht). Routledge. ISBN 978-0-415-30352-1.
• Davidsen, Markus Altena (2012). "What is Wrong with Pagan Studies?". Method and Theory in the Study of Religion (në anglisht). 24 (2): 183–199. doi:10.1163/157006812X634881. hdl:1887/3160767. S2CID 170576609.
• Doyle White, Ethan (2012). "In Defense of Pagan Studies: A Response to Davidsen's Critique". The Pomegranate: The International Journal of Pagan Studies (në anglisht). 14 (1): 5–21. doi:10.1558/pome.v14i1.5.
• Doyle White, Ethan (2016). Wicca: History, Belief, and Community in Modern Pagan Witchcraft (në anglisht). Brighton, Chicago, and Toronto: Sussex Academic Press. ISBN 978-1-84519-754-4.
• Gardell, Mattias (2003). Gods of the Blood: The Pagan Revival and White Separatism (në anglisht). Durham: Duke University Press. ISBN 978-0822330714.
• Greenwood, Susan (2000). Magic, Witchcraft and the Otherworld: An Anthropology (në anglisht). Oxford and New York City: Berg. ISBN 978-1-85973-445-2.
• Hanegraaff, Wouter J. (1996). New Age Religion and Western Culture: Esotericism in the Mirror of Secular Thought (në anglisht). Leiden: Brill. ISBN 978-90-04-10696-3.
• Hunt, Stephen (2003). Alternative Religions: A Sociological Introduction (në anglisht). Burlington: Ashgate Publishing. ISBN 978-0-7546-3409-6.
• Hutton, Ronald (2003). Witches, Druids and King Arthur (në anglisht). Hambledon.
• Harvey, Graham (2005). Animism: Respecting the Living World (në anglisht). London: Hurst & Co. ISBN 978-0231137010.
• Harvey, Graham (2007). Listening People, Speaking Earth: Contemporary Paganism (në anglisht) (bot. second). London: Hurst & Company. ISBN 978-1-85065-272-4.
• Hutton, Ronald (1999). The Triumph of the Moon: A History of Modern Pagan Witchcraft (në anglisht). New York City: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-820744-3.
• Johnston, Hannah E.; Aloi, Peg (2007). The New Generation Witches: Teen Witchcraft in Contemporary Culture (në anglisht). Aldershot and Burlington: Ashgate. ISBN 978-0-7546-5784-2.
• Lewis, James R. (2004). The Oxford Handbook of New Religious Movements (në anglisht). London and New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-514986-9.
• Magliocco, Sabina (2004). Witching Culture: Folklore and Neo-paganism in America (në anglisht). Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-8122-3803-7.
• Mayer, Jean-François (2001). "Christopher Gérard, Parcours païen". Politica Hermetica (në frëngjisht). Paris: L'Age d'Homme (15): 100–101. ISSN 1143-4562.
• Pike, Sarah M. (2004). New Age and Neopagan Religions in America. Columbia Contemporary American Religion Series (në anglisht). New York: Columbia University Press. ISBN 9780231508384. JSTOR 10.7312/pike12402. LCCN 2003061844.
• York, Michael (2016). Pagan Ethics: Paganism as a World Religion (në anglisht). Cham: Springer. doi:10.1007/978-3-319-18923-9. ISBN 978-3-319-18923-9.

Referime

1. Ásatrúarfélagið
2. ECER
3. Samfälligheten för Nordisk Sed | Sveriges trossamfund för hedendom
4. Supreme Council of Ethnikoi Hellenes
5. SATURNIA TELLUS | Sito ufficiale Movimento Tradizionale Romano
6. York, Michael (1999). "Invented Culture/Invented Religion: The Fictional Origins of Contemporary Paganism". Nova Religio: The Journal of Alternative and Emergent Religions (në anglisht). 3 (1): 135–146. doi:10.1525/nr.1999.3.1.135. JSTOR 10.1525/nr.1999.3.1.135. Marrë më 15 dhjetor 2020 – nëpërmjet JSTOR.
7. "Feja Shqiptare". Arkivuar nga origjinali më 12 korrik 2012. Marrë më 23 shtator 2012.