Martin Luther King Jr. (lindur Michael King Jr.; 15 janar 1929 - 4 prill 1968) ishte një ministër dhe aktivist baptist amerikan i cili u bë zëdhënësi dhe udhëheqësi më i dukshëm në lëvizjen për të drejtat civile nga viti 1955 deri në vrasjen e tij në 1968. Një udhëheqës i kishës afrikano-amerikane dhe djali i aktivistit dhe ministrit të hershëm të të drejtave civile Martin Luther King Sr., Mbreti avancoi të drejtat civile për njerëzit me ngjyrë në Shtetet e Bashkuara përmes jodhunës dhe mosbindjes civile, i frymëzuar nga besimet e tij të krishtera dhe aktivizmi jo i dhunshëm i Mahatma Gandi. Roli i tij në udhëheqjen e kauzës së të drejtave civile në Jug ndryshonte në stil nga qëndrimet e mëparshme akomoduese të përfaqësuara nga Booker T. Washington dhe udhëheqësi i fraksionit zezak Perry Wilbon Howard II.
| Dr. Martin Luther King, Jr. | |
|---|---|
  | |
| Data e lindjes: | 15 janar 1929 |
| Vendi i lindjes: | Atlanta, Georgia, United States |
| Data e vdekjes: | 4 prill 1968 |
| Vendi i vdekjes: | Memphis, Tennessee, United States |
| Lëvizja: | Lëvizja e të Drejtave Civile afrikano-amerikan (1955-1968) |
| Organizata kryesore: | Southern Christian Leadership Conference (SCLC) |
| Çmime të shquar: | Nobel Peace Prize (1964) Presidential Medal of Freedom (1977, posthumous) Congressional Gold Medal (2004, posthumous) |
| Monumentet kryesore: | Martin Luther King, Jr. National Memorial(planifikohet) |
| Shkollimi: | Morehouse College Crozer Theological Seminary Boston University |
| Religjion: | Baptist |
| Ndikuar nga | |
King mori pjesë dhe udhëhoqi marshime për të drejtën e votës, desegregimin, të drejtat e punës dhe të drejta të tjera civile. Ai mbikëqyri bojkotin e autobusëve të Montgomery në 1955 dhe më vonë u bë presidenti i parë i Konferencës së Udhëheqjes së Krishterë Jugore (SCLC). Si president i SCLC, ai udhëhoqi Lëvizjen e pasuksesshme Albany në Albany, Georgia, dhe ndihmoi në organizimin e disa prej protestave jo të dhunshme të vitit 1963 në Birmingham, Alabama. King ishte një nga udhëheqësit e marshimit të vitit 1963 në Uashington, ku mbajti fjalimin e tij "I Have a Dream" në shkallët e Memorialit të Lincoln. Lëvizja për të drejtat civile arriti përfitime thelbësore legjislative në Aktin e të Drejtave Civile të vitit 1964, Aktin e të Drejtave të Votimit të vitit 1965 dhe Aktin e Strehimit të Drejtë të vitit 1968.
SCLC vuri në praktikë taktikat e protestës jo të dhunshme me njëfarë suksesi duke zgjedhur në mënyrë strategjike metodat dhe vendet në të cilat u zhvilluan protestat. Pati disa përplasje dramatike me autoritetet segregacioniste, të cilët ndonjëherë bëheshin të dhunshëm. Disa herë King do të burgosej. Drejtori i Byrosë Federale të Hetimit (FBI) J. Edgar Hoover e konsideroi Kingun një radikal dhe e bëri atë objekt të COINTELPRO-së së FBI-së që nga viti 1963, përpara. Agjentët e FBI-së e hetuan atë për lidhje të mundshme komuniste, spiunuan jetën e tij personale dhe e regjistruan fshehurazi, dhe në vitin 1964, i dërguan Kingut një letër anonime kërcënuese, të cilën ai e interpretoi si një përpjekje për ta detyruar atë të kryente vetëvrasje.
Më 14 tetor 1964, King fitoi Çmimin Nobel për Paqen për luftimin e pabarazisë racore përmes rezistencës jo të dhunshme. Në vitin 1965, ai ndihmoi në organizimin e dy nga tre marshimet e Selmës në Montgomery. Në vitet e tij të fundit, ai zgjeroi fokusin e tij për të përfshirë kundërshtimin ndaj varfërisë, kapitalizmit dhe Luftës së Vietnamit. Në vitin 1968, King po planifikonte një pushtim kombëtar të Uashingtonit, DC, që do të quhej Fushata e Popullit të Varfër, kur u vra më 4 prill në Memphis, Tenesi. Vdekja e tij u pasua me zi kombëtare, si dhe zemërim që çoi në trazira në shumë qytete të SHBA. King u nderua pas vdekjes me Medaljen Presidenciale të Lirisë në 1977 dhe Medaljen e Artë të Kongresit në 2003. Dita e Martin Luther King Jr u krijua si festë në qytete dhe shtete në të gjithë Shtetet e Bashkuara duke filluar nga viti 1971; festa u miratua në nivel federal nga legjislacioni i nënshkruar nga Presidenti Ronald Reagan në 1986. Qindra rrugë në SHBA janë riemërtuar për nder të tij dhe qarku më i populluar në shtetin e Uashingtonit u ridedikua për të. Memoriali i Martin Luther King Jr. në Qendrën Kombëtare në Uashington, D.C., u kushtua në vitin 2011.
Jeta në rini
Martin Luther King, Jr., lindi më 15 janar 1929, në Atlanta, Georgia. Ai ishte biri i Martin Luther King, Sr. dhe Alberta Williams King[1]. Babai i King ka lindur në "Michael King" dhe Martin Luther King, Jr., u emërua fillimisht "Michael King, Jr.", derisa familja udhëtoi në Evropë në 1934 dhe vizitoi Gjermanin. Babai i tij i ndryshoj për dy emrat e tyre për nder të liderit gjerman protestant Martin Luther.[2] Ai kishte një motër më të vjetër, Willie Christine King, dhe një vëlla më të vogël, Alfred Daniel Williams King.[3]
King u martua me Coretta Scott, në 18 qershor, 1953, në lëndinë të shtëpisë e prindërve të saj në qytetin e vet të Heiberger, Alabama.[4] King dhe Scott kishin katër fëmij; Yolanda King, Martin Luther King III, Dexter Scott King, and Bernice King.[5]
King u bë pastor i Dexter Avenue Baptist Church në Montgomery, Alabama kur ai ishte 25 vjeç në 1954.[6]
Edukimi
U diplomua doktor ne filozofi.
Bibliografia
- Stride toward freedom; the Montgomery story (1958)
- The Measure of a Man (1959)
- Strength to Love (1963)
- Why We Can't Wait (1964)
- Where do we go from here: Chaos or community? (1967)
- The Trumpet of Conscience (1968)
- A Testament of Hope : The Essential Writings and Speeches of Martin Luther King, Jr. (1986)
- The Autobiography of Martin Luther King, Jr. (1998), ed. Clayborne Carson
Burimi
Lidhje të jashtme
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
