Dolan-i (greqisht: Γεροπλάτανος Yeroplátanos) është fshat në krahinën e Çamërisë, Greqi. Në Dolan ndodhet vendbanimi antik i Fanotit i ndërtuar në Shekulli IV p.e.s..
Dolan
Γεροπλάτανος | |
|---|---|
Fshat | |
| Popullsia | |
| • Gjithsej | 83 |
| Emri i banorëve | Dolanit |
Fanoti ka qenë një ndër qytetet e Mbretërisë së Epirit duke u bazur tek citimi që i bën historiani romak Titus Livius. Historiani shpjegon sesi qyteti i fortifikuar me 2 mure mbrojtëse arriti të zbraps rrethimin romak në vitin 170 p.e.s. - 169 p.e.s. dhe një vit më pas ishte qyteti i parë i Epirit që u pushtua nga romakët. Nga pikëpamja administrative, në periudhën e vonë të sundimit Osman, Dolani ishte pjesë e Kazasë së Filatit, ndërsa përfshihet përsëri në ndarjen e re administrative të Filatit edhe pas Traktatit të fshehtë të Londrës të vitit 1913 i cili copëtoi trojet shqiptare dhe krahina e Çamërisë i kaloi Greqisë. Deri në vitin 1955, toponimi i përdorur në ndarjen administrative ishte forma greke e emrit Dolan - Ντόλιανη Ntóliani ndërsa pas vitit 1955 i ndërrohet emri në Γεροπλάτανος Yeroplátanos.[1] Në vitin 1997 iu bashkua bashkisë së Varfanjit (Parapotámou) ndërsa nga viti 2011 i përket njësisë bashkiake të Varfanjit në bashkinë e Gumenicës (Igoumenítsas).
Gjeografia
Dolani ndodhet në një lartësi afërsisht 80 metra nga niveli i detit. Nga veriu Dolani kufizohet me Pjadhulin, nga jugu me Rrëzanjin, nga lindja me Sklavin, nga perëndimi me Varfanjin e Vërselën. Para Luftës së Dytë Botërore, Dolani kishte këto lagje: Ahmetat, Dërvizhat, Mëhalla e Sipërme dhe Sqeleva-ja .[2]
Toponimet të fshatit Dolan : (Para Luftës së Dytë Botërore)[3]
- Ahuri Horës - grumbull gurësh to skalitur të kohës Iashtë me vizatime në P.
- Ar’ e Bebriut - arë, në P.
- Ar’ e Elbit - arë në mal e cila mbillej elb, në P.
- Ar’ e Madhe - arë në P.
- Ar’ e Pelës - arë, në J.
- Ar’ e Vejkos - arë e kullotë, në L.
- Ar’ e Valiut - arë në L.
- Avlitë - ara, pranë qëndresës fshatit.
- Baltëza - arë, në P.
- Baçëla - arë, në L.
- Ballëverdhëza - majë në qendër
- Balli Braho Kolit - qafë mali, në V.
- Beqëla - arë, në L.
- Bira e Gamines - sterrë e thellë ku strehoheshin pullumba t’egër, në V.
- Bira e Stihisë - birrë në një shkëmb të madh ku thuhet se ka qenë strehuar një stihi. Në V.
- Birat e Dhelprës - bira në një faqe kodre. në L.
- Bishtarca - ara pranë qendrës.
- Bishti Horës - rrëzë mali në P.
- Bokçet - ara pranë qendrës.
- Bokrrimat e Kroit Zërës - bokërimë në L.
- Bostani Satatit - ara pranë qendrës
- Brahëla - arë në L.
- Bregu i Dakos - breg, kullotë, në L.
- Bregu çafallive - breg në L.
- Bregu i Çeflikut - breg, kullotë në J.
- Bregu i Kaçarlës - breg në V.
- Bregu i Kodrës - breg në L.
- Bregu Lutruvisëe - breg i veshur me pyll në VL.
- Bregu Manushaqes - breg në L.
- Bregu Mullait - breg i vogël pranë një gërmadhë mulliri, në L.
- Bregu i Mushit - breg shkëmbor në L.
- Bregu Okoles - kodër në J.
- Bregu Palovështit - breg pranë qendrës
- Bregu Sorrave - breg, në qendër
- Bregu Shkallëzës - breg në L.
- Bregu Varvetës - breg, në V.
- Bregjet e Dragonëlës - kodra me pyje përralli, sqindesh, shkozash etj, në VL.
- Brrinjazt - brinja mali, në V.
- Burbusël/a - arë me një burim pranë në V.
- Burimi Qafës - burim në L.
- Burim i Xhaasë - burim në L.
- Çairet - ara no JL.
- Çefliku - ara në mal, në J.
- Çokalet - (shm. çoqele)- ara me grumbuj gurësh të vegjël, në JL.
- Draganëla - burim në përrua, në V.
- Dardhëza - arë, në J.
- Dulga e Meros - kullotë, në P.
- Dhi e Kardhaqes - tabje e kohës turke, në L.
- Evgjitëza - pllajë afër qëndrës.
- Faqa e Rrëzanjit - faqe mali në kufi me fshatin Rrëzanj, në P.
- Fiqet - fushë, në VL.
- Fijt e Okoles - ara e fiq, në J.
- Fiteja - baçë me ullinj, pranë qendrës.
- Frrashëre - arra, në L.
- Fshati Horës - gërmadha të një fshati të vjetër, në P.
- Gërmadhat - ara, në J.
- Goneet - ara, në L.
- Gorricëla - arë, në P.
- Gostanji - breg shkëmbor, grykë lumi, në P.
- Gostora - ara në fushë, në VP.
- Grop’ e Botës - vend gropë ku populli merrnin baltë të bardhë për të zbardhur muret e brendëshme të banesave, në L.
- Grop’ e Hallkushit - vend gropë, në L.
- Grop Qirishte - vend gropë, në L.
- Gurët - ara në L.
- Guri Lejlekut - gur i madh në qendër.
- Guri Mejtepit - gur, në qendër.
- Guri Meros - arë, në P.
- Guri Stravatoit - shkëmb në radhua, në L.
- Gjiri Horës - gji në lumin e KaIamait, në L.
- Hjers e Abedinit - ara e ullinj, në P.
- Kalaja e Horës - gërmadhat e një kalaje të tjetër, në P.
- Kalaja e Vjetër - gërmadhë e një kalaje të vjetër, në V.
- Kalldrëmet - kalldrëme të vjetër, në L.
- Këmba e Bakiut - këmbë mali në P. këmba e Ullive-këmbë mali, në P.
- Klisha - gërmadhë kishe në P.
- Konopicëla - arë në fushë, në J.
- Kroi Thatë - krua që rridhte pak ujë, në J.
- Kroi Vashëzës - krua, në J.
- Kroi Zerrit - krua, në L.
- Kroi Zërës - burim në përrua, në L. “Gjushi na molloiste se atje ne ai krua ka pasur zëra. po po n’e di u i varfëri se çi ishnë ato zëra, aj e dij se ish i vjetër. po u s’e keshë pjerë (pyetur) no një herë at” (Dalip Duçe-Dolan).
- Kruathi - krua, në P.
- Kashirat - fushë, në J.
- Kshirazi - arë në fushë, në J.
- Kula - gërmadhë e një qendre antike, në P.
- Lëm i Nënarrës - lëm i gurtë, në P.
- Lëm i Qafhorës - Iëm me pllaka guri pranë qendrës.
- Lëmënjeza - kodër e vogël në fushë, në P.
- Likudhëza - përrua me në burim, në L.
- Lisëlat - ara, në P.
- Litruvija - mulli vaji në qendër.
- Llonxha - muze në fshatin e vjetër të Horës, në JP.
- Mali Çafallive - mal, në L.
- Mali Sqindaresë - mal, në V.
- Manëla - arë e të shoqes Manes, në P.
- Marmura - fushë, në L.
- Marmuret - ara, në L.
- Mejdani Diellit - ara, në L.
- Mejtepi - ndërtesë e ish shkollës fillore në kohën turke, e kthyer në greqisht pas pushtimit të Çamërisë nga greket, pranë qendrës.
- Mesonisia - fushë, në VP.
- Mesorova - fushë, në VL.
- Mëmëlat - ara, në J.
- Mushëla - arë, në VL.
- Nënarra - ara në fushë, ku ka pasur dhe arra, në P.
- Nënëshkëmbet - arë e madhe pranë lumit, në JP.
- Nisitë - ara, në L.
- Okolet - ara, në J.
- Palovështi - ara pranë qendrës.
- Parasporeza - ara, në P.
- Pezulet e Likudhës - ara, në V.
- Pilli Himës - pyll pranë qendrës.
- Pilli Vjetër - faqe mali në pyll, në V.
- Pllajeja e Mesme - brinjë mali, në P.
- Pllajeja e Rrushqalesë (rrushkullit) - pllajë, në V.
- Pllakareja - pllajë shkëmbore, në afërsi të qendrës.
- Prroi Dushkut - përrua që kalon në qendër të fshatit.
- Prroi Dhelprës - përrua, në L.
- Prroi Math - përrua që kalon afër mesit fshatit.
- Prroi Mushit - përrua, në P.
- Qaf’ e Gostanjit - qafë, në V.
- Qaf’ e Kodrës - qafë, në L.
- Qaf’ e Qoshqëzës - qafë, në J.
- Qaf’ e Rrahut Kolit - qafë, në V.
- Qaf’ e Sohorës - qafë, në JP.
- Qaf’ e Shkallëzës - qafë midis kodrash, në L.
- Qafazt - qafë e vogël, në L.
- Qafkodëra - bregore ku rrinin pleqtë e fshatit, në P.
- Qafora - lëm i gurtë, në P.
- Qafqoshqeza - qafë mali, në V.
- Qepuri/a - vend gropë, afër qendrës.
- Qeramaréja - arë, në L.
- Qirishta - pllajë, në L.
- Qirishtet - brigje, në L.
- Qiuri Rexhepit - varr pranë qendrës.
- Qoshqeza e Mameçit - kullotë në mal, në J.
- Qotek/u - mur gur i vjetër, në JP.
- Radhoi Zboqes - brez shkëmbor, në L.
- Rraha e Rexhepit - ara, në J.
- Rraparéja - arë në fushë, në J.
- Rrapi Kroit - rrap pranë kroit, në qendër.
- Rrapomadhi - rrap i madh në qendër.
- Rrepekanëla - fushë, në P.
- Rrënjat - fushë, në P.
- Rripat - ara, në P.
- Rripat e Potameve - ara, në P.
- Rripat e Varikoit - ara, në L.
- Rripi Hajdërit - ara, në VL.
- Rrip Shkallëzës - arë, në L.
- Rrug’ e Sklavit - udhë që të çon në fshatin e Sklavit.
- Sohorë/a - gërmadha të kohës lashtë me gurë të mëdhenj të skalitar.
- Shkallëza - rrugë e ngushtë shkëmbore që kalon nga një përrua, në L.
- Shkëmbët e Prroit Dhelprës - shkëmbenj, në L.
- Shkëmb i Bregut Mushit - radhua, në L.
- Shtëpia e Çibéesë - gërmadhë afër qendrës.
- Shtrung’ e Meros - shtrungë e gurit, në V.
- Shur’ e Galipit - arë, në P.
- Shur/i - ara, në afërsi të qendrës.
- Tragarëlat - përrua, në V.
- Ullit e Mushit - baçë me uIlinj, në P.
- Urëza - ara, në J.
- Vaj’ e Nuhut - va lumi, në P.
- Vakëfet - arë, në P, pronë e xhamisë.
- Varikdéetë - ara, në L.
- Vavetat - ara të vjetra që nuk punoheshin, në V.
- Varr i S’ëmës Hajdërit - varr i vjetër, në L.
- Vësht i Duhanje - baçë me ullinj, në P.
- Vësht i Shegës - arë, në P.
- Vréshtazi - ara, në qendër.
- Vreshtat e Beut - baça me fiq, arra e ullinj, në L.
- Vrojnéja - ara, në P.
- Vrojnerat - ara, në P.
- Xhamia - xhami e fshatit, në qendër.
- Xhami e Sipërme - ish xhami e kthyer në shkollë greke pas pushtimit të Çamërisë nga këta të fundit.
- Zboqe/a - ara në mal, në L.
- Zboqa e Safallive - ara, në L.
Demografia
Familjet në fshatin Dolan: ( Para Luftës së Dytë Botërore )
Lista e familjeve të mbledhura nga Fatos Mero Rrapaj: Alizoti, Balenj, Banenj, Çafallinj, Çelohora ( fis i shuar ), Dërvizhatët ( Dautenj e Hamitenj ), Duçenj, Panenj, Kutupatët dhe Zeqirenj .
Sipas statistikave të Perandorisë Osmane të vitit 1895, popullsia e Dolanit arrinte në 305 banorë (175 burra dhe 130 gra), të ndarë në 66 familje, në regjistrimin e vitit 1913 kishte 298 banorë. Deri në vitin 1944 (Genocid ndaj shqiptarëve të Çamërisë) të gjithë banorët ishin me kombësi shqiptare.
Lidhje të jashtme
Burimet
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
