Côtes-d'Armor

Côtes-d'Armor (shqiptimi frëngjisht: [kot daʁmɔʁ]  ( dëgjoni); Bretonisht: Aodoù-an-Arvor , [ˈoːdu ãn ˈarvor] ; Shqip: Brigjet e Armorit), i njohur më parë si Côtes-du-Nord ( Bretonisht: Aodoù-an-Hanternoz, [ˈoːdu ãn ˌhãntɛrˈnoːs] ; Shqip: Brigjet e Veriut), janë një departament në veri të Bretanjës, në Francën veriperëndimore. Në vitin 2019, kishte një popullsi prej 600,582 banorësh. ^[1]

Brigjet e Armorit Aodoù-an-Arvor (Bretonisht) Côtes-d'Armor (Frëngjisht)
Departament
Këshilli i departamentit dhe ndërtesa e prefekturës në Shën-Breuk.
Flamuri Stema
Vendndodhja e Brigjeve të Armorit në Francë.
Shteti	Francë
Rajoni	Bretanja
Prefektura	Saint-Brieuc
Nënprefekturat	Dinan Guingamp Lannion
Sipërfaqja
• Gjithsej	6.878 km2 (2,656 sq mi)
Popullsia  (Janar 2020)
• Gjithsej	603 640
Zona kohore	UTC+1 (CET)
• Verës (DST)	UTC+2 (CEST)
Nr. i departamentit	22

Historia

Côtes-du-Nord ishte një nga 83 departamentet origjinale të krijuara më 4 mars 1790 pas Revolucionit Francez . Përbëhej nga tërësia e afërt e Pays de Saint-Brieuc antike, pjesa më e madhe e Trégor-it historik, gjysma lindore e Cornouaille-ës dhe pjesa veri-perëndimore e dioqezës së dikurshme të Shën-Malosë .

Më 27 shkurt 1990, emri u ndryshua në Côtes-d'Armor : fjala frënge côtes do të thotë "brigje" dhe ar mor është "det" në bretonisht . Emri gjithashtu kujton atë të provincës romake Armorica ("rajoni bregdetar").

Gjeografia

Côtes-d'Armor është pjesë e rajonit administrativ të Bretanjës dhe kufizohet nga departamentet : Ille-et-Vilaine në lindje, Morbihan në jug, Finistère në perëndim, dhe nga Kanali anglez në veri.

Qytetet kryesore

Komuna më e populluar është Saint-Brieuc, gjithashtu selia e prefekturës. Që nga viti 2019, ka 6 komuna me më shumë se 10,000 banorë: ^[1]

Komuna	Emri në shqip	Popullsia (2019)
Saint-Brieuc	Shën-Breuku	43605
Lannion	Lanjoni	20210
Lamballe-Armor	Lamballa	16688
Dinan	Dinani	14,407
Plérin	Pjerin	14,309
Ploufragan	Plufraga	11,383

Demografia

Banorët e departamentit njihen në frëngjisht si Costarmoricains .

Viti Pop. ±% 1801 504,303 —     1821 552,424 +9.5% 1831 598,872 +8.4% 1841 607,572 +1.5% 1851 632,613 +4.1% 1861 628,676 −0.6% 1876 630,957 +0.4% 1881 627,585 −0.5% 1891 618,652 −1.4% 1901 609,349 −1.5% 1921 557,824 −8.5% 1936 532 −4.6% 1946 526,955 −0.9% 1954 503,178 −4.5% 1962 501,923 −0.2% 1968 506 +0.8% 1975 525,556 +3.9% 1982 538,86 +2.5% 1990 538,443 −0.1% 1999 542,398 +0.7% 2006 569,498 +5.0% 2011 594,375 +4.4% 2016 598,953 +0.8%

Politika

Tradita e gjatë e Côtes-d'Armor e anti-klerikalizmit, veçanërisht në brendësi rreth Guingampit (një ish bastion komunist ), shpesh ka bërë që departamenti të shihet si një zonë e e krahut të majtë në një rajon që historikisht ishte shumë katolik dhe i djathtë.

Kultura

Pjesa perëndimore e departamentit është pjesë e "Britanisë së Poshtme" që flet tradicionalisht bretonisht ( Breizh-Izel në Bretonisht). Kufiri shkon nga Plouha në Mûr-de-Bretagne . Gjuha bretone është bërë një çështje të ndezur në shumë pjesë të Bretanjës dhe shumë bretonishtfolës mbarojnë shkolla dygjuhëshe. Gallo flitet edhe në lindje dhe ofrohet si gjuhë në shkolla dhe në provimet e diplomës.

Pamje

• 
  Paimpol
• 
  Perros-Guirec
• 
  Fort-la-Latte
• 
  Kepi Fréhel
• 
  Shtëpia Castel Meur Plougrescant
• 
  Statuja e Bertrandit të Guesclinit në Dinan

Referencat

1. Populations légales 2019: 22 Côtes-d'Armor, INSEE