Sëndahstina

Sëndahstinë, (Italisht: Santa Cristina Gela), është një fshat arbëresh në provincën e Palermos në Sicili. Që nga 2007 Santa Cristina Gela kishte një popullsi të llogaritur prej 919.

Pamje e Sëndahstinës

Katundi është vënë te një raj, që ndodhet 651 metre mbì nivelin e detit, e cila është rreth 25 km llargu nga Palerma. Sëndastina është bashkësia arbëreshe më e vogèl dhe më e re të Siçilljës, themeluar nga disa banorë nga Horën e Arbëreshëvet, që më 31 tetor 1691 i lypën kryepeshkopit të Palermës të vendoseshën me familjet e tyre tek kjo toke. Ky grumbull i vogël vate tue u rritur e formoi një bashki e pavarur.

Më para komuniteti meshoj me ritin bizantin, tipik i arbëreshëve, pra la këtë traditë dhe mori atë latine për disa probleme politikë lidhur me pavarësinë nga Hora. Dëshmi e bashkëjetesësë së traditës siçilljane dhe arbërore i kemi gjatë periudhës së Kreshmëvet dhe të Javës së Madhe, ku njerëzit këndojnë në gjuhë arbëreshe këngën e Ringjalljes së Lazarit.

Aktivitetet ekonomike më të rëndësishme janë: bujqësia e blegtoria. Ndër prodhimet tipikë mund të permenden: buka, gjiza, dhjatht/udhoset, vajt ulliri e misht.

Vendi

Vendi i Sëndahstinës vjen nga tre territore. E armiqësi e Santa Cristina emnak, e çiflig i Turdiepi dhe më së fundi e armiqësi e Pianetto. Territori i këtij të fundit është e pasur me vreshta dhe ullishte dhe në fund të fundit është zona banimi.

Historia

Santa Cristina Gela, u themelua në fund të shekullit të 18 nga një grup prej katër familje nga Piana degli Albanesi me prejardhje Muzaka.

Në 1890 e qark prifti i fshatit, Papas Gaetano Arkoleu, ceremoni e ndryshuar në masë të gjithanshëm nga Bizantin Latin ceremoni.

Gjuha

Santa Cristina Gela është një fshat që flet tri gjuhë, banorët e tij janë ekspert në Arbërisht dhe italiane dhe sicilian.

Produktet e kësaj horë

Fshati është i kuzhinës tradicionale bujqësore dhe prodhimin e fshatit, e saj të prodhimit të drurit gatuar bukë është e njohur, është gjithashtu e eksportuara në ngjitur komunave.

Prodhimeve tjera lokale të cilat janë të suksesshme, janë

• prodhimin e djathit :

Italisht        Arbërisht       Shqip
--------        ----------      -----
Ricotta         Gjizë           Gjizë
Pecorino        Udhos           Djathë
Caciocavallo    Kashkaval        Kaçkavall

• ëmbëlsirat (cannoli, sfince me ricotta) dhe
• fermat e mishit nga lokale (sidomos është i njohur me suxhuk kopër fara/likëngë).

Katundarë nderi

• Françesko Muzaka (1852-1931), themelues i Lidhjes Kombëtare Shqiptare (1902), i cili bëri një kontribut të veçantë për lëvizjes për pavarësinë e Shqipërisë.

Mbiemrat më të zakonshme

Palermo, Cusimano, Bua, Cuccia, Criscione, Di Maggio, Dorangricchia, Filpi, Matesi, Matranga, Musacchia (Myzeqe), Polizzi, Rocca dhe Schirò.

Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Italisë është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë.