Rripi i Gazës
territor palestinez vetëqeverisës pranë Egjiptit dhe Izraelit / From Wikipedia, the free encyclopedia
Gaza e njohur ndryshe edhe si Rripi i Gazës është një territor i vetqeverisur palestinez në bregdetin lindor të Detit Mesdhe. Gaza kufizohet në jugperëndim me Egjiptin dhe në lindje dhe veri me Izraelin. Së bashku, Rripi i Gazës dhe Bregu Perëndimor përbëjnë Shtetin e Palestinës, ndërsa janë nën pushtimin ushtarak izraelit që nga viti 1967.[3]
Rripi i Gazës قطاع غزة
| |||||
---|---|---|---|---|---|
Gjendja |
| ||||
Kryeqyteti | Qyteti i Gazës 31°30′53″N 34°27′15″E | ||||
Qyteti më i madh | Qyteti i Gazës | ||||
Gjuhët zyrtare | Arabisht | ||||
Grupet etnike | Palestinez | ||||
Nofka | Gazan Palestinian | ||||
Qeveria | |||||
Sipërfaqja | |||||
• Gjithsej | 365 km2 (141 sq mi) | ||||
Popullsia | |||||
• Përllogaritje 2022 | 2,375,259[2] | ||||
• Dendësia | 6,507/km2 (16,853.1/sq mi) | ||||
Ekonomia | |||||
Monedha |
| ||||
Të dhëna të tjera | |||||
Zona kohore | UTC+2 (Palestine Standard Time) | ||||
• Verës | UTC+3 (Ora Verore në Palestinë) | ||||
Prefiksi telefonik | +970 | ||||
Kodi ISO 3166 | PS | ||||
| |||||
|
Territoret e Gazës dhe Bregut Perëndimor janë të ndara nga njëra-tjetra nga territori izraelit. Të dyja ranë nën juridiksionin e Autoritetit Palestinez,[4] por Rripi, që nga Beteja e Gazës në qershor 2007, është qeverisur nga Hamasi, një organizatë militante dhe nacionaliste palestineze, e cila erdhi në pushtet në zgjedhjet e fundit të mbajtura në vitin 2006. Që nga ajo kohë, ajo është vendosur nën një bojkot ekonomik dhe politik ndërkombëtar të udhëhequr nga Izraeli dhe SHBA.[5]
Pavarësisht shkëputjes izraelite nga Gaza në vitin 2005, Kombet e Bashkuara, organizatat ndërkombëtare të të drejtave të njeriut dhe shumica e qeverive dhe komentuesve ligjorë e konsiderojnë territorin të jetë ende i pushtuar nga Izraeli, mbështetur nga kufizime shtesë të vendosura në Gaza nga Egjipti. Izraeli mban kontroll të drejtpërdrejtë të jashtëm mbi Gazën dhe kontroll indirekt mbi jetën brenda Gazës: ai kontrollon hapësirën ajrore dhe detare të Gazës, si dhe gjashtë nga shtatë kalimet tokësore të Gazës. Ajo rezervon të drejtën për të hyrë në Gaza sipas dëshirës me ushtrinë e saj dhe ruan një zonë tampon të ndaluar brenda territorit të Gazës. Gaza është e varur nga Izraeli për ujë, energji elektrike, telekomunikacion dhe shërbime të tjera. Sistemi i kontrollit i vendosur nga Izraeli përshkruhet si një "pushtim indirekt".[6]