From Wikipedia, the free encyclopedia
Republika e Serbisë (serbokroatisht: Република Србија / Republika Srbija) ishte një shtet përbërës i Republikës Federale të Jugosllavisë midis viteve 1992 dhe 2003 dhe Bashkimit Shtetëror të Serbisë dhe Malit të Zi nga viti 2003 deri më 2006. Me shkëputjen e Malit të Zi nga bashkimi me Serbinë në qershor 2006, të dy u bënë shtete sovrane më vete për herë të parë në gati 88 vjet.[1]
Republika e Serbisë Република Србија Republika Srbija | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1992–2006 | |||||||||||
Himni: Боже правде (2005–2006) Bože pravde (shqip: "Zoti i Drejtësisë") | |||||||||||
Kryeqyteti | Beograd | ||||||||||
Qeveria | |||||||||||
Lloji i qeverisjes | 1992–2000: Republikë parlamentare me parti mbizotëruese 2000–2006: Republika parlamentare | ||||||||||
Presidenti | |||||||||||
• 1990–1997 (i pari) | Sllobodan Millosheviq | ||||||||||
• 2004–2006 (i fundit) | Boris Tadiq | ||||||||||
Kryeministri | |||||||||||
• 1992–1993 (i pari) | Radoman Bozhoviq | ||||||||||
• 2004–2006 (last) | Vojsllav Koshtunica | ||||||||||
Kuvendi | Kuvendi Kombëtar | ||||||||||
Epoka historike | Luftërat në Jugosllavi | ||||||||||
• Kushtetuta u miratua | 28 shtator 1990 | ||||||||||
• Themelimi i Republikë Federale Jugosllave | 27 prill 1992 | ||||||||||
• Shpërbërja e bashkimit shtetëror të Serbisë dhe Malit të Zi | 5 qershor 2006 | ||||||||||
Sipërfaqja | |||||||||||
2006 | 88,361 km2 (34,116 sq mi) | ||||||||||
Të dhëna të tjera | |||||||||||
Kodi ISO 3166 | RS | ||||||||||
|
Pas rënies së Lidhjes së Komunistëve të Jugosllavisë në vitin 1990, Republika Socialiste e Serbisë e udhëhequr nga Partia Socialiste e Sllobodan Millosheviqit (ish-komunistët) miratoi një kushtetutë të re, duke e shpallur veten një republikë përbërëse me institucione demokratike brenda Jugosllavisë, dhe mbiemrin "Socialist" u hoq nga titulli zyrtar. Me shpërbërjen e Jugosllavisë, në vitin 1992 Serbia dhe Mali i Zi formuan një shtet të ri federativ të quajtur Republika Federale e Jugosllavisë, e njohur pas vitit 2003 si thjesht Serbia dhe Mali i Zi.
Serbia pretendoi se nuk ishte e përfshirë në luftërat e Bosnjës apo të Kroacisë. Megjithatë, entitetet rebele serbe kërkuan bashkim të drejtpërdrejtë me Serbinë. SAO Krajina dhe më vonë Republika e Krajinës Serbe u përpoqën të bëheshin "pjesë përbërëse e territorit të bashkuar shtetëror të Republikës së Serbisë".[2] Udhëheqësi politik i Republika Srpska, Radovan Karaxhiq, deklaroi se ai nuk dëshironte që ajo të ishte në një federatë përkrah Serbisë në Jugosllavi, por se Srpska duhet të inkorporohej drejtpërdrejt në Serbi.[3] Ndërsa Serbia e pranoi dëshirën e të dy entiteteve për të qenë në një shtet të përbashkët me Serbinë, të dy entitetet zgjodhën rrugën e pavarësisë individuale dhe kështu qeveria serbe nuk i njohu ato si pjesë e Serbisë, apo brenda Republikës Federale të Jugosllavisë.
Edhe pse Serbia arriti—të paktën nominalisht—të qëndrojë jashtë luftërave jugosllave deri në vitin 1998 kur shpërtheu Lufta e Kosovës, vitet 1990 u shënuan nga një krizë ekonomike dhe hiperinflacion, luftërat jugosllave, një krizë refugjatësh dhe sundimi autoritar i Sllobodan Millosheviqit. Pas ardhjes në pushtet të opozitës në vitin 2000, Serbia (e parë në komunitetin ndërkombëtar ndryshe nga Mali i Zi, udhëheqja e të cilit ishte bërë një post perëndimor që nga viti 1998) filloi tranzicionin e saj në pajtim me kombet perëndimore, një dekadë më vonë se shumica e vendeve të tjera të Evropës Lindore. Si rezultat i këtij ndryshimi, Jugosllavia filloi ngadalë të riintegrohej ndërkombëtarisht pas një periudhe izolimi të shkaktuar nga sanksionet që tani po lehtësoheshin butësisht.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.