From Wikipedia, the free encyclopedia
Pergamenti është material për shkrim, është zbuluar për herë të parë në qytetin e vogël Pergamon (sot Bergama), të Azisë së Vogël. Prodhimi i pergamentit filloi në shekullin e II-të p.e.r. në Pergamon, si zavendësim i papirusit, kur importimin nga Egjipti e ndaloi faraoni Ptolomej Filadelf, me qëllim ta ndalojë zhvillimin e mëtejmë të bibliotekës në Pergamon. Sot pergamenti përdoret vetëm për shkrimin e dokumenteve të rëndësishme, mirënjohjeve dhe diplomave, për veshje të kopertinave (lidhje me pergament). Janë të njohura edhe imitimet e pergamentit, ku nga pamja e jashtme dhe nga vetitë e tjera nuk dallon shumë nga origjinali.
Përfitohet me përpunimin e lëkurave të kafshëve, kryesisht deleve të reja, dhive, gomarëve, viçave, por edhe gjarprinjëve. Procesi i përpunimit është i thjeshtë. Nga lëkura e kafshëve tërhiqen qimet, pastaj pastrohet. Lëkura e lagur pastaj ngjitet në rama druri në të cilët thahet. Pastaj fillon faza tjetër e gdhendjes me rërë vullkanike dhe në fund bëhet lëmimi me eshtra apo me gurë të lëmuar. Pergamenti sa më e hollë që të jetë është më i vlefshëm. Faza përfundimtare është zhytja e lëkurës së hekurosur në vaj, dhe terja e vajit me qëllim që pergamenti ta fitojë elasticitetin e duhur.
Pergamenti përdoret edhe sot, sidomos për shënime solemne të aktiviteteve të ndryshme, siç janë: mirënjohjet, çmimet, marëveshjet e të ngjajshme (Paqja e Versajës, Karta e OKB, Çmimi Nobel, etj.).
Dokumenti i Shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, më 17 shkurt 2008, është i shkruar në pergamen.
Wikimedia Commons ka materiale multimediale në lidhje me: Parchment. |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.