From Wikipedia, the free encyclopedia
Një legjendë (njohur edhe si gojëdhënë në kulturën shqiptare) është një zhanër i folklorit që përbëhet nga një tregim që paraqet veprime njerëzore, që besohet ose perceptohet se kanë ndodhur në historinë njerëzore. Rrëfimet në këtë zhanër mund të demonstrojnë vlera njerëzore dhe të zotërojnë disa cilësi që i japin përrallës vërtetësi. Legjenda mund të ketë elemente fantastike. Legjendat mund të transformohen me kalimin e kohës për t'i mbajtur ato të freskëta dhe vitale.
Shumë legjenda veprojnë brenda sferës së pasigurisë, duke mos u besuar kurrë plotësisht nga pjesëmarrësit, por as që nuk dyshohen me vendosmëri.[1] Legjendat ndonjëherë dallohen nga mitet në atë që kanë të bëjnë me qeniet njerëzore si personazhet kryesore dhe jo perënditë, dhe nganjëherë në atë që kanë një lloj baze historike, ndërsa mitet në përgjithësi jo.[2][3] Vëllezërit Grimm e përkufizuan legjendën si "përrallë të bazuar historikisht".[4] Një nën-produkt i "shqetësimit me qeniet njerëzore" është lista e gjatë e krijesave legjendare, duke mos lënë "dyshim të vendosur" se legjendat janë "të bazuara historikisht".
Përkufizimi profesional i një folkloristi modern për legjendën u propozua nga Timothy R. Tangherlini në 1990:
Legjenda, në mënyrë tipike, është një rrëfim i shkurtër (mono-) episodik, tradicional, shumë i ekotipizuar[5] i historikizuar, i realizuar në një mënyrë bisede, duke reflektuar në një nivel psikologjik një përfaqësim simbolik të besimit popullor dhe përvojave kolektive dhe duke shërbyer si një riafirmim i vlerave të zakonshme të grup traditës së të cilit i përket.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.