Illyrii proprie dicti

Illyri proprie dicti (Illyrii proprie / Proprie dicti) është një shprehje latine e përdorur nga shkrimtarët antikë romakë, sidomos Pomponius Mela dhe Plini Plaku (Gai Plin Sekundi) me të cilën quheshin Ilirët e vërtetë të njohur edhe si Ilirët e mirëfilltë ose Ilirët e duhur.

Ilirët dhe Iliria e vërtetë

Përmbledhje

Shkrimtarët antikë romakë Pomponius Mela dhe Plini Plaku (Gai Plin Secundi) flasin për "ilirët në kuptimin e rreptë (strikt) të fjalës" ose për ilirët në kuptimin e ngushtë. Me aq sa dihet deri më sot Pomponius Mela (nga viti 43 i erës sonë) është i pari i cili e përdor shprehjen senso stricto. Ai thotë se ilirët në kuptim të vërtetë jetonin në veri të taulantëve dhe enkelejve, në bregun lindor të Adriatikut; ^[1] Plini Plaku gjithashtu përdori shprehjen "ilirët e vërtete" (ilirët e mirëfilltë) ^[2] (Latin: Illyrii proprii / proprie dicti; anglisht: Illyrian proper) për një popullsi të një rajoni të vogël (grup fisesh)^[3] në jug të Epidaurumit, ose midis Epidaurumit (tani Cavtat) dhe Lisus (tani Lezhë). ^{[4] [5]}

Pomponius Mela mes tjerash thotë:

Latin: Partheni et Dassaretae prima tenent: sequentia Taulantii, Encheleae, Phaeaces. Dein sunt quos proprie Illyrios vocant;

anglisht: The Parthenes and Dassaretae come first, follow the Taulanti, Enchelei, Phaeaci. From there are these (who are) properly called Illyrians.

Ndërkaq Plini Plaku thotë:

Latin: ... eo namque tractu fuere Labeatae, Senedi, Rudini, Sasaei, Grabaei; proprie dicti Illyri et Taulantii et Pyraei.;

anglisht: ... this region contained the Labeatae, Senedi, Rudini Sasaei, Grabaei, properly called Illyrians, and Taulantii and Pyraei. ^[6]

Shih edhe

• Ilirët dhe Iliria
• Mbretëria e Ilirisë
• Taulantët dhe Labeatët
• Abrët dhe Parthinët
• Plerejët dhe Enkelejët
• Dardanët dhe Dardania
• Lista e fiseve antike ilire

Literatura

• Ceka, Neritan (2014). Ilirët deri te shqiptarët. Tiranë: Migjeni. fq. 40, 249, 364. ISBN 978-9928-4074-7-4.
• Fortson, Benjamin W. (2011). Indo-European Language and Culture: An Introduction (në anglisht). John Wiley & Sons. fq. 465. ISBN 9781444359688.
• Dzino, Danijel (2014). "'Illyrians' in ancient ethnographic discourse". Dialogues d'histoire ancienne (në anglisht). 40 (2): 46. doi:10.3917/dha.402.0045.
• Garašanin, M. (1982). "The Early Iron Age in the Central Balkan Area, c. 1000–750 B.C.". përmbledhur nga J. Boardman; I. E. S. Edwards; N. G. L. Hammond; E. Sollberger (red.). The Cambridge Ancient History: The Prehistory of the Balkans; and the Middle East and the Aegean world, tenth to eighth centuries B.C. (në anglisht). Vëll. III (part 1) (bot. 2). Cambridge University Press. fq. 585–586. ISBN 0521224969.
• Radoslav Katicic (1 janar 1976). Ancient Languages of the Balkans (në anglisht). Walter de Gruyter. fq. 158–. ISBN 978-3-11-156887-4.
• Matijasić, Ivan (2011). "'Shrieking like Illyrians'. Historical Geography and the Greek Perspective of the Illyrian World in the 5th Cent. BC". Arheološki Vestnik (në anglisht). Research Centre of the Slovenian Academy of Sciences and Arts. 62: 293.
• Pliny the Elder (1949). Natural History (në anglisht). Përkthyer nga Rackham, H.; Jones, W.H.S.; Eichholz, D.E.
• J. J. Wilkes, The Illyrians, 1992, ISBN 0-631-19807-5.

Referime

1. Radoslav Katicic (1 janar 1976). Ancient Languages of the Balkans (në anglisht). Walter de Gruyter. fq. 158–. ISBN 978-3-11-156887-4.
2. Wilkes 1969
3. Wilkes 1969
4. Marjeta Šašel Kos (2005). Appian and Illyricum (në anglisht). Narodni Muzej Slovenije. fq. 231. ISBN 978-961-6169-36-3.
5. J.J. Wilkes (1992). The Illyrians (në anglisht). Oxford : Blackwell. fq. 92, 216. ISBN 0-631-19807-5.
6. https://www.persee.fr/doc/dha_0755-7256_2014_num_40_2_3944