Mareexaan
Qabiil Somali ah From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Marehan (Soomaali: Mareexaan , Carabi: مريحان ) waa qabiil ka mid ah beelaha Soomaaliyeed ee ugu waaweyn qabiilka Daarood
Beeshu waa qabiilka ugu badan ee dagan dowlad goboleedka jubaland waxayna ka kooban tahay inta badan gobolada Gedo, Jubada dhexe iyo Jubada Hoose, qaar kamid ah magaalooyinka waaweyn ee ay beeshu leedahay waxaa kamid ah Beled Xaawo, Jilib, Saakow, Kismaayo , Baardheere iyo Buurgaabo . Waxay ugu horrayn ku urursan yihiin galbeedka Jubbada Dhexe oo ay ugu horreeyaan Buaale oo ay geeloodu daaqaan qoto dheer oo ka tirsan Shabeellaha Hoose iyo xeebaha Jubada Hoose . Waxay ku nool yihiin ilaa koonfurta sida magaalooyinka Bilis Qooqaani , Biibi iyo Midi iyo magaalada Diff. Qabiilku waa hal gacan inta ugu badan ee degmada Kismaayo , iyadoo dhul baaxad leh uu gaarsiisan yahay gobolka Badhaadhe , oo ay ku dhowdahay in uu ka kooban yahay dhulka ugu badan ee ay raacaan beelaha Dagoodi iyo Gaaljecel, oo ay ugu horreyso dhul xeebeedka, iyadoo meelaha ugu badan ee ay deggan yihiin ay tahay Raas Mareexaan iyo Buurgaabo . Qaar ka mid ah magaalooyinka waaweyn ee qabiilka waxaa ka mid ah Birta dheer, Istanbul, Qudus, Goobweyn,Berhan iyo buulo xaaji.
Qabiilku waxa kale oo laga heli karaa Galmudug oo ah qabiilka ugu badan ee dega Galguduud, iyaga oo leh magaalada ugu weyn iyo degmada Caabudwaaq . Qabiilku waxa uu sidoo kale ka kooban yahay qabiilka ugu badan ee laga soo doorto bariga Wajeer , waxa ay ku nool yihiin ilaa wadada oo ay si weyn ugu nool yihiin Mandheera iyo Gaarisa . Beeshan ayaa sidoo kale ah mid ka mid ah beelaha ugu waaweyn dowlad goboleedka Koonfur Galbeed Soomaaliya , waxayna ka kooban tahay inta badan degmooyinka Yeed , Qansaxdheere , Diinsoor . Sidoo kale xuduudka daaqsinka ee qabiilku waxa uu ka bilaabmayaa magaalooyinka Buurgaabo ee degmada Badhaadhe ilaa Baraawe . Qabiilada Hubeer iyo Yantaar ayaa asal ahaan ka soo jeeda Mareexaan, waxayna ka taliyaan gobolada Diinsoor iyo Qansaxdheere oo ay ku nool yihiin walaalaha aan la aqoonsan ee Yabar Xuseen.
Qabiilka ayaa sidoo kale leh inta badan jasiiradaha Bajuuni oo ay ku jirto Kooyama. Mareexaan waxay degeen Raas Mareexaan horraantii 1900-aadkii iyagoo ka dhistay meel u dhow jasiiradaha Bajuuni.
Qabiilku sidoo kale waa inta badan magaalada Diridhaba oo ay iyagu dhisteen, si kastaba ha ahaatee inta badan waa Oromo, hase yeeshee waxaa magaalada ku sugan tiro aad u badan oo Soomaali ah.
Waxa kale oo laga heli karaa Bale meelo ay ka mid yihiin Ginir (degmada) , iyo Shewa , gaar ahaan magaalada Adama . Qabiilku waxa kale oo laga heli karaa oo ku baahsan Axmaarada , Tigrayga iyo Gurage oo dhan , kuwaas oo u badan kuwii ka soo farcamay haraadigii dagaaladii Adal
Remove ads
Dulmar
Intii u dhaxaysay Qarnigii 17-aad iyo 18-aad, Mareexaan waxa la sheegay in ay ku noolaayeen dhul ka soo bilaabmaya Bandar Siyada ee Gacanka Cadmeed ilaa ka shisheeya Raas-el-Khail ee Badweynta Hindiya, ama inta badan Waqooyiga Soomaaliya. Qabiilka waxaa laga diiwaan geliyey inay kaalin mug leh ku lahaayeen ololihii Imaam Axmad bin Ibrihim al-Ghazi ee ka dhanka ahaa Itoobiya qarnigii 16aad. Abaanduulaha ciidamada Soomaaliya ahna ku xigeenka imaamka ugu dhow ayaa ahaa taliye Mareexaan, Garaad Hirabu Goita Tedros . Axmad ibn Ibrihim Al-Ghazi ayaa isna ka mid ahaa qabiilka, waxaana faraciisii laga heli karaa Gedo Soomaaliya , waxayna ka tirsan yihiin beelaha Reer Garaad. Sidoo kale faraciisa Axmaarada iyo Gurage waxay sheeganayaan inay ka soo jeedaan qabiilka. Waxay si wadajir ah gacan uga geysteen inay cadawga u riixaan bannaanka Harar iyo ka sii fogaanshahooda, iyaga oo gacan ka geysta xasillooni-darrada boqortooyadii Christian- ka sare . Dagaalladaas waxaa ka muuqday qaansoleydii Soomaaliyeed ee kala ahaa Mareexaan iyo qaansoleydii Gerri, kuwaas oo uu Al-Ghazi u suurtagashay in uu ka adkaado ciidankii Itoobiya ee tirada badnaa oo ka koobnaa 16,000 oo fardooley ah iyo in ka badan 200,000 oo ciidan lug ah . Burburkii Saldanada ka dib , qabiilku wuxuu sii wadi doonaa inuu xukumo imaamka Aussa Waxa kale oo uu ahaa Amiir Nuur ibnu Mujaahid oo ahaa kii labaad ee gumaystay Itoobiya, waxaanu ahaa taliyihii cutubka Melesay, waxaanu qabsan jiray gobolada koonfur bari ee Itoobiya . Wuxuu si guul ah u jebiyey ciidamadii Gelawdewos oo uu ku dilay dagaalkii Fatgar . Waxa kale oo uu dhisay gidaarada Harar oo dhererkeedu dhan yahay 3.9 km, waana goobta dhaxalka adduunka ee UNESCO, iyo darbiyada ugu dheer ee bariga Afrika. Wiilkiisu waxa uu u hiiliyay Talxa bin Cabbaas oo ahaa ina Wazir Cabbaas dagaalkii uu kula jiray inamadii Cuthmaan ee Xabashida iyo jifadiisu waxay u sii socon lahayd xukunka imaarada Harar .
Garaad Hirabu Goita Tedros
Mareexaan waxa uu Adal ku lahaa hogaamiyeyaal badan oo awood badan sida Garaad Hirabu , oo loo dhiibay magaca Amiirka Soomaalida. Intii uu socday dagaalkii Adal waxaa jiray 3 jeneraal oo kala ahaa Axmad ibn Ibrahim al-Ghazi , Garaad Hirabu Goita Tedros iyo Sultan Muhammad. Garaad Hirabu wuxuu Imaamka ka badbaadin lahaa Suldaan Abuu Bakar ibnu Muxamed oo ahaa ninkii ay xafiiltamaan ee Boqortooyadii Abaadir ee dilay ina-adeerkii Garaad Hiraabuu iyo Axmad ibnu Ibraahim Al-Ghazi oo ahaa Abuun Cadaashe . Abuu Bakar bin Muxamed oo u aargudanaya qabsashadii Saldanada Adal ee ay la wareegeen boqortooyadii Abaadir waxa uu isku dayi lahaa in uu afgambi ku sameeyo oo uu dilo Imaamka, hase ahaatee waxaa hakiyay Amiirkii Garaad Hirabu Goita Tedros . Waxa dhalay Goyta Cali (Tedros, magac ay bixiso Harla deegaanka) oo ah doorka ugu sarreeya ee suldaannimada, aabihiis waxa uu maamuli jiray dhammaan waddooyinka ganacsi ee boqortooyada, waxaanu hayn jiray furayaasha albaabada Harar xilliyada habeenkii, magaca Goyta waxa uu ahaa kii saddexaad oo keliya Amiirka iyo Suldaanka , wuxuuna ahaa darajada Jeneraalka ugu sarreeya. Garaad Hirabu Goita Tedros wuxuu ku guulaystay inuu qabsado gobolada Bale iyo Tigrayga .
Remove ads
Kooxaha
Isbaheysiga Dooxada Jubba waa garab siyaasadeed oo ka tirsan dagaaladii sokeeye ee Soomaaliya . Xisbigii Hantiwadaaga Kacaanka Soomaaliyeed wuxuu ahaa xisbigii ka talinayay Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Soomaaliya 1976 ilaa 1991. Jabhadda Waddaniga Soomaaliyeed (SNF) waxay sidoo kale ahayd dhaqdhaqaaq kacaan iyo malleeshiyo hubaysan oo ka jiray Soomaaliya ka dib markii Jamhuuriyaddii Dimuqraadiga ahayd ee Soomaaliya la sacab tumay.
Remove ads
Geed qabiil
Ma jiro heshiis cad oo laga gaaray qaabka qabiilka iyo qabiilka oo waxaa meesha ka baxay abtirsiinyo badan. Liistada soo socota waxaa laga soo qaatay khilaafka Bangiga Adduunka ee Soomaaliya: Drivers and Dynamics 2005 iyo daabacaadda Xafiiska Arrimaha Gudaha ee Boqortooyada Ingiriiska , Qiimaynta Soomaaliya 2001 . Qabiilka Mareexaan, qabiilooyinka ka kooban waxay u kala qaybsan yihiin laba qaybood oo ilmo-galeenka ah Mareexaan Jubaland , Galgaduud iyo Mudug Soomaaliya Bankiga Adduunka wuxuu muujinayaa geed-qabiileedka soo socda :
- Sade
- Mareexaan
- Facaaye
- Saciid Afisoone
- Mareexaan
Awsame
- Owrmidig
- Awsame
- Baaleyeri
- Xiinle
- Baaleyeri
- Hodonbari
- Hogaanyo
- Hodonbari(suhayweyn)
- Gaalshireedle
- Gashashoor ( Joogitaanka Yemen )
- Al-Donbari/Al-Danabir/Dthambari
- Gaalshireedle
- Xasan Gaalshireedle
- Reer Yuusuf
- Ibraahim
- Wacmaasho
- Gumarwaaq
- isaaq Gaalshireedle
- Amaanreer
- Maxamed Amaanreer (Wagardhac)
- Reer Gadiid
- Reer Wardheere
- ReerAllamagan
- Cumar Dheer
- Reer Afweyne
- Reer Rooble
- Reer Faahiye
- Reer Faatax
- Reer Kheyr
- Sriig
- Reer Ciise
- Siyaad Liibaan
- Rubec
- Cali Amaanreer (Hawraarsame)
- Talxe Amaanreer (Talxe)
- Ridamiir Amaanreer
- Ridaamiir
- WarWaa'Jecle
- WarWaa'Jecle
- WarWaa'Jecle (Fiqi Yacquub)
- Fiqi-Yacquub waxay leedahay beeshan hoos ku qoran.
- Rer Gadiid
- Rer Cabdi Cali
- rer Ugaas Jiir(Ugaasyada Fiqi-Yacquub)
Axmed Faarax
- Rer ilbir
- rer Cabsiya.
- Rer Geedi.
- Reer Jilaal
- Reer Rooble
- Ciise WarWaa'Jecle (Habar Ciise)
- Xuseen WarWaa'Jecle
- Muuse Xuseen
- Cali Xuseen (Celi)
- Muuse Xuseen
- Cabdiraxin Muuse
- Abaadir Muuse
- Maamasame Muuse
- Abaadir Muuse
- Daa'uud Abaadir
- Soonfure Abaadir (Soonfure)
- Daa'uud
- Boqor Maxamed Daa'uud
- Boqor Maxamed Daa'uud
- Cali Maxamed (Cali Dheere)
- Cismaan Maxamed ( Reer Cismaan)
- reer cismaan waxay leedahay jufada hoos ku qoran.
- Reer agoon
- Reer idiris
- Reer saleeban.
- Reer agoon waxa kale oo ay
leeyihiin qabiilka hoos ku qoran
- Faarax agoon
- Maxamed agoon
- rer maxamed agoon:
- Reer rooble
- Reer muse
- Reer wardheere
- Yuusuf Maxamed (Reer Yuusuf)
- Axmed Maxamed
- Axmed Maxamed
- Ciis
- Cumar
- Ciis
- Mataan
- Mataan
- Garaad Adam
- Yuusuf Mataan
- Garaad Adam
- Garaad Cali "Goita Tedros"
- Garaad Abibeker "Gilgila"
- Garaad Cali
- Ibraahim
- Garaad Hirabu Goita Tedros
- Ibraahim
- Garaad Axmed " Ahmad ibn Ibrahim al-Ghazi "
- Maxamed
- Siyaad
- Daa’uud
- Muuse
- Xariire
- Naasir
- Guuleed
- Shareido
- Garaad Hirabu Goita Tedros
- Garaad Axmed
- Guuleed
- Wacays
- Sharaawe
- Kama
- Khalaf
- Garaad Cabdinaasir
- Garaad Abibeker "Gilgila"
- Amiir Maxamed
- Ibraahim
- Maxamed Gaas
- Yuusuf mataan
- Nuur Yuusuf (Imaam Nuur ibn
- Mujaahid) Ina Nuur
- Xuseen Yuusuf
- Xuseen Yuusuf
- Bah Gareen
- Siyaad Xuseen ( Reer Siyaad Xuseen )
- Yabar Xuseen
- Khalaf Xuseen
- Bah Ismaaciil
- Axmed Xuseen ( Reer Axmed )
- Cali Xuseen
- Reer Siyaad Xuseen
- Reer Rooble Siyaad
- Reer Nuur Siyaad
- Reer Buraale
- Reer Saanyar
- Reer Faarax Siyaad
- Reer Tuur
- Reer Jimca Doon
- Reer Liiban Dalal
- Reer Cadaan
- Reer Qeyr
- Reer Odowaa
- Ughaz Khalaf Xuseen
- Samatar Khalaf
- Ugaas Sharmaarke Khalaf
- Ugaas Sharmaarke
- Bah Dir
- Bah Abasguul
- Ugaas Guuleed
- Ugaas Guuleed
- Baho Guuleed
- Faarax Ugaas
- Faarax Ugaas
- Guuleed Faarax
- Xersi Faarax
- Samatar Faarax
- Rooble Faarax
- Ugaas Diini Faarax (Reer Diini)
- Ugaas Diini
- Bah Ogaden
- Reer Dalal
- Reer Xirsi
- Reer Maxmuud Guuled
- Bah Dhulbahante
- Reer Allamagan Diini
- Reer Qaliif Diini ( Qaliif Gawracane )
- Bah Xawaadle
- Reer Ugaas Sharmaake
- Reer Siyaad
- Reer Warsame
- Bah Daraandoole
- Reer Kooshin
- Reer Nuur
- Reer Warfaa Diini
- Reer Shirwac Diini
- Reer Maxmuud Diini
- Reer Faarax Diini
Remove ads
Dad xusid mudan
Maxamed Cumar Saalixi , Waxa uu ahaa Saynis yahan , Injineer, iyo La-taliyaha Badaha ee Madaxtooyada Soomaaliya, waxaana lagu tiriyaa in uu ku lug lahaa ilaalinta keydka xogta badda Soomaaliya xilligii dagaalladii sokeeye ee qarxay 1991-kii. Cabdiweli Sheekh Axmed , Ra'iisul Wasaarihii 17-aad ee Soomaaliya , dhaqaaleyahan iyo siyaasi.
_(cropped).jpg)
senator《 mowliid Xuseen guhad 》 guddoomiye ku xigeenka Aqalka Sare ee Soomaaliya. 2017 - 2022
Muhammad Gasa ( Af-Carabi : محمد قاسا ) (wuxuu dhintay 1583)- Imaamkii ugu horeeyay ee imaamka Aussa iyo qaraabadii Nuur bin Mujaahid iyo Axmed Al-Ghazi . Maxamed Cabdullaahi Farmaajo , Madaxweynihii 9-aad ee Soomaaliya, aasaasaha Xisbiga Nabad iyo Nolol
,.jpg)
Maxamed Siyaad Barre , Madaxweynihii hore ee Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Soomaaliya.
- Maxamed Maxamuud Warsame (Jango’an) Wasiirkii hore ee Arrimaha Gudaha Soomaaliya.
- Cabdiweli Sheekh Axmed , Ra'iisul Wasaarihii hore ee Soomaaliya.
- Maxamuud Cali Magan , Wasiirkii hore ee Qorsheynta, horena u ahaa Qunsulka Guud ee Mareykanka iyo Canada.
- Cabdi Faarax Shirdoon , Raysalwasaarihii hore ee Soomaaliya.
- Maxamed Cali oo ah Agaasimaha Maxkamadaha Islaamiga ah ee Gobolka Kismaayo ee hoos taga Dowladda Isbaheysiga Dooxada Jubba .
- Cabdiwaaxid Goonjeex , Ra'iisul Wasaarihii hore ee Soomaaliya.
- C/raxmaan Jaamac Barre Ra’iisul Wasaare ku xigeenka koowaad .
- Shire Jaamac Axmed , oo ah aqoonyahan af-yaqaan ah oo hirgeliyey farta laatiinka ee Soomaaliga ee casriga ah.
- General Yuusuf Cismaan Dhuumaal , oo ahaa Taliyihii hore ee Ciidanka Militariga Somaliya.
- Faarax Xuseen Sharma’arke , faylasuuf iyo abwaan.
- Cumar Xaaji Masale , Wasiirkii hore ee Gaashaandhigga iyo Caafimaadka Soomaaliya
- Axmed Cabdullaahi Guuleed , Qoraa, qoraa iyo cilmi-baare.
- Maxamed Xaashi Cabdi Madaxweyne ku xigeenkii hore ee Maamulka Galmudug .
- Dr. Mohamed Said Samatar , Somali Architect and Designer, Aasaasihii Jabhadda Qaranka Soomaaliyeed.
- Amiir Nuur ibn Mujaahid , oo ahaa kii labaad ee qabsaday Adal Sultanate [boqortooyo 1550–1567] Kadib
- Imam Ahmed Gurey Ethiopia iyo Patron Saint of Harar waxa uu ahaa mid ka mid ah saldanada qaybo ka mid ah Geeska Afrika.
- Faadumo Isaak Biixi , oo ah haweeneydii ugu horreysay ee Soomaali ah oo safiir ka ah Geneva, ahna Agaasimaha Waaxda Afrika ee Wasaaradda Arrimaha Dibadda.
- Khaliif Faarax Xayir , oo ah abwaan inta badan curiya maansooyinka waddaniga ah iyo weliba gabayo ka hadlaya arrimaha bulshada Soomaaliyeed.
- Axmed Warsame , Madaxii hore ee Akadeemiyadda Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed.
- Aadan Ibraahim Aw Xirsi , Qoraa iyo siyaasi – waxa uu gacan ka geystay qorsheynta dowlad goboleedka Jubaland, ahna Wasiiru Dowlaha Deegaanka & Isbeddelka Cimilada ee Soomaaliya.
- C/llaahi Caanood , Abaanduulihii hore ee Ciidanka Milatariga Soomaaliya.
- Korneyl Barre Aadan Shire Hiiraale , Wasiirkii hore ee Gaashaandhigga Soomaaliya, Madaxa Isbaheysiga Dooxada Jubba.
- Cabdulqaadir Sheekh Diini , Wasiirkii hore ee Gaashaandhigga Soomaaliya.
- Cabdi Shire Warsame , Safiirkii hore ee Soomaaliya u fadhiyay Kenya iyo Shiinaha, ahaana wasiiru dowlihii arrimaha dibadda ee dowladdii KMG ahayd.
- Abdulahi Sheikh Ismail Fara-Tag , Xubin ka tirsan Aqalka Sare ee Soomaaliya, Madaxweyne ku xigeenkii hore ee Jubaland State of Somalia Madaxii hore ee Isbaheysiga Dooxada Jubba.
- Axmed Maxamed Xasan oo ka tirsan baarlamaanka Pan-African.
- General Dr. Cali Nuur.
General Maxamed Xaashi “Gaani”, oo ahaa Taliyihii hore ee Ciidanka Militariga Somaliya, sidoo kalana ahaa Madaxii hore ee SNF. Garaad Hirabu Goita Tedros .
- Axmed 'Idaaja Faarax Cali , oo ah aqoonyahan suugaanta Soomaaliyeed ah , soona saaray suugaanta suugaanta.
- Mohamed Aden Sheikh , Madaxii hore ee Horumarinta Tignoolajiyada Soomaaliyeed, Dhaqtar Caafimaad iyo Wasaaradii hore ee Caafimaadka , Waxbarashada iyo Warfaafinta , Madaxii hore ee Xafiiska Fikirka SRRC.
- Cabdulqaadir 'Yamyam Xirsi Siyaad wuxuu ahaa abwaan iyo riwaayad Soomaaliyeed .
- Cali Mataan Xaashi , Duuliyehii ugu horeeyay ee Soomaali ah iyo Taliyihii Ciidanka Cirka ee Soomaaliya intii u dhaxeysay 1959 ilaa 1978.
- Axmed Sheekh Cali Axmed . Qore, Madaxweynihii hore ee Maxkamadda Racfaanka, Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Soomaaliya.
Remove ads
Tixraac
"Soomaaliya: Dadka laga tirada badan yahay iyo dadka asaliga ah"
"Qabiilka iyo Qandaraaska Waqooyiga Somaliland"
Hordhac ku saabsan taariikhda dhaqaale ee Itoobiya, wakhtiyadii hore ilaa 1800kii
Shucuubta Geeska Afrika: Soomaali, Canfar iyo Saaxo
"Wareysi Barre Aadan Shire, Gudoomiyaha Isbaheysiga Dooxada Jubba (JVA)"
Unugga Macluumaadka iyo Siyaasadda Dalka, Xafiiska Arrimaha Gudaha, Ingiriiska, Qiimaynta Soomaaliya 2001, Lifaaqa B: Qaab-dhismeedka Qabiilka Soomaaliyeed Archived Luuliyo 16, 2011 // Wayback Machine
"Refworld | Soomaaliya: Macluumaadka Jabhadda Qaranka Soomaaliyeed (SNF) ilaa 1994"
"Booqashada La Yaabka Leh Ee Ay Ku Timi Ambassador Faadumo Biixi"
"Cabdullaahi Sheekh Ismaaciil (Fartaag)" Archived Oktoobar 4, 2024 // Wayback Machine
Remove ads
Ilaha
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads