යකඩදරයි. මුලද්රව්යවකි. එය චුම්භක ගුණ දරන මූලද්රව්ය වලින් එකකි. යකඩ හා නිකල් යනු තාරකා නෂ්ටි ජනකයේ දී ඇති වූ අවසාන මුලද්රව්යයි. එබැවින් ඒවා බරින් වැඩිම
මිශ්ර ලෝහමිශ්ර ලෝහ භාවිතය ඇරඹුනේ, ස්වභාවිකව පවතින නිකල් හා යකඩ මිශ්ර ලෝහයක් වන යකඩ උල්කා යකඩ භාවිතයද හා සමගිනි. නිකල් වෙතින් යකඩ වෙන් කිරීමට කිසිදු ලෝහ විද්යාත්මක
මැංගනීස්ගැනීමෙන් පසුව කැතෝඩීය විධ්රැවිකය ලෙස මැංගනීස් ඩයොක්සයිඩ් වල වටිනාකම වැඩි විය. නිකල් කැඩ්මියම් බැටරි හා ලිතියම් බැටරි සොයා ගැනීමට පෙර බොහෝවිට මැංගනීස් යොදා ගැනුනි
කොබෝල්ට්නිපදවීම සදහන් කළ හැකිය. නමුත් කොබෝල්ට් ප්රධාන වශයෙන් නිපදවෙන්නේ තඹ හා නිකල් කැණීමේ අතුරුඵලයක් ලෙසයි. කොංගෝ ජනරජයේ හා සැම්බියාවේ හමුවන තඹ තීරයෙන්ලෝකයේ
පෙරස් ලෝහ විද්යාවපැරණිතම යකඩ මානවකෘතිය ක්රිපූ 4වන සහස්රකයෙහිදී ඊජිප්තුවෙහිදී, උල්කාශ්ම යකඩ-නිකල් වෙතින් නිමවා ඇත. ලෝකයෙහි විශාලතම සහ වඩාත්ම නූතන භූගත යපස් නිධිය ක්රියාත්මක