ශ්‍රී ලංකාවේ උරගයින් ලැයිස්තුව

උරගයින් යනු රෙප්ටිලියා වර්ගයට අයත් ටෙට්‍රපෝඩා සත්ත්වයින් වේ. මෙම වර්ගයට නූතන කැස්බෑවුන්, කිඹුලන්, සර්පයින්, ඇම්ෆිස්බේනියාවන්, කටුස්සන්, ටුවටාරාවන්, සහ වෙනත් නෂ්ට වූ ජීවි විශේෂ අයත් වේ. උරගයින් චතුර්පාදික පෘෂ්ඨවංශීන් වන අතර, ගාත්‍රා හතරක් පැවතිය හෝ නොපැවතිය හැක. සර්පයන්ගේ නම් ඔවුන් සම්භවය වූයේ ගාත්‍රා-සතරක් ඇති පූර්වජයන්ගෙනි. උභයජීවීන් මෙන් නොව, උරගයින් සතුව ජලජ කීට අවධියක් නොපවතියි. බොහෝ උරගයින් අණ්ඩජ වේ. ඇතැම් ස්කුවමාටාවන් ජලාබුජතාව පෙන්වයි.^[1]  එනම් එම විශේෂවල භ්‍රෑණය මව තුළ වර්ධනය වුව ද, අණ්ඩකවචයක් වෙනුවට එය කලලබන්ධයක් තුළ අන්තර්ගත වන බවයි. ඇම්නියෝටාවන් වන උරගයින්ගේ බිත්තර ආරක්ෂාව සහ පරිවහනය සඳහා පටලවලින් ආවරණය වී ඇති අතර, මෙය වියළි පරිසරයේ ද ප්‍රජනනය සඳහා දක්වන අනුවර්තනයකි.

උරගයින්

• වංශය: Chordata
• වර්ගය: Reptilia

ශ්‍රී ලංකාවේ උරග විවිධත්වය ක්ෂීරපායීන් සහ මත්ස්‍යයින් වැනි ඇතැම් පෘෂ්ඨවංශීන්ට සාපේක්ෂව ඉහළ ය. සෑම දශකයකම විසූ දේශීය සහ විදේශීය විද්‍යාඥයින් සහ පරිසරවේදීන් විසින් වර්තමානයේ හමුවන සියලු උරග විශේෂ පිළිබඳ සවිස්තර වාර්තා සකස් කොට ඇත්තේ ඒ පිළිබඳ පර්යේෂණ මාලාවක් ඇසුරෙනි. ශ්‍රී ලාංකික උභයජීවී සහ උරග විද්‍යාඥයකු වන ඇන්ස්ලම් ද සිල්වා විසින් ශ්‍රී ලාංකික සර්ප විශේෂවල ජෛව විද්‍යාව සහ පරිසර විද්‍යාව අධ්‍යයනය කොට ශ්‍රී ලංකාවෙන් හමුවන භෞමික සහ සාගර සර්ප විශේෂ 96ක් ලේඛනගත කොට ඇත.^[2] එම විශේෂවලින් භෞමික සර්ප විශේෂ 5ක් පමණක් මාරාන්තික සහ මිනිසුන්ගේ ජීවිතයට තර්ජනයක් ගෙනදීමේ විභවයක් ඇතැයි සැලකේ. සර්ප විශේෂ 50ක් ශ්‍රී ලංකාවට ආවේණික ය.^[3]

දිවයිනේ කටුසු විවිධත්වය බොහෝ දේශීය විද්‍යාඥයින් සහ පර්යේෂකයින් විසින් අධ්‍යයනය සහ වාර්තාගත කොට ඇත. මේ අතරට ඉමේෂ් නුවන් බණ්ඩාර,^[4] කලණ මාඩුවගේ, අංජන සිල්වා,^[5] ආචාර්ය රොහාන් පෙතියාගොඩ, සහ කැලුම් මනමේන්ද්‍ර-ආරච්චි වැනි පර්යේධයින් අයත් වේ.^[6] ඔවුනට අනුව, ශ්‍රී ලංකාවෙන් කටුසු විශේෂ 97ක් හඳුනාගෙන ඇති අතර, එයට 2006දී හඳුනාගැනුණු නව විශේෂ 17ක් ද අයත් වේ.

මීට අමතරව ශ්‍රී ලංකාව කිඹුල් විශේෂ 2කට^[7] සහ කෙලෝනියා විශේෂ 9කට නිවහන වේ.^[8]

පහත දැක්වෙන්නේ ශ්‍රී ලංකාවෙන් හමුවන උරගයින් ඇතුළත් ලැයිස්තුවකි:

ගෝත්‍රය: Squamata - ශල්කමය උරගයින්

උපගෝත්‍රය: Serpentes - සර්පයින්

කුලය: Acrochordidae - දියගොයන්

නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
දියගොයා/ රෙදි නයා Wart Snake	Acrochordus granulatus	අඩු අවධානයක් යොමු වූ

කුලය: Boidae - කොට පිඹුරන්

පොදු නාමය	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
කොට පිඹුරා/ වැලි පිඹුරා Sand Boa	Gongylophis conicus

කුලය: Pythonidae - පිඹුරන්

පොදු නාමය	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
පිඹුරා Indian Rock Python	Python molurus	තර්ජනයට ලක්වීමට ආසන්න (ශ්‍රී ලංකාවේ විශාලතම සර්පයා)

කුලය: Colubridae - කොලුබ්‍රිඩාවන්

පොදු නාමය	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
ඇහැටුල්ලා Green Vine Snake	Ahaetulla nasuta
හෙනකඳයා Brown Vine Snake	Ahaetulla pulverulenta
අහරකුක්කා Buff-striped Keelback	Amphiesma stolatum
වල් ගැරඬියා Banded Racer	Argyrogena fasciolata
ලේ මැඩිල්ලා Boie's Rough-sided Snake	Aspidura brachyorrhos
Black-spined Snake	Aspidura ceylonensis
කළු මැඩිල්ලා Cope's Rough-sided Snake	Aspidura copei
කුඩා මැඩිල්ලා Gunther's Rough-sided Snake	Aspidura guentheri
කඳු මැඩිල්ලා Deraniyagala's Rough-sided Snake	Aspidura deraniyagalae
කෙටිවල් මැඩිල්ලා Drummond-Hay's Rough-sided Snake	Aspidura drummondhayi
දලව මැඩිල්ලා Common Rough-sided Snake	Aspidura trachyprocta
දිය වර්නයා/ කඩොලා Olive Keelback Water Snake	Atretium schistosum
මල් කරවලා/ නිහළුවා Sri Lanka Blossom Krait	Balanophis ceylonensis
පඳුරු මාපිලා Barnes' Cat Snake	Boiga barnesii
කහ මාපිලා Beddome's Cat Snake	Boiga beddomei
නිදි මාපිලා Sri Lanka Cat Snake	Boiga ceylonensis
ලේ මාපිලා/ නාග මාපිලා Forsten's Cat Snake	Boiga forsteni
රෑන් මාපිලා Common Cat Snake	Boiga trigonata
කුණුදිය කළුවා Dog-faced Water Snake	Cerberus rynchops
දාර කරවලා Sri Lanka Wolf Snake	Cercaspis carinatus
පොල්මල් කරවලා Ornate Flying Snake	Chrysopelea ornata
දඟර දණ්ඩා Sri Lanka Flying Snake	Chrysopelea taprobanica
කටකළුවා Trinket Snake	Coelognathus helena
වයිරි හාල්දණ්ඩා Stripe-tailed Bronzeback Tree Snake	Dendrelaphis caudolineatus
තුරු හාල්දණ්ඩා Common Bronzeback Tree Snake	Dendrelaphis tristis
පඳුරු හාල්දණ්ඩා Boulenger's Bronzeback Tree Snake	Dendrelaphis bifrenalis
ඔලිවර්ගේ හාල්දණ්ඩා Oliver's Bronzeback Tree Snake	Dendrelaphis oliveri
කූල්ගේ හාල්දණ්ඩා Schokar's Bronzeback Tree Snake	Dendrelaphis schokari
මීගැට කරවලා Gunther's Bridal Snake	Dryocalamus gracilis
ගැට කරවලා Common Bridal Snake	Dryocalamus nympha
ප්‍රෙවොස්ටිගේ දිය බරියා Glossy Marsh Snake	Gerarda prevostiana
පන්බරියා Lesser Stripe-necked Snake	Liopeltis calamaria
අළු රදනකයා Common Wolf Snake	Lycodon aulicus
මල් රදනකයා Flowered Wolf Snake	Lycodon osmanhilli
කබර රදනකයා Barred Wolf Snake	Lycodon striatus
පලාබරියා Green Keelback Snake	Macropisthodon plumbicolor
කබර දත් කැටියා Templeton's Kukri Snake	Oligodon calamarius
අරණි දත් කැටියා Banded Kukri Snake	Oligodon arnensis
පුල්ලි දත් කැටියා Streaked Kukri Snake	Oligodon sublineatus
වයිරි දත් කැටියා Variegated Kukri Snake	Oligodon taeniolatus
ගැරඬියා Indian Rat Snake	Ptyas mucosa
දැතිගෝමරයා Spotted Black-headed Snake	Sibynophis subpunctatus
ශ්‍රී ලංකා දියබරියා Sri Lanka Checkered Keelback Snake	Xenochrophis asperrimus
දියබරියා Checkered Keelback Snake	Xenochrophis piscator

කුලය: Cylindrophiidae - දෙපත් නයින්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
දෙපත් නයා/ වටඋල්ලා Sri Lanka Pipe Snake	Cylindrophis maculatus

කුලය: Elapidae - නයින්,කරවලුන් සහ දෙපත් කළුවන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
තෙල් කරවලා/ මගමරුවා Common Krait	Bungarus caeruleus
මුදු කරවලා Sri Lanka Krait	Bungarus ceylonicus
දෙපත් කළුවා Indian Coral Snake	Calliophis melanurus
බඩ රතු දෙපත් කළුවා Blood-bellied Coral Snake	Calliophis haematoetron
නයා/ නාගයා Indian Cobra	Naja naja

උපකුලය: Hydrophiinae - මුහුදු සර්පයින්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
වාලක්කඩියා Hook-nosed Snake	Enhydrina schistosa
වයිරන් මුහුදු නයා Annulated Sea Snake	Hydrophis cyanocinctus
මහ මුහුදු නයා Yellow Sea Snake	Hydrophis spiralis
ග්‍රේගේ මුහුදු නයා Ornate Reef Sea Snake	Hydrophis ornatus
ගන්තර්ගේ මුහුදු නයා Collared Sea Snake	Hydrophis stricticollis
පර්සියානු මුහුදු නයා Persian Gulf Sea Snake ගොනුව:Bulletin of the Natural History Museum Zoology (1993-94) (20469704606).jpg	Hydrophis lapemoides
Plain Sea Snake	Hydrophis inornatus
පීටර්ගේ මුහුදු නයා Peter's Sea Snake	Hydrophis bituberculatus
රසල්ගේ මුහුදු නයා Russell's Sea Snake	Hydrophis obscurus
Striped Sea Snake	Hydrophis fasciatus
කුඩා-හිස් මුහුදු නයා Slender Sea Snake	Hydrophis gracilis
Spine-bellied sea snake	Lapemis hardwickii
‍ශ්වෝගේ කුඩා මුහුදු නයා Shaw's Sea Snake	Lapemis curtus
බඩ කහ මුහුදු නයා Yellow-bellied Sea Snake	Pelamis platura
ජර්ඩන්ගේ මුහුදු නයා Jerdon's Sea Snake	Kerilia jerdoni
තොල කහ මුහුදු කරවලා Banded Sea Snake	Laticauda colubrina
පොළොං මුහුදු නයා Viperine Sea Snake	Thalassophina viperina

කුලය: Typhlopidae - කනඋල්ලන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
දුමුටු කණඋල්ලා Brahminy Blind Snake	Ramphotyphlops braminus
ස්මිත්ගේ කණඋල්ලා Sri Lanka Blind Snake	Typhlops ceylonicus
ලක් කණඋල්ලා Lanka Blind Snake	Typhlops lankaensis
කබර කණඋල්ලා Pied Blind Snake	Typhlops leucomelas
මැල්කම්ගේ කණඋල්ලා Malcolm's Blind Snake	Typhlops malcolmi
හීන් කණඋල්ලා Jan's Blind Snake	Typhlops mirus
ටේලර්ගේ කණඋල්ලා Taylor's Blind Snake	Typhlops tenebrarum
වැද්දාගේ කණඋල්ලා Veddha's Blind Snake	Typhlops veddae
දම් කණඋල්ලා Violet Blind Snake	Typhlops violaceus

කුලය: Uropeltidae - තුඩුල්ලන්/ වල්ගා ඇබයින්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
මදුරාසි බිංඋල්ලා Madurai Shieldtail	Platyplectrurus madurensis
මහ බිංඋල්ලා Large Shieldtail	Pseudotyphlops philippinus
ගෝමර තුඩුල්ලා Blyth's Shieldtail	Rhinophis blythi
තම්බපණ්ණි වල්ගා ඇබයා Orange Shieldtail	Rhinophis dorsimaculatus
තපෝ තුඩුල්ලා Drummond-Hay's Shieldtail	Rhinophis drummondhayi
එරංග විරාජ්ගේ තුඩුල්ලා Eranga Viraj's Shieldtail	Rhinophis erangaviraji
දෙපත් තුඩුල්ලා Hemprich's Shieldtail	Rhinophis homolepis
ඉරි තුඩුල්ලා Striped Shieldtail	Rhinophis lineatus
උල් තුඩුල්ලා Schneider's Shieldtail	Rhinophis oxyrhynchus
කුවියර්ගේ වල්ගා ඇබයා Cuvier's Shieldtail	Rhinophis philippinus
දිග් තුඩුල්ලා Willey's Shieldtail	Rhinophis porrectus
තිත් තුඩුල්ලා Müller's Shieldtail	Rhinophis punctatus
දැරණියගලගේ වල්ගා ඇබයා Deraniyagala's Shieldtal	Rhinophis tricolorata
සිග්සැග් තුඩුල්ලා Zig-zag Shieldtail	Rhinophis zigzag
කළු වකටුල්ලා Gray's Earth Snake	Uropeltis melanogaster
ඉරි වකටුල්ලා Phillip's Earth Snake	Uropeltis phillipsi
රුහුණු වකටුල්ලා Southern Earth Snake	Uropeltis ruhunae

කුලය: Viperidae - පොළඟුන් සහ වල-පොළඟුන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
තිත් පොළඟා/ දාර පොළඟා Russell's Viper	Daboia russelii
වැලි පොළඟා Saw-scaled Viper	Echis carinatus
පොළොං තෙලිස්සා/ කුණකටුවා Hump-nosed Pit Viper	Hypnale hypnale
කඳුකර මූකලන් තෙලිස්සා Highland Hump-nosed Pit Viper	Hypnale nepa
පහතරට මූකලන් තෙලිස්සා Lowland Hump-nosed Pit Viper	Hypnale zara
අමල්ගේ තෙලිස්සා Amal's Hump-nosed Pit Viper	Hypnale sp. Amal	විශේෂයේ වලංගුතාව මෙතෙක් ලබාදී නැත.
පලා පොළඟා Sri Lanka Green Pit Viper	Trimeresurus trigonocephalus

උපගෝත්‍රය: Lacertilia - කටුස්සන්

කුලය: Agamidae - ඇගමිඩ කටස්සන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
පලා කටුස්සා Common Green Forest Lizard	Calotes calotes
තොල-විසිතුරු කටුස්සා Painted-lipped Lizard	Calotes ceylonensis
කොඳු දැතිරහිත කටුස්සා Crestless Lizard	Calotes liocephalus
සිවුරුහඬලන කටුස්සා Whistling Lizard	Calotes liolepis
කළු කොපුල් කටුස්සා Black-lipped Lizard	Calotes nigrilabris
ගරා කටුස්සා Garden Lizard	Calotes versicolor
දසිල්වාගේ කටුස්සා Morningside Lizard	Calotes desilvai
රළුඅං කටුස්සා Rough-horned Lizard	Ceratophora aspera
අර්ඩ්ලන්ගේ අංකටුස්සා Erdelen's Horned Lizard	Ceratophora erdeleni
කරුණාරත්නගේ අංකටුස්සා Karu's Horned Lizard	Ceratophora karu
කගමුව අංකටුස්සා Rhino Horned Lizard	Ceratophora stoddartii
පෙති අංකටුස්සා Leaf-nosed Lizard	Ceratophora tennentii
කඳුකර කුරුකටුස්සා Pygmy Lizard	Cophotis ceylanica
දුම්බර කුරුකටුස්සා Knuckles Pygmy Lizard	Cophotis dumbara	අතිශයින් තර්ජනයට ලක් වූ
ගැටහොඹු කටුස්සා/ කරමල් බෝදිලියා Hump-nosed Lizard	Lyriocephalus scutatus
පිනුම් කටුස්සා/ ගොමු තැලිකටුස්සා Sri Lanka Kangaroo Lizard	Otocryptis wiegmanni
පහතරට පිනුම් කටුස්සා/ වියළි පිනුම් කටුස්සා Black-spotted Kangaroo Lizard	Otocryptis nigristigma
බාහීර්ගේ තැලිකටුස්සා Bahir's Fan-throated Lizard	Sitana bahiri
දේවකගේ තැලිකටුස්සා Devaka's Fan-throated Lizard	Sitana devakai
පුලින තැලිකටුස්සා/ වැලි කටුස්සා Fan-throated Lizard	Sitana ponticeriana

කුලය: Chamaeleonidae - බෝදිලිමුන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
බෝදිලිමා/ බෝදිලියා Indian Chameleon	Chamaeleo zeylanicus

කුලය: Gekkonidae - හූනන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
මහ ගල්හූනා Sri Lanka Golden Gecko	Calodactylodes illingworthorum
අල්විස්ගේ දිවාසැරිහූනා Alwis's Day Gecko	Cnemaspis alwisi
අමිත්ගේ දිවාසැරිහූනා Amith's Day Gecko	Cnemaspis amith
කඳු දිවාසැරිහූනා	Cnemaspis clivicola
ගැමුණුගේ දිවාසැරිහූනා Gemunu's Day Gecko	Cnemaspis gemunu
ගම්මඩුව දිවාසැරිහූනා	Cnemaspis kallima
කඳුකර දිවාසැරි හූනා Kandyan Day Gecko	Cnemaspis kandiana
කුමාරසිංහගේ දිවාසැරිහූනා Kumarasinghe's Day Gecko	Cnemaspis kumarasinghei
භූෂණ දිවාසැරිහූනා Latha's Day Gecko	Cnemaspis latha
රත්න දිවාසැරිහූනා Menike's Day Gecko	Cnemaspis menikay
මොල්ලිගොඩගේ දිවාසැරිහූනා Molligoda's Day Gecko	Cnemaspis molligodai
	Cnemaspis pava
පිලිප්ගේ දිවාසැරිහූනා Phillip's Day Gecko	Cnemaspis phillipsi
කුඩා දිවාසැරිහූනා/ පොඩි ගල්හූනා Deraniyagala's Day Gecko	Cnemaspis podihuna
රක්වාන දිවාසැරිහූනා	Cnemaspis pulchra
තිත් දිවාසැරිහූනා	Cnemaspis punctata
රන්වැල්ලගේ දිවාසැරිහූනා Ranwella's day gecko	Cnemaspis ranwellai
රිටිගල දිවාසැරිහූනා Retigala Day Gecko	Cnemaspis retigalensis
සමනල දිවාසැරිහූනා Samanala Day Gecko	Cnemaspis samanalensis
ගන්නෝරුව දිවාසැරිහූනා/ ජර්ඩන්ගේ දිවාසැරිහූනා Rocky Day Gecko	Cnemaspis scalpensis
වන දිවාසැරිහූනා Forest Day Gecko	Cnemaspis silvula
රලෝදර දිවාසැරිහූනා Rough-bellied Day Gecko	Cnemaspis tropidogaster
උපේන්ද්‍රගේ දිවාසැරිහූනා Upendra's Day Gecko	Cnemaspis upendrai
සිංහරාජ වක්නිය හූනා Slender-headed Bent-toed Gecko	Cyrtodactylus cracens
ටේලර්ගේ වක්නිය හූනා Taylor's Bent-toed Gecko	Cyrtodactylus edwardtaylori
මහකැලෑ හූනා Bridled Bent-toed Gecko	Cyrtodactylus fraenatus
රම්බොඩ වක්නිය හූනා Ramboda Bent-toed Gecko	Cyrtodactylus ramboda
දුම්බර වක්නිය හූනා Knuckles Bent-toed Gecko	Cyrtodactylus soba
සිංහරාජ වක්නිය හූනා Sinharaja Bent-toed Gecko	Cyrtodactylus subsolanus
පුල්ලි වක්නිය හූනා Spotted Ground Gecko	Geckoella triedrus
ලපවන් වක්නිය හූනා/ යක්හූනා Blotched Ground Gecko	Geckoella yakhuna
චතුරංගුලි හූනා Four-clawed Gecko	Gehyra mutilata
පුල්ලි ගේහූනා Brooke's House Gecko	Hemidactylus brookii
හැලි ගේහූනා Kandyan Gecko	Hemidactylus depressus
සුලබ ගේහූනා Asian House Gecko	Hemidactylus frenatus
දැවැන්ත තිත් හූනා Spotted Rock Gecko	Hemidactylus hunae
හුඹස් හූනා Termite Hill Gecko	Hemidactylus lankae
කිඹුල් හූනා Bark Gecko	Hemidactylus leschenaultii
	Hemidactylus parvimaculatus
නගුටවකරැලි හූනා Flat-tailed Gecko	Hemidactylus platyurus
කොරපොතු හූනා Scaly Gecko	Hemidactylus scabriceps
සිහින් හූනා Indopacific Tree Gecko	Hemiphyllodactylus typus
ශල්කපා හූනා Mourning Gecko	Lepidodactylus lugubris

කුලය: Lacertidae - සර්පාක්ෂි කටුස්සන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
පඳුරු සර්පාක්ෂි කටුස්සා Leschenault's Snake-eyed Lizard	Ophisops leschenaultii
කුඩා සර්පාක්ෂි කටුස්සා Lesser Snake-eyed Lizard	Ophisops minor

කුලය: Scincidae - හිකනලුන්

කුලය: Scincidae

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
චතුරංගුලි සර්පීයහිකනලා Four-toed Skink	Chalcidoseps thwaitesii
හේලිගේ රුක්හීරළුවා Haly's Tree Skink	Dasia haliana	තර්ජනයට ලක් වූ
ඩේග්නන්ගේ ලක්හීරළුවා Deignan's Lanka Skink	Lankascincus deignani
දැරණියග‍ලගේ ලක්හීරළුවා Deraniyagala's Lanka Skink	Lankascincus deraniyagalae
දම්වැල් ලක්හීරළුවා/ දම්වැල් සිඟිතිහිකනලා	Lankascincus dorsicatenatus
සුලබ ලක්හීරළුවා Common Supple Skink	Lankascincus fallax
ගෑන්ස්ගේ ලක්හීරළුවා Gan's Lanka Skink	Lankascincus gansi
ග්‍රීයර්ගේ ලක්හීකනලා Greer's Lanka Skink	Lankascincus greeri
මුණින්ද්‍රදාසගේ ලක්හීරළුවා Munindradasa's Lanka Skink	Lankascincus munindradasai
ශ්‍රීපා කඳු දුඹුරු හිකනලා Adams Peak Lanka Skink	Lankascincus sripadensis
සුමුදු ලක්හීරළුවා Smooth Lanka Skink	Lankascincus taprobanense	Near threatened
ටේලර්ගේ ලක්හීරළුවා Taylor's Lanka Skink	Lankascincus taylori
තිත් හීරළුහිකනලා Spotted Supple Skink	Lygosoma punctata
ටේලර්ගේ හීරළුහිකනලා Sri Lanka Supple Skink	Lygosoma singha	දත්ත ඌන
වයිරන් හිකනලා Beddome's Skink	Eutropis beddomii
වැලි හිකනලා Bibron's Skink	Eutropis bibroni
සුලබ හිකනලා Keeled Indian Mabuya	Eutropis carinata
ටේලර්ගේ හිකනලා Taylor's Striped Mabuya	Eutropis floweri
පිඟු හිකනලා Bronze Mabuya	Eutropis macularia
පුල්ලි හිකනලා Sri Lanka Bronze Mabuya	Eutropis madaraszi
තම්මැන්නා හිකනලා Tammanna Skink	Eutropis tammanna
ස්මිත්ගේ සර්පහීරළුවා Smith's Snake Skink	Nessia bipes
ත්‍රියංගුලි සර්පහීරළුවා Three-toed Snake Skink	Nessia burtonii
දැරණියගලගේ සර්පහීරළුවා Deraniyagala's Snake Skink	Nessia deraniyagalai
දෙයංගුලි සර්පහීරළුවා Two-toed Snake Skink	Nessia didactyla
මෝරහිස් සර්පහීරළුවා Shark-headed Snake Skink	Nessia hickanala
ලෙයාර්ඩ්ගේ සර්පහීරළුවා Layard's Snake Skink	Nessia layardi
අනංගුලි සර්පහීරළුවා Toeless Snake Skink	Nessia monodactyla
සරසින්ගේ සර්පහීරළුවා Sarasins' Snake Skink	Nessia sarasinorum
ශල්කසහිත සිඟිතිහිකනලා Dussumier's Litter Skink	Sphenomorphus dussumieri
ඇනන්ඩේල්ගේ සිඟිතිහිකනලා Annandale's Litter Skink	Sphenomorphus megalops
	Sphenomorphus striatopunctatum

කුලය: Varanidae - කබරගොයින්/ තලගොයින්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
තලගොයා Bengal Monitor	Varanus bengalensis	අඩු අවධානයක් යොමු වූ
කබරගොයා Water Monitor	Varanus salvator	අඩු අවධානයක් යොමු වූ

ගෝත්‍රය: Crocodilia - කිඹුලන්

කුලය: Crocodylidae - සත්‍ය කිඹුලන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
හැල කිඹුලා Mugger Crocodile	Crocodylus palustris	අවදානමට ලක් වූ
ගැට කිඹුලා Saltwater Crocodile	Crocodylus porosus	අඩු අවධානයක් යොමු වූ

ගෝත්‍රය: Testudines - කැස්බෑවුන්/ ඉබ්බන්

කුලය: Bataguridae - ආසියානු ටෙරාපිනයන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
ගල් ඉබ්බා Indian Black Turtle	Melanochelys trijuga	තර්ජනයට ලක්වීමට ආසන්න

කුලය: Cheloniidae - මුහුදු කැස්බෑවුන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
ඔලුගෙඩි කැස්බෑවා Loggerhead Sea Turtle	Caretta caretta	අන්තරායට ලක් වූ
ගල් කැස්බෑවා/ වැලි කැස්බෑවා Green Turtle	Chelonia mydas	තර්ජනයට ලක් වූ
පොතු කැස්බෑවා/ ලෙලි කැස්බෑවා Hawskbill Sea Turtle	Eretmochelys imbricata	අතිශයින් තර්ජනයට ලක් වූ
බටු කැස්බෑවා/ මඩ කැස්බෑවා Olive Ridley Sea Turtle	Lepidochelys olivacea	අවදානමට ලක් වූ

කුලය: Dermochelyidae - දාර කැස්බෑවුන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
දාර කැස්බෑවා/ තුන්දාර කැස්බෑවා Leatherback Sea Turtle	Dermochelys coriacea	අවදානමට ලක් වූ

කුලය: Emydidae - ඇමරිකානු ඝන-කවචැති කැස්බෑවුන්

පොදු නම	ත්‍රිපද නාමය	තත්ත්වය
Red-eared Slider	Trachemys scripta elegans	තර්ජනයට ලක්වීමට ආසන්න

කුලය: Testudinidae - ඉබ්බන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
තාරකා ඉබ්බා/ මේවර ඉබ්බා Indian Star Tortoise	Geochelone elegans	අඩු අවධානයක් යොමු වූ

කුලය: Trionychidae - මෘදුකවච ඉබ්බන්

පොදු නම	ද්වීපද නාමය	තත්ත්වය
කිරි ඉබ්බා Flapshell Turtle	Lissemys punctata	අඩු අවධානයක් යොමු වූ

ආශ්‍රේයයන්

1. Sander, P. Martin. (2012). "Reproduction in early amniotes". Science. 337 (6096): 806–808. doi:10.1126/science.1224301. PMID 22904001.
2. "Snakes in Sri Lanka". Amazing lanka. සම්ප්‍රවේශය 27 September 2016.
3. "poisonous snakes in Sri Lanka". poisonous snakes in Sri Lanka blog. 28 November 2009. සම්ප්‍රවේශය 27 September 2016.
4. "Endemic Agamid Lizards of Sri Lanka". Sri Lanka Endemics. සම්ප්‍රවේශය 27 September 2016.
5. "Hemipeneal Morphology of Sri Lankan Dragon Lizards" (PDF). Ceylon Journal of Science. සම්ප්‍රවේශය 27 September 2016.
6. "Kelum Manamendra-Arachchi". Google Scholar. සම්ප්‍රවේශය 27 September 2016.
7. "Crocodiles in Sri Lanka". Amazing lanka. සම්ප්‍රවේශය 27 September 2016.
8. "Turtles and Tortoises of Sri Lanka". Amazing Lanka. සම්ප්‍රවේශය 27 September 2016.

බාහිර සබැඳි

• SrilLankanReptiles.com
• Wildreach.com