Zabat
From Wikipedia, the free encyclopedia
Zabat ili Kalkan je trouglasta čeona strana neke zgrade sa dvovodnim krovom; također se upotrijebljava iznad vrata, prozora i sl. Pod tim pojmom se podrazumijeva i cijela zidna površina iznad koje je ovaj dio. U terminologiji majstora još se za ovo upotrebljavaju izrazi "kibla" i "kalkan". Drugačije se još ovaj elemenat zove timpanon. U grčkoj arhitekturi kod dorskih građevina najčešće ima reljef a kod ionskih reljef je obavezan. U srednjovjekovnoj arhitekturi to je dio portala između nadvratnika i luka koji se još zove i luneta koja nastaje iz razloga da se pomoću luka rastereti ravni nosač prebačen preko određenog otvora i u tom smislu ona je identična sa timpanon. Lunete su u srednjovjekovnoj arhitekturi i posebno u romanici bile osnovne površine na kojima se se razvijali figurativni prikazi. U renesansi se ovaj oblik (timpanon) upotrebljava također iznad portala a njegova logična funkcija da odvodi vodu je u baroku narušena smještanjem skulpture u vrh timpanon u smislu bogatog ukrašavanja portala u baroknom stilu i narušavanje logike koja je postojala u grčkoj umjetnosti.
Vanjske veze
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.