From Wikipedia, the free encyclopedia
William Lamb, 2. vikont Melbourne, PC FRS (15. mart 1779 – 24. novembar 1848) bio je britanski vigovski političar, koji je u dva navrata - 1834. te od 1835. do 1841. godine - služio kao premijer Ujedinjenog Kraljevstva, a koji je najpoznatiji kao mentor i politički savjetnik mlade kraljice Victorije.
| The Right Honourable Vikont Melbourne PC FRS | |
|---|---|
 | |
| premijer Ujedinjenog Kraljevstva | |
| Na položaju 18. april 1835 – 30. august 1841 | |
| Monarh | William IV Victoria |
| Prethodi | Sir Robert Peel, Bt |
| Slijedi | Sir Robert Peel, Bt |
| Na položaju 16. jul 1834 – 14. novembar 1834 | |
| Monarh | William IV |
| Prethodi | Earl Grey |
| Slijedi | Vojvoda od Wellingtona |
| vođa Opozicije | |
| Na položaju 30. august 1841 – oktobar 1842 | |
| Monarh | Victoria |
| Premijer | Sir Robert Peel, Bt |
| Prethodi | Sir Robert Peel, Bt |
| Slijedi | Lord John Russell |
| Na položaju 14. novembar 1834 – 18. april 1835 | |
| Monarh | William IV |
| Premijer | Sir Robert Peel, Bt |
| Prethodi | Vojvoda od Wellingtona |
| Slijedi | Sir Robert Peel, Bt |
| Home Secretary | |
| Na položaju 22. novembar 1830 – 16. jul 1834 | |
| Premijer | Earl Grey |
| Prethodi | Sir Robert Peel, Bt |
| Slijedi | Vikont Duncannon |
| glavni ministar za Irsku | |
| Na položaju 29. april 1827 – 21. jun 1828 | |
| Premijer | George Canning Vikont Goderich Vojvoda od Wellingtona |
| Prethodi | Henry Goulburn |
| Slijedi | Lord Francis Leveson-Gower |
| vođa Doma lordova | |
| Na položaju 16. jul 1834 – 14. novembar 1834 | |
| Premijer | Himself |
| Prethodi | Earl Grey |
| Slijedi | Vojvoda od Wellingtona |
| Na položaju 18. april 1835 – 30. august 1841 | |
| Prethodi | Vojvoda od Wellingtona |
| Slijedi | Vojvoda od Wellingtona |
| Član britanska Parliament za Leominster | |
| Na položaju 1806–1806 | |
| Prethodi | John Lubbock Charles Kinnaird |
| Slijedi | John Lubbock Henry Bonham |
| Član British Parliament za Portarlington | |
| Na položaju 1807–1812 | |
| Prethodi | Sir Oswald Mosley, Bt |
| Slijedi | Arthur Shakespeare |
| Član British Parliament za Peterborough | |
| Na položaju 1816–1819 | |
| Prethodi | William Elliot George Ponsonby |
| Slijedi | The Lord Abinger Sir Robert Heron, Bt |
| Lični detalji | |
| Rođenje | 15. 3. 1779. London, Engleska |
| Smrt | 24. 11. 1848. (dob: 69) Brocket Hall, Hertfordshire, Engleska |
| Počivalište | St Etheldreda's Church, Hatfield |
| Politička stranka | Vigovska stranka |
| Supružnik/ci | Lady Caroline Ponsonby (v. 1805 — umrla 1828) |
| Djeca | 2 |
| Roditelji |
|
| Alma mater |
|
| Potpis |  |
Odrastao je u aristokratskoj porodici, a političku karijeru je započeo 1807. godine izborom u Dom komuna. Karakteristika njegove političke aktivnosti bila je sklonost kompromisu i umjerenost, te je od 1827. služio kao ministar za Irsku u torijevskim vladama Georgea Canninga i Lorda Godericha. Kada su vigovci 1830. godine došli na vlast, u vladi Lorda Greya je služio kao ministar unutrašnjih poslova; na tom se mjestu istakao izuzetnim taktom i odmjerenošću, odnosno zalaganjem za blago kažnjavanje sudionika u političkim demonstracijama i neredima koji su izbijali u Britaniji prije izglasavanja Reformskog zakona 1832. godine.
Premijerom je postao nakon što je Grey podnio ostavku 1834. godine; Melbourne je nakon nje prilično nevoljko prihvatio ponudu kralja William IV da sastavi novu vladu. Ubrzo se ispostavilo da ona nema dovoljnu parlamentarnu većinu, ali ni kraljevu naklonost; kralj je Melbournea smijenio i na mjesto premijera postavio konzervativnog vođu Sir Roberta Peela. Melbourne je tako postao posljednji premijer u britanskoj historiji koga je smijenio monarh.
Peel je, međutim, u Parlamentu imao još manju podršku nego Melbourne. Nakon izbora 1835. godine vigovci su dobili većinu, te je Melbourne ponovno imenovan za premijera. Nakon što je godine 1837. umro kralj William, Melbourne se brzo zbližio za mladom kraljicom, postavši njen savjetnik, osoba od povjerenja i prijatelj. Njihov odnos je odnos bio predmetom zlonamjernih glasina sve do 1840. kada se udala za princa Alberta.
Melbourne je u posljednjim godinama u svojim stavovima postao konzervativan, pa čak i reakcionaran, te je iskazivao nezadovoljstvo liberalnim reformama svojih prethodnika kao što su Katolička emancipacija, širenje prava glasa i ukidanje ropstva. Sa druge strane, njegovo je zakonodavstvo bilo relativno progresivno za svoje vrijeme - smanjen je broj kaznenih djela za koje se mogla izreći smrtna kazna, a uvedene su neke od prvih mjera radnog i socijalnog zakonodavstva, a što je, pak, koincidiralo sa pojavom čartističkog pokreta. Pobune u Britanskoj Sjevernoj Americi 1837. i 1838. godine su, pak, dovele do donošenja zakona kojim je današnja Kanada uspostavljena kao jedinstvena admiistrativna i buduća državno-pravna cjelina. Pod Melbourneom se nastavilo širenje Britanskog Imperija - pokrenut je Prvi anglo-afganistanski rat koji je, ispočetka krenuo dobro po Birtance, a također je sklopljen Sporazum iz Waitangija sa maorskim poglavicama, koji je omogućio relativno mirnu kolonizaciju Novog Zelanda.
Melbourne je već 1839. godine razmišljao o ostavci, ali je položaj napustio tek nakon što je izgubio podršku u Parlamentu, koji mu je izglasao nepovjerenje. Nakon toga je na izborima većinu dobila Peelova Konzervativna stranka, a Melbourne neko vrijeme bio vođa opozicije, prije nego što je to mjesto prepustio Lordu Johnu Russellu.
Po Melbourneu je ime dobio današnji grad Melbourne u Australiji.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
