From Wikipedia, the free encyclopedia
Provansa ima historiju koja se razlikuje od velikih nacija Evrope. Njeno postojanje kao nezavisnog entiteta potiče od graničnog karaktera kao vojvodstvo u merovinškoj Galiji. Zahvaljujući svom položaju je uticala i bila pod uticajem raznih kultura, a Provansalci su zadržali jedinstvo ojačano kao zasebno kraljevstvo nastalo raspadom karolinške države krajem 9. vijeka. Provansa je s vremenom inkorporirana u obnovljeno burgundsko kraljevstvo, ali je zadržala vlastite, prilično autonomne grofove.
U 11. vijeku je Provansa postala predmetom spora između tradicionalne loze i grofova Toulousea koji su za sebe svojatali titulu "markgrofova Provanse." U razvijenom srednjem vijeku, titula grof od Provanse pripadala je lokalnim porodicama franačkog porijekla, Dinastiji Barcelona, Dinastiji Anjou i bočnoj grani Dinastije Valois. Nakon 1032. grofovija je bila dio Svetog Rimskog Carstva. Naslijedio ju je kralj Louis XI od Francuske 1481. godine, a konačno je postala domena francuskih kraljeva za vladavine njegova sina Charlesa VIII 1484.
Za vrijeme merovinškog perioda u Galiji, Provansa je bila provincija kojom su vladali duces (vojvode), vojni guverneri koji su branili kraljevstvo i upravljali velikim teritorijama nasuprot comitesa (grofova), koji su vladali gradovima i njihovom okolinom. Provansa je pripadala dijelu Franačke poznatom kao Kraljevina Burgundija, koji je predstavljao zasebni državnopravni entitet. Titula upravljača je uključivala i izraze kao rector Provinciae.
Ovo je nepotpun popis vojvoda Provanse koji su imenovali Merovinzi.
Provensa je za vrijeme jedinstva Karolinške države - do Verdunskog sporazuma 843. godine - bila pd vlašću niza opskurnih vojvoda.
Nakon što je Karolinško Carstvo podijeljeno sporazuimom u Verdunu (843), prvi od tri braće - djelitelja carstva koji je umro bio je Lotar I. On je svoje srednje kraljevstvo podijelio u skladu sa franačkim običajima između tri sina. Odatle je nastala Kraljevina Burgundija, koja je pripala Lotarovom najmlađem sinu Charlesu. Tako je u Provansi uvedena kraljevska vladavina, pa je Provansa, iako često pod vlašću susjednih kraljevstava, često proglašavala vlastite suverene.
Kraljevina Provansa je također bila poznata kao Donja Burgundija (ili Cisjuranska Burgundija). Glavni grad joj je prvo bio Vienne, potom Arles zbog čega se ponekad naziva Arelatsko Kraljevstvo.
Jedna od posljedica smrti Louisa Slijepog je bila ta da su Provansom počeli vladati lokalni grofovi stavljeni pod nominalni nadzor markgrofa. Prvo je Hugo od Arlesa služio kao vojvoda i regent za vrijeme dugog Louisevog sljepila. Potom je Hugo dao marku Vienne i vojvodstvo Provansu Rudolfu II od Burgundije sporazumom iz 933. godine. Rudolfa lokalno plemstvo, međutim, nikada nije priznalo i umjesto toga je imenovalo vojvodu Huga od Burgundije za svog prvog markgrofa.
U to vrijeme su glavni grofovi oblasti bili grofovi od Arlesa i Avignona. Od Rotbolda I od Arlesa je nastala loza čiji će članovi prvi nositi titulu comes Provinciae ili "grof Provanse." Guillaume I i Rotbold II nisu podijelili očeve domene i princip nedjeljivosti su očuvali njihovi potomci. Tako nije moguće točno utvrditi tko je naslijedio koga jer se različite vladavine podudraraju. Markgrofovska titula je također ostala u njihovoj porodici sve do vremena Bernarda od Toulousea 1062.
Suočeni s neuspjesima u Reconquisti na južnoj granici, Katalonci su se okrenuli mediteranskom primorju i sjevernim područjima. Žudili su za oblašču između Cévennesa i Rhône, tada pod vlašću Toulousea. Godine 1112. je grof od Barcelone, Ramon Berenguer III, oženio nasljednicu Provanse Douce, koja je bila kćer grofice Gerberge od Provanse, Gévaudana, Carladaisa i dijela Rodeza. Brak je vjerojatno sklopljen na zahtjev Crkve koja je bila u sukobu sa Dinastijom Toulouse. Godine 1076. je grof Raymond IV ekskomuniciran, ali je svejedno podržavao Aicarda, svrgnutog nadbiskupa Arlesa (od 1080). Dok je grof bio na Prvom križarskom pohodu, Crkva je iskoristila priliku da izmijeni ravnotežu sula u regiji. Tim je brakom Provansa efektivno stavljena pod katalonsku vlast.
Godine 1125. je Raymondov nasljednik Alfonso Jordan sklopio ugovor kojm je tradicionalni zahtjev njegove porodice za titulom "markgrof Provanse" službeno priznat a Markgrofovija Provansa priznata kao teritorij sjeverno od donje Durance i na desnoj obali Rhône, uključujući zamkove Beaucaire, Vallabrègues i Argence. Oblast između Durance, Rhône, Alpa i mora je tako postala jedna grofovija i pripala Dinastiji Barcelona. Avignon, Pont de Sorgues, Caumont i Le Thor su ostali nepodijeljeni.
Provansu su međutim mučili unutrašnji sporovi o nasljedstvu. Douce i Ramon Berenguer su zajedno potpisivali sve povelje do njene smrti 1127, a on ih je sam potpisivao do smrti 1131. U to vrijeme je Douceina mlađa sestra Stephanie bila udata za Raymonda od Bauxa, koji je odmah odlučio preuzeti nasljedstvo njene majke, iako je Provansa mirno prešla u ruke njenog nećaka Berenguera Ramona I.
Nakon što je umro bez nasljednika, Charles du Maine je grofovije Provence-Forcalquier ostavio kralju Louisu XI od Francuske. Otada je titula grof od Provanse postala tek jedna od mnogih nasljednih titula francuske monarhije. Jedini put kada se koristila od vladara je biula korištena od budućeg Louisa XVIII, koji je bio poznat kao Comte de Provence do smrti svog nećaka Louisa XVII 1795, kada je preuzeo francusko prijestolje.
Godine 1790. je položaj guvernera ukinut za vrijeme Revolucije.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
