Gwynedd (fonetski:ˈɡwɪnɛð) je bilo jedno od malih kraljevstava u današnjem Walesu - država nasljednica ostataka rimske Britanije - nastalo u ranom srednjem vijeku. Nalazilo se na nekadašnjim teritorijama britskih plemena Ordovika, Gangana i Deceangla, a koje su brito-rimskim dokumentima zajedno nazivana Venedocija (Venedotia).
Za ostala značenja, vidi Gwynedd (razvrstavanje).
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historija
Gwynedd je kao država postojala od 5. do 13. vijeka, a na vrhuncu moći je kontrorila obližnji otok Ynys Môn (Anglesey) kao i cijeli sjeverni Wales između rijneka Dyfi na jugu i Dee (velški Dyfrdwy) na sjeveroistoku.[1] Na sjeveru i zapadu je bilo omeđeno Irskim morem (Môr Iwerddon) a na jugoistoku Kraljevinom Powys.
Gwynedd je, za razliku od većine britskih post-rimskih država, uspio očuvati svoju nezavisnost pred najezdom Anglosaksonaca, a nakon što su sami Anglosaksonci u 11. vijeku pokoreni od Normana, i od normanske Engleske sve do pred kraj 13. vijeka. Historičari to tumače prije svega planinskom reljefu koji je značajno otežavao kretanje potencijalnih osvajača kao i njihovu mogućnost da trajno nameću volju vojnički poraženom stanovništvu.[2]
Prema tradiciji koja se pripisuje Neniju, velškom kroničaru iz 10. vijeka, osnivač države se zvao Cunedda.[1] Prema Neniju, Cunedda je zajedno sa svojim sljedbenicima u 5. vijeku došao iz britske države Lothian u današnjoj južnoj Škotskoj.[1] Postojalo je od kraja rimske vlasti sve do 13. stoljeća kad ga je engleska pripojila 1282. godine.
Glavni gradovi ovog kraljevstva bili su Degannwy, Aberffraw i Abergwyngregyn. Glavni se dvor nalazio u dvorcu Deganwyju, gdje je bilo uporište Maelgwna Gwynedda (u. 547.). Starija linija potomaka Rhodrija Velikog je dovela Aberffraw na Ynysu Monu njihovim glavnim sjedištem do 1170. godine. U 13. vijeku su Llywelyn Fawr, njegov sin Dafydd ap Llywelyn te unuk Llywelyn ap Gruffudd odrediliili Abergwyngregyn sa sjeverne obale kao prijestolnicu.
Etimologija
Prema Johnu Kochu i još nekim historičarima velško ime Gwynedd dolazi od latinskog imena Venedotia,[3][4], a da to dolazi iz irske riječi Feni koja se je onda odnosila na određenu skupinu otoka, a poslije se značenje proširilo na irski narod kao cjelinu, slobodni, neropski narod. Irci, posebno Laighini su naseljavali i/ili osvojali veći dio sjevernog Walesa sredinom 4. pa sve do ranog 5. vijeka.[5]
Državne oznake
Tradicijska zastava Kraljevine Gwynedda, za vlasti dinastije Abberffrawa u 12. i 13. vijeku
Tradicijski grb vladarske kuće Abberffraw. Ponekad ga se koristi kao oznaku za cijeli Wales, no ne nalazi se na grbu Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Sjeverne Irske.
Izvori
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
