Koptska pravoslavna crkva je drevna crkva egipatskih hrišćana, sa sedištem u Aleksandriji. I dan danas predstavlja najveću crkvu Egipta koja okuplja oko 90% egipatskih hrišćana.[1]

Koptska pravoslavna patrijaršija Aleksandrije i sve Afrike
Ϯⲉⲕ̀ⲕⲗⲏⲥⲓⲁ ̀ⲛⲣⲉⲙ̀ⲛⲭⲏⲙⲓ
̀ⲛⲟⲣⲑⲟⲇⲟⲝⲟⲥ
Thumb
Koptski pravoslavni krst
piše: Isus Hrist, sin Božji
OsnivačApostol i evangelist Marko
NezavisnostApostolska era
PriznanjeDrevnoistočne crkve
PrimatNj.V. papa i patrijarh Šenuda III
SjedišteAleksandrija i Kairo u Egiptu
TeritorijaEgipat, Nubija, Sudan, Zapadni Pentapolis, Libija i sva Afrika
PosjediBliski Istok, Kanada, SAD, Ujedinjeno Kraljevstvo, Zapadna Evropa, Južna Amerika, Australija, Novi Zeland, Oceanija, Jugoistočna Azija i Karipski otoci
JezikKoptski, grčki, arapski, egipatski arapski, engleski, francuski, njemački, suahili, Afrikaans i još nekopliko afričkih jezika
Vjernici~15,5-16 miliona ukupono: 10,5-11 miliona u Egiptu + 350.000 - 400.000 u Istočnoj, Centralnoj i Južnoj Africi (afrički domoroci) + ~ 4 miliona izvan Afrike (dijaspora)
WebsiteSlužbeni website Nj.V. pape Šenude III

Coptic Orthodox Church Network

Thumb
Koptska crkva u Amanu, Jordan

Pripada porodici drevnoistočnih crkava, koje su postale zasebno crkveno telo nakon Halkedonskog sabora 451. godine, kada su zauzele drukčije hristološke pozicije u odnosu na melkitske[2] crkve Rima i Carigrada. Zbog toga je pristalice halkedonske doktrine (koje Kopti smatraju duofizitima) nazivaju monofizitskom crkvom, iako Koptska crkva odbacuje monofizitizam u tom značenju.[3]

Istorija

Osnivanje

Prema predanju, crkvu egipatskih hrišćana je osnovao apostol Marko u Aleksandriji, sredinom 1. veka (oko 42. godine).[4] Zbog apostolskog porekla, poglavar ove crkve nosi titulu „papa Aleksandrije i patrijarh prestola Svetoga Marka“.

Nastanak monaštva

Thumb
Antonije Veliki i Pavle Tivejski (koptska ikona).

Tokom 3. i 4. veka u okviru koptske crkve je došlo do nastanka hrišćanskog monaštva. Začetnici ili oci monaštva su Sveti Antonije Veliki, prepodobni Pavle Tivejski, Sveti Pahomije i Ava Amun u Nitrijskoj pustinji. Iz Epipta se monaštvo brzo proširilo u Palestinu, Siriju, Mesopotamiju, Malu Aziju i dalje u Italiju. Tokom istorije hrišćanstva, koptsko monaštvo je igralo veliku ulogu.

Monofizitski spor

Aleksandrijski patrijarh Dioskor I je podržao monofizitsku hristološku poziciju na Saboru u Halkidonu (451) i odvojio se od melkitske grupe (melkit znači „carev pripadnik“), formirane od pravoslavnih Grka koji su prihvatili halkidonski dogmat. Iako se 520. godine pokušalo ponovno sjedinjenje ove grupe sa umerenim monofizitstvom oko Severa Antiohijskog (512-538), od 542. godine Kopti se, najviše blagodareći uticaju Jakova Baradaja, episkopa Edese (541-578), organizuju autonomno kao antihalkidonska grupacija.

Arapska osvajanja

Vremenom se Koptska crkva konačno odcepila kako od Rima tako i od Vizantije, a arapsko osvajanje 642. godine favorizovalo je tu autonomiju.

Koptska umetnost

Tokom istorije koptska crkva je veoma razvila koptsku umetnost ikonopisanja po kojoj je postala čuvena u svetu.

Reference

Literatura

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.