Kalij
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kalijum ili kalij (K, latinski - kalium) je metal IA grupe.
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Opšti podaci | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ime, simbol,atomski broj | Kalijum, K, 19 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Pripadnost skupu | alkalnih metala | ||||||||||||||||||||||||||||||
| grupa, perioda | IA, 4 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| gustina, tvrdoća | 856 kg/m3, 0,4 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Boja | srebrnobela  | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Osobine atoma | |||||||||||||||||||||||||||||||
| atomska masa | 39,0983 u | ||||||||||||||||||||||||||||||
| atomski radijus | 220 (243)pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
| kovalentni radijus | 196 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
| van der Valsov radijus | 275 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
| elektronska konfiguracija | [Ar]4s1 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| e- na energetskim nivoima | 2, 8, 8, 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| oksidacioni broj | 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Osobine oksida | jako bazni | ||||||||||||||||||||||||||||||
| kristalna struktura | regularna prostorno centrirana | ||||||||||||||||||||||||||||||
| fizičke osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||
| agregatno stanje | čvrsto | ||||||||||||||||||||||||||||||
| temperatura topljenja | 336,53 K (63,38 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| temperatura ključanja | 1032 K (759 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| molska zapremina | 45,94×10−3 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| toplota isparavanja | 79,87 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| toplota topljenja | 2,334 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| pritisak zasićene pare | 1,06×10−4 Pa | ||||||||||||||||||||||||||||||
| brzina zvuka | 2000 m/s (293,15 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Ostale osobine | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegativnost | 0,82 (Pauling) 0,91 (Alred) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| specifična toplota | 757 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| specifična provodljivost | 13,9×106 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||
| toplotna provodljivost | 102,4W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| I energija jonizacije | 418,8 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| II energija jonizacije | 3052 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| III energija jonizacije | 4420 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| IV energija jonizacije | 5878 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| V energija jonizacije | 7975 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| VI energija jonizacije | 9590 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| VII energija jonizacije | 11343 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| VIII energija jonizacije | 14944 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| IX energija jonizacije | 16963,7 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| X energija jonizacije | 48610 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Najstabilniji izotopi | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Tamo gde drugačije nije naznačeno, upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi. | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Objašnjenja skraćenica: zast.=zastupljenost u prirodi, v.p.r.=vreme polu raspada, n.r.=način raspada, e.r.=energija raspada, p.r.=proizvod raspada | |||||||||||||||||||||||||||||||
Stabilni izotopi su 39K i 41K. Važan nestabilni izotop je 40K, iz kojeg zavisno od načina promene nastaje 40Ar ili 40Ca.
Najbitniji minerali kalijuma su silvin, silvinit, karnalit, kainit, langbeinit i razni aluminosilikati.
Važna jedinjenja kalijuma su kalijumoksid, kalijumperoksid, kalijumsuperoksid, kalijumhidroksid (koji je veoma jaka baza), kao i mnoge soli. Skoro sve soli kalijuma dobro rastvorljive u vodi. Važno jedinjenje za hemiju je takođe kalijumpermanganat.
Katjoni kalijuma su glavnim katjonima unutar ćelije i neophodni su za funkcionisanje ćelijske membrane.
Katjoni K+ pripadaju V grupi katjona. Oni plamen boje u roze-ljubičastu boju.
