From Wikipedia, the free encyclopedia
Gerti Tereza Kori, rođena Radnic (engl. Gerty Theresa Cori-Radnitz; Prag, 15. avgust 1896 — Glendale, Missouri, 26. oktobar 1957) je bila češko-američka biohemičarka koja je zajedno sa mužem Karlom i Bernardom Husejem podelila Nobelovu nagradu za fiziologiju 1947. godine, te time postala prva žena koja je dobila Nobelovu nagradu.
 Gerty Cori | |
 | |
| Rođenje | 15. kolovoza 1896. Prag, Češka(tada  Austro-Ugarska) |
|---|---|
| Smrt | 26. listopada 1957. Glendale, MO, Sjedinjene Države |
| Narodnost | Čehinja |
| Etnicitet | Židovka |
| Polje | biokemija |
| Alma mater | Karlov univerzitet |
| Poznat po | istraživanje metabolizma ugljikohidrata opisala Korijev ciklus identificirala glukozu 1-fosfat |
| Istaknute nagrade | Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu (1947) Garvan–Olinova medalja (1948) |
Gerti Tereza Radnic rođena je 15. avgusta 1896. u Pragu u jevrejskoj porodici gde je dobila osnovno obrazovanje, pre nego što je sa 10 godina krenula u licej za devojčice, da bi po završetku upisala Realku i konačno Medicinski fakultet na Karlovom univerzitetu gde je nastavu pohađala na nemačkom. Kori je bila jedna od malobrojnih studentkinja, ali joj je relativno liberalno okruženje Praga omogućilo komparativno dobro obrazovanje. Tokom studija upoznala je Karla Korija koji će joj postati muž 1920. Karl i Gerti su osim bračnih drugova, bili veoma bliski naučni saradnici. Gerti je pre udaje prihvatila katolicizam, veruje se najvećim delom da bi umanjila otpor Karlove konzervativne austrijske porodice. Korijevi se, pak, nisu dugo zadržali u Evropi, i već 1922. sa ponudom istraživačkih pozicija na Državnom intitutu za proučavanje malignih bolesti (danas poznat pod imenom Institut za rak u Rozvel Parku - engl. Roswell Park Cancer Institute) u SAD, Korijevi napuštaju Prag, i uskoro, 1928. postaju naturalizovani građani Sjedinjenih država.
Korijevi su se prelaskom u SAD potpuno posvetili istraživačkom radu, i uprkos tome što generalno bili obeshrabrivani od strane uprave Instituta da rade zajedno, najveći deo njihovih dostignuća bio je zajednički poduhvat. Oboje su bili posebno zainteresovani za biohemijske aspekte fizioloških procesa koje su inicijalno proučavali na nivou organizma, da bi postepeno prelazili na pojedinačna tkiva i ćelije. Njihov inicijalni rad se fokusirao na sudbinu šećera u organizmu, kao i na hormone koji utiču na njihov metabolizam. Većinu radova (oko 50) na ovu temu su objavljivali zajedno, dok je Gerti samostalno objavila oko 11. Njihova istraživanja dovela su ih do, za to vreme, revolucionarnih saznanja o načinu sinteze glikogena u organizmu. Većinu istraživanja radili su in vitro. Dalji rad se fokusirao na anaerobnu glikolizu u mišićima, kao i dalje procese koji se sa dobijenim nusproizvodima odvijaju u jetri. Ovi se procesi jednim imenom i danas zovu Korijev ciklus. Ovo otkriće im je obezbedilo i Nobelovu nagradu.
Ubrzo nakon objavljivanja rada u ugljenim hidratima napuštaju Institut nakon čega Karl dobija brojne ponude eminentnih ustanova u SAD da radi kao predavač, dok Gerti, zbog zatvorenosti tadašnjeg američkog akademskog društva prema ženama, ostaje bez ponuda za zaposlenje. Karl prihvata zaposlenje na Vašingtonskom univerzitetu gde je dobio poziciju šefa katadre farmakologije na Medicinskom fakultetu, dok je Gerti, uprkos istraživačkim uspesima jednakim svom mužu dobila samo mesto istraživačkog saradnika. Tek po postavljanju Karla za šefa katedre za biohemiju 1947. Gerti postaje profesor, i ovo mesto zadržava sve do svoje smrti.
Gerti i Karl su 1947. dobili Nobelovu nagradu za fiziologiju „za njihovo otkriće procesa katalitičke konverzije glikogena“. Iste godine Gerti je dijagnostifikovano retko i neizlečivo oboljenje - mijeloskleroza koja u krajnjim stupnjevima vodi do anemije. Ovo, međutim, nije umanjilo njenu energičnost niti intenzitet istraživačkog rada koji je nastavila sve do smrti iako joj nije pridavan preveliki značaj. U jednoj izjavi datoj u svojim poslednjim godinama rekla je „kako je morala da priredi zabavu da bi ugušila glasine da je mrtva“. Gerti je umrla u svom domu od posledica uznapredovale bolesti. Ona i Karl su imali jednog sina.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
