Didaktička književnost

Didaktička književnost (starogrčki: = poučan) obuhvata ona književna dela čija poučna tendencija odnosi prevagu nad umetničkim izrazom, a javlja se u sva tri književna roda: drami, epici i lirici.^[1]

Antika

U staroj Grčkoj, pre no što se pismenost ukorenila, pouke su davane u stihovima, koje je lakše zapamtiti nego prozu. Sami Grci didaktičku književnost nisu smatrali posebnim književnim žanrom, već su je smatrali delom epike, budući da je i ta književnost bila pisana daktilskim heksametrima. Didaktička dela među prvima su pisali Hesiod (Poslovi i dani), Empedokle i Parmenid. Od 5. veka pne. didaktička književnost uglavnom se piše u prozi, ali poetski izraz ponovo oživljava u helenističkom razdoblju, npr. u delima Arata (Pojave o astronomiji) i Nikandra (O otrovnim životinjama, Protivotrovi, O zemljoradnji). Od kasnijih didaktičkih pesama ističu se Opis sveta Dionisija Periegeta (2. vek) te pesme O pecanju i O lovu Opijana iz Kilikije (3. vek).^[2]

Didaktička književnost rano se pojavila i u starom Rimu. Enije je s grčkoga preveo jednu pesmu o prirodi (Hedyphagetica), koja se pogrešno pripisivala Epiharmu sa Sicilije. U 1. veku pne. Lukrecije je sastavio ep O prirodi, jedno od najznamenitijih dela didaktičke književnosti, a Vergilije je napisao Georgike, možda po ugledu na Nikandrovu pesmu O zemljoradnji. U narednom veku nastaju Ovidijevi Fasti, Manilijeva Astronomija, kao i Etna nepoznatog autora.^[2] S druge strane, Ovidijevo Ljubavno umeće na neki način parodira didaktički stil.^[3]

Reference

1. Dragiša Živković (ur.), Rečnik književnih termina 2. izd., Nolit, Beograd, 1992, s.v. "Didaktička književnost".
2. M. C. Howatson, ed., The Oxford Companion to Classical Literature (2nd ed.), Oxford University Press, Oxford, New York, 1997, s.v. "Didactic poetry".
3. Simon Hornblower & Antony Spawforth, The Oxford Classical Dictionary, 3rd ed., 2003, s.v. Didactic poetry.