Čorbadžija

Čorbadžija ili čorbadži (turska složenica: Çorbacı^[1], od riječi Çorba = čorba, juha, supa + ci = raditi, izvršavati, dijeliti) je bio janjičarski vojni čin u Otomanskom carstvu, a odgovarao bi načelno činu pukovnika u evropskim vojskama.

Čorbadžija Çorbacı
Janjičari se sa svojim čorbadžijom spremaju podijeliti čorbu Janjičari se sa svojim čorbadžijom spremaju podijeliti čorbu

Čorbadžija je zapovjedao jednim ort-om (pukom), riječ je doslovno prevedena značila dijelitelj čorbe (juhe, supe). Možda je riječ potekla iz stare turske riječi korbaşı (korbaši) = zapovjednik jedinice / logora. Ta titula se još zadržala po Turkmenistanu (Centralna Azija) sve do 1940-ih, tamo su korbaši bili vođe pobunjeničkih konjaničkih odreda zvanih Basmači koji su se borili protiv Crvene armije i sovjetske vlasti.

U mornarici, titula čorbadžija se odnosila na zapovjednika palube, uloga slična onoj evropskog - nostroma. U nekoliko pokrajina Otomanskog carstva u kojima su kršćani bili većinsko stanovništvo, kao u Republici Makedoniji i Bugarskoj, riječ čorbadžija (makedonski: чорбаџија, bugarski: чорбаджия) se upotrebljavala kao oznaka za seosku (kršćansku) elitu, seoske glavešine i bogate seljake. Njih su osmanske vlasti znale upošljavati za razne admistrativne poslove; prikupljanje poreza, pri sudovanju. Međutim od kraja 19. vijeka ta upotreba se postepeno izgubila, kako je nestao otomanski sistem.

Riječ čorbadžija se još uvijek koristi u slengu (žargonu) po Bugarskoj, Turskoj i Makedoniji za gazdu. Čorbadžija, u raznim varijantama je također često prezime među Albancima, Bugarima, Turcima i Ukrajincima (zamjenik gradonačelnika Odese zove se Ivan Čorbadži (Иван Чорбаджи).

Izvori

1. „TDK Dictionary Online - Çorbacı entry”. Arhivirano iz originala na datum 2008-09-29. Pristupljeno 2010-10-25.