Opozicija

Opozicija ili oporba (lat. oppositio, "suprotstavljenost", "opreka") je izraz kojim se u politici označavaju svi pojedinci, grupe i organizacije koje su iz političkih ili ideoloških razloga suprotstavljene pojedincima, grupama i organizacijama koje predstavljaju vlast, odnosno režim u nekoj državi.

Za ostala značenja, vidi Opozicija (razvrstavanje).

Opozicija se obično dijeli na ilegalnu opoziciju - kojoj nije dozvoljeno postojanje ili djelovanje - i legalnu opoziciju - kojoj je dozvoljeno postojanje i djelovanje. Ilegalna opozicija je karakteristična za autoritarne i totalitarne političke sisteme koji iz vjerskih ili ideoloških razloga ne dozvoljavaju dovođenje vlasti i njene politike u pitanje. Legalna opozicija je, pak, karakteristična za demokratske političke sisteme koji za svoja načela uzimaju slobodu mišljenja i okupljanja. Valja, s druge strane, uzeti u obzir da u nekoj državi mogu istovremeno postojati i legalna i ilegalna opozicija; npr. u Velikoj Britaniji pod konzervativnom vladom Margaret Thatcher je legalnu opoziciju predstavljala Laburistička stranka, a ilegalnu IRA.

Pod pojmom "opozicija" se, s obzirom na dominaciju demokratskih sistema u suvremenom svijetu, u pravilu podrazumijeva legalna opozicija. Uz taj pojam se vezuje i pojam lojalna opozicija.

Ovisno o tome da li njeni predstavnici sjede u parlamentu neke države, opozicija se dijeli na parlamentarnu i vanparlamentarna. Parlamentarna opozicija u mnogim državama, pogotovo onima s westminsterskim sistemom predstavlja ustavnopravnu instituciju, odnosno te države imaju formalnu instituciju vođe opozicije koji ima posebna prava i obaveze koja se tiču savjetovanja s predstavnicima vlasti oko važnih odluka.

Povezano

• Službena opozicija
• Lojalna opozicija Njenog Veličanstva
• Vlada u sjeni