From Wikipedia, the free encyclopedia
Nacionalna biblioteka Češke Republike (češ. Národní knihovna České republiky) osnovana je 1777. godine i nalazi se u Pragu u sklopu Klementinuma, istorijskog kompleksa građevina koji potiče još iz XI veka. Češka nacionalna biblioteka se smatra najstarijom bibliotekom te vrste u svetu i najvećom bibliotekom u Češkoj.
U XIV veku, tačnije 1348. godine nastao je Karlov univerzitet. Karlo IV je poklonio zbirku kodeksa univerzitetu. Za vreme srednjeg veka ta zbirka je dopunjena sa oko 5000 kodeksa i predstavljala je srce Univerzitetske biblioteke.[1] Godine 1622. biblioteka Karlovog univerziteta premeštena je u Klementinum. Nacionalna biblioteka u okviru Klementinuma se razvijala uporedo sa Karlovim univerzitetom i ove dve institucije su bile usko povezane. Krajem XVIII veka biblioteka Karlovog univerziteta spaja se sa jezuitskom bibliotekom i dobija naziv Carsko-kraljevska nacionalna i univerzitetska biblioteka. Uvodi se i pravilo o obaveznom primerku koje se odnosi na knjige štampane u Češkoj. Slovenska biblioteka je nastala 1924. godine, a nakon pet godina prebačena je u Klementinum. Ime biblioteke je promenjeno 1935. u Nacionalna i univerzitetska biblioteka, a 1958. sve praške biblioteke su sjedinjene u jednu, centralizovanu biblioteku pod imenom Državna biblioteka Češke Republike.[2] Godine 1990. dobija ime koje i danas nosi – Nacionalna biblioteka Češke Republike.
Nacionalna biblioteka Češke Republike sadrži preko šest i po miliona jedinica, a godišnje se fond proširi za oko 80 hiljada jedinica. Ona sakuplja, obrađuje, čuva i daje na korišćenje publikacije koje su uglavnom vezane za bohemistiku, kao i dokumentima iz oblasti prirodnih i društvenih nauka. Kolekcije iz oblasti istorije su najviše češkog i evropskog porekla. Vrednost njenih jedinica čini je jednom od najvažnijih biblioteka u Evropi a i u svetu. Kodeksi poklonjeni od strane Karla IV se danas čuvaju kao Biblioteka Stara Karolina. Takođe, ovde se čuvaju i orijentalni rukopisi kao i grčki papirusi. Nacionalna biblioteka Češke sadrži i sačuvani deo Tiho de Braheove biblioteke kao i lične biblioteke Bernarda Bolzana, Františeka Šalde i Jana Vlčeka. Jedna od često konsultovanih biblioteka je Mocartiana – napravljena u čast Volfganga Amadeusa Mocarta i nalazi se u muzičkom odeljku.[3] Slovenska biblioteka zauzima bitan deo Nacionalne biblioteke Češke Republike i sadrži oko 800 000 jedinica i najveća je biblioteka specijalizovana za Slovene.
Nacionalna biblioteka Češke Republike nudi usluge za preko milion korisnika godišnje, uglavnom studentima, nastavnicima, akademicima i naučnicima. Kao nacionalna biblioteka, ona ustanovljuje mrežu javnih biblioteka i koordinira rad u njoj, sarađuje sa stranim bibliotečkim, kulturnim i naučnim institucijama, dodeljuje međunarodni standardni broj za monografske publikacije, izrađuje katalogizaciju u publikciji i obavlja međunarodnu međubibliotečku pozajmicu.[1] Nacionalna biblioteka je glavna pokretačka sila iza projekta CASLIN čiji je cilj povezivanje i razmena informacija između čeških i slovačkih biblioteka. Uključena je u Uneskov program Pamćenje sveta, započet 1992. godine. Učestvovanjem u ovom programu ona štiti, čini večnim i javnosti olakšava i ubrzava dostupnost retkih i starih rukopisa. Cilj je da se dokumenti digitalizuju, odnosno skeniraju u visokom kvalitetu i budu praćeni odgovarajućim detaljnim i iscrpnim opisom. Nacionalna biblioteka Češke je 2005. dobila međunarodnu nagradu od strane Uneska za svoj trud u digitalizovanju starih tekstova.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
