Norgga gonagas
From Wikipedia, the free encyclopedia
Norgga gonagas lea Norgga formála stádaoaivámuš ja doaimmaheaddjiválddi bajimus jođiheaddji. Duohtavuođas lea Ráđđehus geas lea dát váldi. Sis lea leamašan dát váldi dan rájes go uniovdna Ruoŧain botkejuvvui geassemánu 7. beaivvi 1905:s. Go gonagas lea formála stádaoaivámuš, de ferte son čállit vuollái buot Ráđđehusa almmolaš mearrádusaid, maiddai gohčoduvvon gonagaslaš resolušuvnnat, ja dohkkehit lágaid maid Stuoradiggi lea meannudan. Dát dáhpahuvvá dábálaččat bearjadagaid fásta čoahkkimin, nammalassi Gonagas stádaráđis.
Dehálaš njuolggadus Gonagasa válddi birra gávdno Vuođđolágas. Eanas páragráfain gos Gonagasas lea váldi, ferte dulkot dan guvlui ahte lea Ráđđehusas geas lea dat váldi. Soames njuolggadusat leat gonagasa iežas, ovdamearkkaide dego árbbi njuolggadusat ja Gonagasa geatnegasvuođa birra (geahča ovdamearkkaide §§4 ja 11). Gonagasas lea ollislaš immunitehta, vrg. §5. Ovdalašáiggi ledje dušše dievddut geat sáhtte árbet ruvnnu, muhto dát vierru rievdaduvvui go vuođđoláhka rievdaduvvui 1990:is. Jus stádaoaivámuš lea nissonolmmoš, de lea son Dronnet, geas lea seammá vuoigatvuođat ja geatnegasvuođat nugo Gonagasas,Lága vuođul vrg .§3.
Doahpa “Gonagas” adno ain eanas norgga lágain, dakko gokko sus lea earenoamáš váldi, nu go láhkaásahusa čállit dahje geasestit mearrádusa dihto gažaldagas. Dát oassi lea báhcan dan rájes go Gonagasas duođas lei doaibmiváldi Norggas, 1800-logus. Dán áiggi mii feret lohkát “Ráđđehus” dakko gokko čuožžu “Gonagas”. Dan válddi sáhttá juogadit, juoga mii dahkko eanas áiggi. Praktihkalaččat ferte lohkát “Gonagas” nu ahte lea váldi biddjo dan departementii masa dat lahka gullá. Dat lea eará láddje jus “Gonagas stádaráđis” lea adnon, – dakkár áššin lea ráđđehusas alddan doaimmaheaddjiváldi.
Dáláš Norgga gonagas lea Harald V.