آذربائيجاني (Azerbaijani) جنهن کي "آذري ترڪي" (Azeri Turkic/Azeri Turkish)[4][5][6] پڻ سڏيندا آهن، هڪ ترڪ ٻولي آهي، جنهن کي بنيادي طور آذري جيڪي ڏکڻ قفقاز ۽ ايراني آذربائيجان ۾ آباد آهن. هي آذربائيجان، داغستان (روس جي جمهوريا) جي دفتري ٻولي آهي، تنهن هوندي ايرانی آذربائيجان ۾ انکي ڪا رسمي حيثيت حاصل ناهي جتي آذرين ماڻهن جي اڪثريت رهندي آهي. آذربائيجاني ٻولي جمهوريا آذربائيجان جا 80 لک ماڻهو ڳالهائين ٿا، انهيءَ سان گڏوگڏ ايران، عراق ۽ ترڪي ۾ پڻ تقريبن 25 لڪ کان وڌيڪ ماڻهو آذربائيجاني ٻولي ڳالهائين ٿا. آذربائيجاني الهندي واري (اوغز) ترڪش ٻولين منجهان آهي. آذربائيجاني ٻولي جا سڀ کان ويجها مائٽ ترڪي ۽ ترڪماني آهن.[7]
آذربائيجاني | |
---|---|
Azerbaijani Azeri | |
Azərbaycan dili, آذربائيجان ڊيلي، Азәрбајҹан дили[lower-alpha 1] | |
اچار | [ɑzوrbɑjˈd͡ʒɑn diˈli] |
ٻولي جو وطن | |
خطو | آذربائيجان (تاريخي آذربائيجان)، قفقاز |
نسل | آذري |
ٻولي ڳالهائيندڙ |
26 ملين (2007)[1] |
ترڪ ٻوليون
| |
* آذربائيجان ۾: لاطيني رسم الخط (آذربائيجاني هجي حرف)
| |
سرڪاري حيثيت | |
سرڪاري ٻولي وغيره |
آذربائيجان
روس |
ريگيوليٽر | آذربائيجان نيشنل اڪيڊمي آف سائنسز |
ٻولي جا ڪوڊ | |
ISO 639-1 | az |
ISO 639-2 | aze |
ISO 639-3 | aze – inclusive codeIndividual codes: azj – اُتر آذربائيجاني azb – ڏکڻ آذربائيجان slq – Salchuq qxq – Qashqai |
گلوٽولوگ | azer1255 اُتر آذري–سلجوق[2]sout2696 ڏکڻ آذري–قشقائي[3] |
لنگاسفيئر | 44-AAB-a جو حصو |
Location of Azerbaijani speakers in ڏکڻ قفقاز regions where Azerbaijani is the language of the majority regions where Azerbaijani is the language of a significant minority | |
تاريخي لحاظ کان هن ٻولي کي مقامي طور تي ترڪڪ سڏيو ويو آهي، جنهن جي معنيٰ آهي "ترڪ" يا آذربائيجاني ترڪي. جمهوريت آذربائيجان ۾ جديد ادب بنيادي طور شيرواني لهجي تي ٻڌل آهي، جڏهن تہ ايراني آذربائيجان جي علائقي (تاريخي آذربائيجان) ۾ تبريزي بنياد تي آهي.
آذربائيجاني ٻولي اوغز ترڪش ("الهندي ترڪڪ") جي اوڀرئين شاخ منجهان ٺهي هئي، جيڪا وچئون دور جي ترڪ هجرت مهل، اوڀر يورپ ۾، ۽ اُتر ايران، الهندي ايشيا ۾، قفقاز تائين پکڙيل هئي.[8]
1200ع جي انت تائين منگول فتح کانپوءِ آذربائيجاني ساهتيا (ادب) جي تاريخ جو پهريون مثال عربي لپي (اسڪرپٽ، رسم الخط) ۾ لکيو ويو هو.
ترڪش ٻولي ڪُٽنب ۾ آذربائيجاني ٻولي اوغز ٻولين منجهان آهي
اُتر آذربائيجاني
اتر آذربائيجاني، يا اترئين آذربائيجاني، جمهوريا آذربائيجان جي سرڪاري ٻولي آهي. اهن جو جديد دور جي استنبول ترڪش، ترڪي جي سرڪاري ٻولي سان ويجهو تعلق آهي.
ڏکڻ آذربائيجاني
ڏکڻ آذربائيجاني، ايراني آذربائيجان (تاريخي آذربائيجان) ۾ گهڻي ڳالهائي ٿي وڃي، جڏهن ته ترڪي ۽ عراق جي پاڙيسرين علائقن سميت شام جي ننڍين برادرين (ڪميونٽيز) ۾ گهٽ ۾ گهٽ حد تائين ڳالهائي ويندي آهي.
وڪيپيڊيا، آزاد ڄاڻ چيڪلو Azerbaijani ۾ |
وڪيپيڊيا، آزاد ڄاڻ چيڪلو South Azerbaijani ۾ |
Azerbaijani سفري راهنما منجانب وڪي سفر Wikivoyage
وڪيميڊيا العام ۾ آذربائيجاني ٻولي سان لاڳاپيل ابلاغي مواد ڏسو. |
- [آذربائيجان بابت دنيا جو سڀ کان وڏو ويب سائيٽ http://azer.com/]
- آذري ٻولي ۽ ادب
- آرٽ چترشالا
)[[Category:Articles with روسي -language external links]] A blog about the Azerbaijani language and lessons
- azeri.org, Azerbaijani literature and English translations.
- Online bidirectional Azerbaijani-English Dictionary آرڪائيو ڪيا ويا 2011-08-27 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
- Learn Azerbaijani at learn101.org.
- Pre-Islamic roots
- Azerbaijan-Turkish language in Iran by Ahmad Kasravi.
- including sound file.
- Azerbaijani<>Turkish dictionary آرڪائيو ڪيا ويا 2015-01-14 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين. (Pamukkale University)
- Azerbaijan Language with Audio آرڪائيو ڪيا ويا 2021-02-25 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين.
- Azerbaijani thematic vocabulary
- AzConvert, an اوپن سورس آذربائيجاني نقل حرفي پروگرام.
- Azerbaijani Alphabet and Language in Transition, the entire issue of Azerbaijan International, Spring 2000 (8.1) at azer.com.
- * Editorial
- * Chart: Four Alphabet Changes in Azerbaijan in the 20th century
- * Chart: Changes in the Four Azerbaijan Alphabet Sequence in the 20th century
- * Baku’s Institute of Manuscripts: Early Alphabets in Azerbaijan
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.