عمان، اردن

سلطنت عمان سان ڀل نہ کائو.

عمان (عربي ٻولي: عَمّان pronounced [ʕam:a:n]، انگريزي ٻولي: Amman؛ English pronunciation: /ɑːˈmɑːn/) اردن مُلڪ جي گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جو سڀ کان وڏو شهر هئڻ سميت مُلڪ جو اقتصادي، سياسي ۽ ثقافتي مرڪز پڻ آهي.^[3] اُتر وِچُ اولهه اردن ۾ واقع عمان شهر حڪومت جو انتظامي مرڪز آهي. شهر جي آبادي 40,07,526 ۽ پکيڙ 1،680 چئورس ڪلوميٽر (648.7 چورس ميل) آهي.^[4] اڄ ڪلهه عمان شهر کي جديد ترين عرب شهرن منجهان هِڪُ سمجيو وڃِي ٿو.^[5] هي علائقو (خِطو) خاص طور تي عرب ۽ يورپي سياحن جي لاءِ هڪ اهم سياحتي مقام آهي.^[6]

عمان عَمّان
شهر
عمان شهر، ساڄي کان کاٻي ۽ مٿان کان هيٺ: عبدلي منصوبو عمان جي اسڪاءِ لائن تي غالب، معبد هرقل جبل القلعو تي، شاهہ عبدالله اول مسجد ۽ رغدان علم چوب، عبدون پل، اموي محل، عثماني حجاز ريلوي اسٽيشن ۽ رومي ٿيٽر.
عمان مھر
عمان Show map of Jordan عمان Show map of Arab world عمان Show map of Asia
جاگرافي بيهڪ: 31°56′59″N 35°55′58″E
ملڪ	اردن
اردن جا حاڪم	عمان شهر جا حاڪم
قيام	7250 ق م
ميونسپالٽي	1909
حڪومت
• ميئر	يوسف الشواربہ[1][2]
پکيڙ
• ڪل	1,680 ڪ.م2 (650 ميل2)
بلند ترین  پیمائش	1,100 ميل (3,600 ft)
گھٽ ترین  پیمائش	700 ميل (2,300 ft)
آبادي (2016)
• ڪل	4,007,526

عمان ۾ آباديءَ جون ابتدائي شاهديون نئون پٿر جو دؤر (Neolithic) جي مقام عين غزال وٽان مليون آهن جِتي آڳاٽا ترين 7250 ق.م وارا انساني ڍانچا لَڌا ويا آهن. لوهه واري زماني ۾ شهر کي عمون سڏيو ويندو هيو جيڪو مملڪت عمون جي گاديءَ جو هنڌ هُيو. رومي دور ۾ ان جو نالو فلاڊيلفيا هيو ۽ پوءِ اسلامي دور ۾ انکي عمان نالو ڏنو ويو. وچون دور ۽ وچون دور کانپوءِ هي هڪ غير آباد شهر هُيو. جديد عمان جي تاريخ اُڻويهين صديءَ ۾ آديگي تارڪين وطن جي عثماني سلطنت پاران اُتان سال 1867ع ۾ آباد ڪاري سان شروع ٿي هئي. پهريون بلدياتي ڪائونسل جو قيام سال 1909ع ۾ عمل ۾ آيو.^[7] سال 1921ع ۾ اردن جي گاديءَ جو هنڌ بڻجڻ کانپوءِ عمان تيزيءَ سان ترقي ڪئي. شهر ۾ پناهگيرن جي لڳاتار لڏپلاڻ وارين لهرن کي پڻ سهارو ڏنو جنهن ۾ سال 1948ع ۽ 1967ع ۾ فلسطين کان، سال 1990ع ۽ 2003ع ۾ عراق کان ۽ سال 2011ع کانپوءِ شام جا پناهگير شامل آهن.

شروعات ۾ هي شهر ست ٽَڪرين تي آباد ٿيو ۽ هاڻي هي 19 ٽَڪِرِين تي پکڙجي چُڪو آهي. هن شهر جا 27 ضلعا آهن،^[7] جيڪي عمان ميونسپالٽي جي انتظام هيٺ آهن ۽ ان جو هاڻوڪو ميئر يوسف الشواربہ آهي.^[8] عمان جي علائقن جا نالا ٽَڪرين ۽ وادين جي نالي تي آن جتي اهي واقع آه مثلاً وادي عبدون ۾ واقع عبدون پاڙو.^[7] آُڀرندو عمان بنيادي طور تاريخي ماڳن سان ڀريل آهي جيڪو اڪثر ثقافتي سرگرمين جي ميزباني ڪري ٿو، جڏهن تہ اولهندو عمان گهڻوئي جديد ۽ شهر جو اقتصادي مرڪز آهي.^[9]

تقریبن ٻه ملين سیاح سال 2014ع ۾ عمان پهتا، جيڪي ان شهر کي دنيا جو 93ھون ۽ عرب دنيا جو پنجون سڀ کان وڌيڪ گُهميو ويندڙ شهر بڻائي ٿو.^[10] عمان جي معيشت هڪ نسبتن تيزي سان وَڌَندَڙَ معيشت آهي^[11] ۽ عالمي شهر جي انڊيڪس ۾ ان کي بيٽا شهر جو درجو ڏنو ويو آهي.^[12] ان کان سواءِ ان کي اقتصادي، مزدور، ماحولياتي، سماجي ۽ ثقافتي عنصرن مطابق مڊل ايسٽ ۽ اتر آفريڪا جي ڀَلَن شهرن منجهان هڪ جو درجو حاصل آهي.^[13] هي شهر عرب دنيا ۾ ملٽي نيشنل ڪارپوريشننز جي قيام لاءِ دوحا سان گڏ مقبول ترين ماڳن منجهان آهي ۽ ان معاملي ۾ هي رُڳو دبئي کان پُٺتي پيل آهي. اهو سمجهيو وڃِي ٿو تہ اِيندڙ 10 سالن ۾ هي ٽِي شهري علائقا ملٽي نيشنل ڪارپوريشنز جي گهڻي ئي سرگرمين جا مرڪز بڻجي ويندا.^[14]

اشتقاقيات

چترشالا

• 
  اردن، اممان، اُتر واري قلعي کان ڏيکُ
• 
  وڏي ميونسپالٽي عمان، اردن جو جهنڊو
• 
  اردن، اممان، اُتر واري قلعي کان ڏيکُ

رانديون

عمان بين الاقوامي اسٽيڊيم

اردن ريلي

خارجي ڳنڍڻا

Amman سفري راهنما منجانب وڪي سفر Wikivoyage

• Amman Street Food documentary on Youtube
• Amman Digital Community Facebook page
• Greater Amman Municipality Facebook page
• Amman public transportation map

حوالا

1. "New Amman mayor pledges ‘fair and responsible’ governance". jodantimes.com. حاصل ڪيل 2018-10-23.
2. "New Member: Yousef Al-Shawarbeh – Amman, Jordan". globalparliamentofmayors.org. حاصل ڪيل 29 December 2018.
3. "Revealed: the 20 cities UAE residents visit most". Arabian Business Publishing Ltd. حاصل ڪيل 2015-09-21.
4. "Population stands at around 9.5 million, including 2.9 million guests". The Jordan Times (دي جارڊن نيوز). 2016-01-22. http://www.jordantimes.com/news/local/population-stands-around-95-million-including-29-million-guests. Retrieved 2016-01-22.
6. "Number of tourists dropped by 14% in 2013 — official report". دي جارڊن ٽائمز (The Jordan News). 2014-02-08. http://www.jordantimes.com/news/local/number-tourists-dropped-14-2013-—-official-report. Retrieved 2015-09-21.
7. Michael Dumper; Bruce E. Stanley (2007). Cities of the Middle East and North Africa: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. p. 35. ISBN 978-1-57607-919-5. https://books.google.com/books?id=3SapTk5iGDkC&pg=PA35.
8. "Aqel Biltaji appointed as Amman mayor". The Jordan Times (The Jordan News). 2013-09-08. Archived from the original on 2015-09-30. https://web.archive.org/web/20150930055247/http://www.jordantimes.com/news/local/aqel-biltaji-appointed-amman-mayor. Retrieved 2015-09-21.
9. "West Amman furnished apartments cashing in on tour". The Jordan Times. The Jordan News. حاصل ڪيل 2015-09-21.
10. "Top 100 International Tourist Destination Cities by Country" (PDF). Euromonitor. Euromonitor/. حاصل ڪيل 2015-10-05.
11. "How a Startup from the Arab World Grabs 1B Views on YouTube". Forbes. Forbes. حاصل ڪيل 2015-09-29.
12. "The World According to GaWC 2012". GaWC. حاصل ڪيل 2015-09-21.
13. IANS/WAM (2010-11-26). "Abu Dhab duke City' in MENA region". sify news. http://sify.com/news/abu-dhabi-voted-best-city-in-mena-region-news-international-kl0wuhjcbdc.html. Retrieved 2015-09-22.
14. "Dunia Frontier Consultants » Doha, Amman Favored by MNCs as New Regional Hubs". Duniafrontier.com. حاصل ڪيل 2012-11-28.