صنعاء

صنعاء (عربي ٻولي: صَنْعَاء، پراڻی ڏکڻی عربی: 𐩮𐩬𐩲𐩥، صنوع)، جنهن کي صنعا به چوندا آهن، يمن جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شهر ۽ صنعا گورنري جي گاديءَ جو هنڌ آهي. شهر گورنريٽ جو حصو نه آهي پر امانت العاصمه (أَمَانَة ٱلْعَاصِمَة) جو الڳ انتظامي ضلعو ٺاهي ٿو. يمن جي آئين موجب، صنعا ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ آهي،^[3] جيتوڻيڪ يمني حڪومت جي سيٽ حوثي جي قبضي کان پوءِ ڏکڻ يمن جي اڳوڻي گاديءَ واري هنڌ عدن ڏانهن منتقل ٿي وئي. عدن کي ان وقت جي صدر عبدربه منصور هادي مارچ 2015ع ۾ عارضي گاديءَ جو اعلان ڪيو هو.^[4]

صنعاء Sanaa صَنْعَاء (عربی) 𐩮𐩬𐩲𐩥 (امھاری)
شھر
متیون کان: صنعاء جی اسکائی لائین، الصالح مسجد، پرانو شھر، یمن جو قومی عجائب گھر، باب الیمن
عرفيت: أَمَانَة ٱلْعَاصِمَة (عربی)
شھر جو نقشو
ملڪ	يمن
انتظامي ڈویزن	Capital's secretariat
Control	سانچو:Country data Houthi movement
حڪومت
• قسم	Local
پکيڙ
• ڪل	126 ڪ.م2 (49 ميل2)
بلندي	2,250 ميل (7,380 ft)
آبادي (2017ع)[1]
• ڪل	25,45,000
•  ڪاٿو   2023ع [2]	32,92,497

2٬300 ميٽر (7٬500 ft) جی اوچائی تی، ^[5] صنعا دنيا جي بلند ترين گادي واري شهرن مان هڪ آهي ۽ جبل النبي شعيب ۽ جبل طيال جي سروت جبلن جي ڀرسان آهي، جيڪو جزيره عرب جي بلند ترين جبلن مان هڪ آهي ۽ خطي جي بلند ترين جبلن مان هڪ آهي. صنعا جي آبادي لڳ ڀڳ 32,92,497 (2023) آهي، جيڪا ان کي يمن جو سڀ کان وڏو شهر بڻائي ٿي.^[6] سال 2020ع تائين، صنعا جو وڏو شهري علائقو يمن جي ڪل آبادي جو 10 سيڪڙو آهي.^[7]

صنعا جو پراڻو شهر، جيڪو يونيسڪو جي عالمي ورثي واري ماڳ آهي، هڪ مخصوص اڏاوتي ڪردار آهي، خاص طور تي ان جي گهڻ ماڙن واری عمارتن ۾ نمايان طور تي جاميٽري نمونن سان سينگاريل آهي. تڪرار ۾ جيڪو سال 2015ع ۾ ڪاوڙجي ويو، ڌماڪيدار مادو پراڻي شهر ۾ يونيسڪو جي سائيٽن کي تباھہ ڪیو.^{[8] [9]} الصالح مسجد، صنعا ۾ سڀ کان وڏي مسجد، شهر جي ڏکڻ ۾ واقع آهي.

صنعا پاڻي جي شديد بحران کي منهن ڏئي رهيو آهي،^[10] جنهن ۾ پاڻي ڀرڻ جي ڀيٽ ۾ ٽي دفعا تيزيءَ سان ان جي آبي ذخيري مان ڪڍيو پيو وڃي. شهر م سال 2030ع تائين مڪمل طور تي پاڻي ختم ٿيڻ جي اڳڪٿي ڪئي وئي آهي، اهو ائين ڪرڻ لاءِ دنيا جو پهريون قومي راڄڌاني بڻجي ويو آهي. صنعا ۾ پيئڻ جي پاڻي جي رسائي تمام محدود آهي ۽ پاڻي جي معيار جا مسئلا آهن.^[11]

حوالا

1. Central Statistics Organization. "Yemen Statistical Yearbook 2017". وقت 20 January 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 31 August 2020. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
2. "Sanaa Population 2024".
3. "Yemen's embattled president declares southern base temporary capital". DPA International. 21 March 2015. Archived from the original on 11 July 2015. https://web.archive.org/web/20150711155806/http://www.dpa-international.com/news/international/yemens-embattled-president-declares-southern-base-temporary-capital-a-44650685-img-2.html. Retrieved 12 May 2024.
4. "Yemen's President Hadi declares new 'temporary capital'". Deutsche Welle. 21 March 2015. http://www.dw.de/yemens-president-hadi-declares-new-temporary-capital/a-18332197.
5. McLaughlin, Daniel (2008). "3: Sanaʽa". Yemen. Bradt Travel Guides. p. 67. ISBN 978-1-8416-2212-5. https://books.google.com/books?id=eQvhZaEVzjcC&q=jabal+nuqum. Retrieved 26 September 2020.
6. "Sanaa Population 2023". worldpopulationreview.com. حاصل ڪيل 2023-08-14.
7. Sana'a City Profile. United Nations Human Settlements Programme in Yemen. 2020. https://yemenportal.unhabitat.org/wp-content/uploads/2020/11/01-Sanaa-City-Profile.pdf. Retrieved 27 February 2021.
8. Young, T. Luke. "Conservation of the Old Walled City of Sanaʽa Republic of Yemen". MIT. وقت 3 August 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 7 April 2011.
9. Anna Hestler; Jo-Ann Spilling (2010). Yemen. Marshall Cavendish. p. 16. ISBN 978-0-7614-4850-1. https://books.google.com/books?id=JNJiTaTaEocC&pg=PA16. Retrieved 15 November 2015.
10. "Yemen facing water shortage crisis" (en-GB ۾). BBC News. https://www.bbc.co.uk/news/av/world-middle-east-23777176.
11. Al-Hamdi, Mohamed I (2000). Competition for Scarce Groundwater in the Sana'a Plain, Yemen. A Study of the Incentive Systems for Urban and Agricultural Water Use.. Taylor & Francis. pp. 1–8. ISBN 90-5410-426-0. https://books.google.com/books?id=eOCcu2VAfDQC. Retrieved 15 February 2021.