سنڌ جا تعلقا

پاڪستان جو صوبي سنڌ انتظامي لحاظ کان 29 ضلعن ۾ تقسيم آھي۔ ان ۾ ڪراچي ڊويزن جا 6 ضلعا پڻ شامل آھن. جيڪي ناظمن واري بلدياتي نظام متعارف ڪرائڻ وقت پنج ھئا ۽ اھي ھڪ شھري حڪومت ۾ تبديل ڪيا ويا ھئا. 2011 م انھن کي بحال ڪيو ويو ۽ 2013 م ڇھون ضلعو ڪورنگي پڻ قائم ڪيو ويو. سنڌ ماضيءَ ۾ برٽش انڊيا واري دؤر ۾ بمبئي پريزيڊنسي م شامل ڪئي وئي هئي جنھن ڪري سنڌ ۾ بمبئي جو روينيو ڪوڊ لاڳو ٿيو ھو جنھن ۾ ضلعي تقسيم جن سب ڊويزنن ۾ ۾ ڪئي وئي ھئي انھن کي تعلقو سڏيو ويندو هو. تعلقن واري تقسيم انڊيا جي ٻين مختلف رياستن ۾ پڻ ھئي. پر ساڳئي وقت برٽش انڊيا م ڪجهه رياستن م ان تقسيم کي تحصيل جو نالو ڏنو ويو ھو. پاڪستان ٺھڻ بعد بہ سنڌ م بمبئي وارو روينيو ڪوڊ جاري رھيو جنھن کي بعد م سنڌ روينيو ڪوڊ ۾ تبديل ڪيو ويو ء اھڙي طرح تعلقي ۽ ديھن وارو نظام سنڌ ۾ برقرار رھيو ۽ اڃان تائين جاري آهي. پاڪستان جي ٻين صوبن م صورتحال برٽش انڊيا واري دؤر کان وٺي مختلف رھي. انھن م تعلقي ۽ ديھن وارو نظام نہ ھيو ۽ انھن م شروع کان ئي ضلعي تقسيم تحصيلن ۽ موزن جي نالن سان ٿيل ھئي جنھن ڪري پنجاب ، خيبرپختونخوا ء بلوچستان م تحصيلي نظام قائم آهي. پاڪستان ۾ رڳو سنڌ م تعلقا ۽ باقي پاڪستان ۾ تحصيلون آھن

مجموعي طور تي سنڌ ۾ 138 تعلقا  آھن۔ ھيٺ سنڌ جي تمام ضلعن ۽ انھن جا تعلقا ڏنل آھن:

شمار	ضلعو	تعلقن جو تعداد	تعلقا	ضلعي صدر مقام
1	حيدرآباد	4	سٽي  حيدرآباد ٻهراڙي تعلقو  قاسم آباد لطيف آباد	حيدرآباد
2	ٽنڊو محمد خان	3	ٽنڊو غلام حيدر ٽنڊو محمد خان بلڙي شاھ ڪريم	ٽنڊو محمد خان
3	ٽنڊوالھيار	3	جھنڊو مري ٽنڊوالھيار چمبڙ	ٽنڊوالهيار
4	مٽياري	3	مٽياري  ھالا سعيد آباد	مٽياري
5	بدين	5	بدين ماتلي  شھيد فاضل راهو تعلقو تلھار ٽنڊو باگو	بدين
6	دادو	4	دادو جوھي ميھڙ خيرپور ناٿن شاھ	دادو
7	ڄامشورو	4	سيوھڻ  ٿاڻو بولا خان   ڪوٽڙي  مانجھند	ڄامشورو
8	گھوٽڪي	5	گھوٽڪي  اوٻاوڙو خانڳڙھ مير پور ماٿيلو ڏھرڪي	ميرپور ماٿيلو
9	جيڪب آباد	3	جيڪب آباد ڳڙھي خيرو ٺل	جيڪب آباد
10	ڪشمور	3	ڪشمور ڪنڌڪوٽ  تنگواڻي	ڪنڌ ڪوٽ
11	ٺٽو	4	ٺٽو  ميرپور ساڪرو گھوڙاٻاڙي ڪيٽي بندر	ٺٽو
12	سجاول	5	سجاول جاتي شاھ بندر کارو ڇاڻ ميرپور بٺورو
13	خيرپور	8	خيرپور نارو ڪوٽ ڊيجي  سوڀوديرو ٺري ميرواھ  ڪنگري  فيض گنج گمبٽ	]خيرپور
14	لاڙڪاڻو	5	لاڙڪاڻو سٽي تعلقو لاڙڪاڻو تعلقو  رتوديرو تعلقو ڏوڪري تعلقو  باقراڻي تعلقو	لاڙڪاڻو
15	قمبر شھدادڪوٽ	7	قمبر شھدادڪوٽ وارھ  ميروخان قبو سعيد خان نصير آباد سجاول جوڻيجو	قمبر
16	ميرپورخاص	7	ميرپورخاص تعلقو سنڌڙي تعلقو ڪوٽ غلام محمد تعلقو جھڏو تعلقو ڊگھڙي تعلقو حسين بخش مري تعلقو شجاع آباد تعلقو	ميرپور خاص
17	نوشهرو فيروز	6	نوشھرو فيروز ڀريا مورو ڪنڊيارو محراب پور پڊعيدن[1]	نوشھرو فيروز
18	شھيد بينظير آباد	5	نوابشاھ  سڪرنڊ دوڙ قاضي احمد	نوابشاھ شھر
19	سانگھڙ	6	سانگھڙ  ڄام نواز علي شھدادپور کپرو سنجھورو ٽنڊو آدم	سانگھڙ
20	شڪارپور	4	شڪارپور لکي غلام شاھ  خانپور ڳڙھي ياسين	شڪارپور
21	سکر	5	سکر تعلقو سکر سٽي روھڙي  پنوعاقل صالح پٽ	سکر
22	ٿرپارڪر	4	ڏيپلو ڇاڇرو مٺي  ننگرپارڪر	مٺي
23	عمرڪوٽ	4	پٿورو عمرڪوٽ  سامارو ڪنري	عمرڪوٽ
24	ڪراچي ويسٽ	7	بلديا سب ڊويزن سائيٽ سب ڊويزن مومن آباد سب ڊويزن اورنگي سب ڊويزن منگھو پير سب ڊويزن هاربر سب ڊويزن ماڙي پور سب ڊويزن
25	ڪراچي سائوٿ	5	لياري سب ڊويزن گارڊن سب ڊويزن آرام باغ سب ڊويزن صدر سب ڊويزن سول لائين سب ڊويزن
26	ڪراچي سينٽرل	5	نارٿ ناظم آباد نيو ڪراچي گلبرگ ٽائون لياقت آباد ناظم آباد
27	ملير	6	بن قاسم سب ڊويزن ابراهيم حيدري سب ڊويزن گڏاپ سب ڊويزن شاھ مريد سب ڊويزن ايئرپورٽ سب ڊويزن مراد ميمن سب ڊويزن
28	ڪورنگي	4	شاھ فيصل سب ڊويزن ماڊل ڪالوني سب ڊويزن لانڍي سب ڊويزن ڪورنگي سب ڊويزن
29	ڪراچي ايسٽ	4	فيروز آباد سب ڊويزن جمشيد ڪواٽرز سب ڊويزن گلشن اقبال سب ڊويزن گلزار هجري سب ڊويزن

لاڳاپيل مضمون

• سنڌ جا ضلعا
• پنجاب جا تعلقا
• بلوچستان جا تعلقا
• خيبرپختونخوا جا تعلقا
• آزاد ڪشمير جا تعلقا
• گلگت بلتستان جا تعلقا
• پاڪستان جا ضلعا
• پاڪستان جون ڊويزنون

حوالا

1. "پڊعيدن کي تعلقي جو درجو ڏنو ويو^{[مئل ڳنڍڻو]}" (اردو ۾)، روزنامہ جنگ، 9 مارچ 2010ع.