انڊورا

انڊورا (انگريزي: Andorra) جنھن جو سرڪاري نالو انڊورا جي پرنسپلٽي آهي آئبيرين اپٻيٽ جو خشڪي سان گھيريل ھڪ خودمختيار ننڍڙو ملڪ آهي جيڪو اسپين ۽ فرانس جي سرحد تي واقع آھي. ان جي اتر م فرانس ۽ ڏکڻ ۾ اسپين واقع آهي. ھي ملڪ پکيڙ ۾ يورپ جو ڇھون نمبر ۽ دنيا جو 16ھون نمبر ننڍڙو ملڪ آهي جنھن جي پکيڙ 468 ڪلوميٽرزچورس (181 sq mi) آھي. ھتان جا ماڻھو ڪيٽلان واري اطالوي نسل جا آھن.^[6] آبادي م وري دنيا جو يارھون نمبر ننڍڙو ملڪ آهي.^[7] ان جو گاديءَ جو هنڌ اينڊورا لاويلا آهي جيڪو يورپ جو بلند ترين گاديءَ جو هنڌ آهي جنھن جي سمنڊ جي سطح کان بلندي 1٬023 ميٽر (3٬356 فٽ) آهي. ^[8] ھن ملڪ جي سرڪاري ٻولي ڪيٽلان ٻولي آھي.

پرنسپلٽي آف اينڊورا Principat d'Andorra (ڪيٽلونيائي)a
جھنڊو Coat of arms
شُعار: Virtus Unita Fortior " گڏيل نيڪي وڌيڪ مضبوط آھي"[1]
'ترانو: El Gran Carlemany (ڪيٽلونيائي) "عظيم شارليمن"
مڪانيت  انڊورا  (سائي دائري جي وچ ۾) يورپ ۾  (تيز ڀورو)  –  [Legend]
گادي جو هنڌ	اينڊورا لا ويلا 42°30′N 1°31′E
سڀ کان وڏو شهر	گاديءَ جو هنڌ
دفتري ٻوليون	ڪيٽلانb
نسلي گروھ	48.8% انڊورن يا انڊوريائي 25.1%اسپيني 12% پورچوگيزي 4.4% فرينچ 9.7% باقي ٻيا
مقامي آبادي	اينڊورن يا اينڊوريائي
حڪومت	وحداني پارلياماني چونڊيل بادشاھت
• اينڊورا جا گڏيل شھزادا	جوئان اينرڪ وويز سسليا ايمونيئل ميڪرون
• گورنر جنرل	جوزف ماريا مائري پيٽرڪ اسٽرزوڊا
•  وزيراعظم	زئويئر اسپوٽ زمورا
• سينڊڪ	روزر سون پاسيوٽ
مقننه	اينڊورا جي جنرل ڪائونسل
قیام
• ايراگون کان	8 سيپٽمبر 1278 [2][3]
• فرينچ ايمپائر کان	1814
• آئين	2 فيبروري 1993
پکيڙ
• جملي	467.63 km2 (180.55 sq mi) (178th)
• پاڻي (%)	0.26 (121.4 ھيڪٽر)c
آبادي
• 2019 اندازو	سانچو:واڌ 76,177[4]
•  گھاٽائي	179.8 /km2 (465.7 /sq mi) (71st)
جِي. ڊي. پي  (رڳو نالي ۾ )	2018 لڳ ڀڳ
• ڪل	$3.237 ارب ڊالر [5]

انھن جو بنياد شارليمن (فرينڪ بادشاھ چارلس I) وڌو. ھن ملڪ تي سال 988ع تائين ھتان جو حاڪم ڪائونٽ آف اورغيل ھيو جنھن بعد رومن ڪيٿولڪ انتظاميه جي حاڪميت م آيو. موجوده پرنسپلٽي 1278ع ۾ فوئڪس جي ڪائونٽ، اورغيل جي بشپ جي وچ م ٿيل معاھدي تحت وجود م آئي جنھن مطابق ان علائقي تي ٻٽي حاڪميت واري گڏيل بادشاھت جي شروعات ٿي جن م حاڪم ھڪ ئي وقت ٻہ شھزادا مڃيا ويا جن ۾ ھڪ شھزادو اسپين جي ڪيٽلانيا واري ڪيٿولڪ بشپ ۽ ٻيو فرانس جي حاڪم طرفان شھزادو شامل ھيا ۽ اھڙي طرح ٻٽي حاڪميت واري ٻن شھزادن وارو راڄ جاري آهي. سن سان گڏوگڏ ھتي اسپيني، پورچوگيزي ۽ فرينچ پڻ عام ڳالھائي وڃي ٿي.^[9] ھن ملڪ جي معيشت جو وڏو حصو سياحت آهي. ھر سال ھتي ھڪ ڪروڙ کان مٿي سياح گھمڻ ايندا آهن.^[10] ھي ملڪ يورپي يونين جو رڪن ملڪ ناھي پر پوء بہ ھتان جي سرڪاري ڪرنسي يورو آھي. ھن ملڪ 1993ع م گڏيل قومن جي رڪن ملڪ جو درجو حاصل ڪيو. ^[11]

حوالا

1. "Andorran Symbols". WorldAtlas.
2. "Història d'Andorra". Cultura.ad. حاصل ڪيل 26 March 2019.
3. "Andorra &#124". Enciclopèdia.cat. حاصل ڪيل 26 March 2019.
4. "Population on 1 January". ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. حاصل ڪيل 22 July 2019.
5. Data in GDP from the World Bank
6. Minahan, James (2000). One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups. Greenwood Publishing Group. p. 47. ISBN 978-0313309847. https://books.google.com/books?id=NwvoM-ZFoAgC.
7. Malankar, Nikhil. "Andorra: 10 Unusual Facts About The Tiny European Principality". Tell Me Nothing. حاصل ڪيل 2017-06-13.
8. "Maps, Weather, and Airports for Andorra la Vella, Andorra". Fallingrain.com. حاصل ڪيل 26 August 2012.
9. "Background Note: Andorra". State.gov. حاصل ڪيل 2015-05-14.
10. "HOTELERIA I TURISME". وقت 12 September 2017 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 14 May 2015. Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
11. "United Nations Member States". Un.org. حاصل ڪيل 2015-05-14.