ڌرتي
نظامِ شمسي ۾ سج کان پوءِ ٽيون گرهه / From Wikipedia, the free encyclopedia
ڌرتي (اردو: ڌرتي، سنسڪرت: پرٿوي) سج جي ڀرسان نظام شمسي جو ٽيون نمبر گرھ (planet/پلانيٽ) آھي ۽ انساني ڄاڻ مطابق ڪائنات جو واحد گرھ آھي جنھن ۾ زندگي موجود آهي ريڊيو ميٽرڪ تاريخن جي طريقي مطابق ڌرتي جي عمر 4.5 ارب آهي.[18][19][20] ڌرتي شمسي نظام جو پنجون وڏو گرھ آھي.کيس ھڪ قدرتي سيٽلائيٽ آھي جنھن کي ڌرتي جو چنڊ سڏيو ويندو آهي. سائنسدانن مطابق ڌرتي گولڊيلاڪس زون ۾ واقع آھي. ان زون ۾ سج جي ڀرسان اھڙا گرھ اچي وڃن ٿا جيڪي نہ زياده ٿڌا ھوندا آھن نه وري زياده گرم نہ ڪري اھي زندہ مخلوقن جي رھائش لاء موافق ھوندا آھن.[21] ڌرتي جو سج جي چوڌاري گردش وارو مدار (orbit) جملي 149,600,000 ڪلوميٽر آھي جيڪو سج کان 1.00 آسٽروناميڪل يونٽ جي فاصلي تي آھي[22]. ڌرتيءَ جو قطر ڊايميٽر جملي 12,756.3 ڪلوميٽر آھي ۽ ان جو مايو (mass/ماس)_ 5.972e24 kg آھي[22].اھو واحد گرھ آهي جنھن جو نالو يوناني يا رومن ڏند ڪٿائن مان ناھي ورتل. ان جو نالو ارٿ پراڻي انگلش ۽ جرمنيڪ مان نڪتل آهي. ڌرتي جا ٻين ٻولين ۾ به سو کان وڌيڪَ نالا آھن. رومن ديو مالا ۾ڌرتي جي ديوي جو نالو ٽيلس Tellus (تلس) آھي ۽ يوناني ۾ گائيا گايا ، زميندار ڌرتي ماءُ آھي[22]
ڌرتي جو بليو ماربل تصوير، 1972 ۾ اپولو 17 قمري مشن دوران ورتو ويو | |
مدار جون وصفون | |
---|---|
تاريخي زمانو (فلڪيات) | Epoch J2000[n 1] |
ايفي ھيلن | 152100000 km[n 2] (94500000 mi; 1.017 AU) |
پيري ھيلن | 147095000 km[n 2] (91401000 mi; 0.98327 AU) |
اڌ وڏو محور | 149598023 km[1] (92955902 mi; 1.00000102 AU) |
مدار جي بي قائدگي | 0.0167086[1] |
مدار جو مدو |
365.256363004 d[2] (1.00001742096 yr) |
مدار جي سراسري رفتار | 29.78 km/s[3] (107200 km/h; 66600 mph) |
سراسري ۾ غلطي | 358.617 ° |
مدار ۾ لاٿ |
|
بلندي يا چڙھائي | −11.26064 °[3] to J2000 ecliptic |
دليل o پيري ايپسس |
114.20783 °[3] |
جملي قدرتي سيٽلائيٽ | |
طبعي وصفون | |
نيم قطر جي سراسري | 6371.0 km (3958.8 mi)[6] |
استوائي نيم قطر | 6378.1 km (3963.2 mi)[7][8] |
جاگرافيائي قطب جو نيم قطر | 6356.8 km (3949.9 mi)[9] |
ھمواريت | 0.0033528[10] 1/298.257222101 (ETRS89) |
قطر | |
سطح جي ائوري (Surface aurie) |
|
مقدار | 1.08321×1012 km3 (2.59876×1011 cu mi)[3] |
وزن | 5.97237×1024 kg (1.31668×1025 lb)[15] (3.0×10−6 solar mass) |
گھاٽائي | 5.514 g/cm3 (0.1992 lb/cu in)[3] |
سطحي ڪشش ثقل | 9.807 m/s2 (1 g; 32.18 ft/s2)[16] |
انرشيا فيڪٽر جي 0 حرڪت |
0.3307[17] |
ايسڪيپ ويلوسٽي |
11.186 km/s[3] (40270 km/h; 25020 mph) |