جيو گھرڙو
From Wikipedia, the free encyclopedia
جيو گھرڙو يا سيل (Cell) انگريزي لفظ سيل لاطيني ٻوليءَ جي لفظ سيلا cella مان نڪتل آهي جنھن جي معني آهي ننڍڙو ڪمرو.[1] اھو ھڪ ھر جاندار جو ھڪ بنيادي جسم رکندڙ ،ڪم وارو حياتياتي ايڪو ھوندو آھي. ان کي زندگيءَ جو سڀ کان ننڍڙو يونٽ چوندا آهن. انھن کي زندگيءَ جي عمارت جي ھڪ سر بہ چوندا آهن.جيو گھرڙي ۾ سائٽوپلازم ھوندو آھي جيڪو ھڪ جھلي يا ميمبرين ۾ ھوندو آھي جن ۾ بايو مالڪيول ھوندا آھن جن ۾ پروٽين ۽ نيوڪلڪ ائسڊ شامل ھوندا آھن.[2]جيو گھرڙو سائنسدان رابرٽ ھوڪ 1665 ۾ دريافت ڪيو. ڌرتيء تي زندگيءَ جي شروعات بہ جيو گهرڙي سان ٿي. اهو جيوگهرڙو، جيڪو زندگيءَ جو بنيادي ايڪو ۽ جاندار آهي، اڳتي هلي خود رو (Autotrophic) جاندار بڻجي ويو، جنهن سج جي روشنيءَ مان پنهنجو کاڌو تيار ڪرڻ شروع ڪيو. سج جي روشنيءَ مان کاڌي تيار ڪرڻ واري روشنائي ترڪيب (Photosynthesis) واري عمل ۾ گهڻي انداز ۾ ڪاربان ڊاءِ آڪسائيڊ جذب ٿيندي ۽ آڪسيجن خارج ٿيندي آهي، جنهنڪري ان عمل جاندارن لاءِ جياپي جا رستا کولي ڇڏيا. زندگيءَ جي ارتقائي عمل ۾ وڌيڪ تيزي تڏهن آئي، جڏهن ڪجهه جاندارن/جيوگهرڙن جنسي پيدائش جو سلسلو شروع ڪيو، پاليئوزاڪ دور ۾ ئي سمنڊن، مڇين، وڻن، ٻيلن ۽ ڪوئلي جو وجود پيو. لکين سال گذرڻ کان پوءِ ڌرتيءَ جي گولي تي ميووزائڪ دور آيو، جنهن ۾ريڙهيون پائيندڙ جانور، ڊائنوسار ۽ وڏا اُڏامندڙ پکي منظر عام تي آيا، اهي جاندار زندگيءَ جي ارتقائي مرحلن ۽ حياتيات جي اصولن مان گذري، عروج تي رسيا هئا. لکن سالن جي ان دور کان پوءِ ڪينوزاڪ دور شروع ٿيو، جيڪو ٻن حصن ۾ ورهايل هو، هن دور جو هڪ حصو ’ٽيٽائيري‘ هو، جنهن ۾ نوان ٻوٽا ۽ کير پياريندڙ جانور نمودار ٿيا، ۽ ٻئي حصي ’ڪواٽرنري دور‘ ۾ جيوگهرڙي هڪ نئين ارتقا ڪري، ماڻهوءَ جي غير واضح شڪل اختيار ڪئي. زندگيءَ جي ابتدا کان وٺي علم حياتيات ارتقا جو سفر شروع ڪيو. قديم انسان کان وٺي هاڻوڪي جديد ۽ سُلجهيل انسان، علم حياتيات تي پنهنجا مفروضا مڙهڻ ۽ مشاهدا ڪرڻ شروع ڪيا. وقت گذرڻ سان هن علم ۾ واڌارو ۽ ترقي ٿي، جنهن انساني بقا ۽ بهبود لاءِ تمام گهڻي ڄاڻ مهيا ڪئي.
جيو گھرڙو | |
---|---|
Onion (Allium cepa) root cells in different phases of the cell cycle (drawn by E. B. Wilson, 1900) | |
A eukaryotic cell (left) and prokaryotic cell (right) | |
سڃاڻپ ڪندڙ | |
ھسٽالاجي جا محاورا | سانچو:Str mid.html H1.00.01.0.00001 |
ائناٽامي جو بنيادي ماڊل | 686465 |
ائناٽامي جا محاورا |