![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/langsd-640px-Flag_of_Artsakh.svg.png&w=640&q=50)
جمهوريا ارتسک
ڊي فيڪٽو، دنيا ۾ اڻ منظور ٿيل جمهوريا / From Wikipedia, the free encyclopedia
ارتسخ، ارتسک(انگريزي: Republic of Artsakh) اڳوڻي ”جمهوريہ نگورنو ڪاراباخ“ جو نئون نالو آھي ۽ ان جو سرڪاري نالو ريپبلڪ آف ارتسخ آھي جيڪا آذربائيجان جي جائز علائقي نگورنو ڪاراباخ ۾ آرمينيا جي مدد سان قائم ڪيل ھڪ اھڙي حڪومت آھي جنھن کي گڏيل قومون تسليم نہ ٿيون ڪن[3] 2006 ۾ ريپپلڪ جي ائين ۾ نگورنو ڪاراباخ جنگ م وڌيڪَ آذربائيجاني علائقا قبضي م اچڻ بعد پراڻي نگورنو ڪاراباخ واري علائقي ۽ نون علائقن کي ملائي ھڪ نئين تڪراري ارتسخ ريپبلڪ ٺاھي وئي. عالمي برادري ارتسک يا ارتسخ واري علائقي کي آذربائيجان جو جائز علائقو سمجھي ٿي جنھن تي ھڪ ناجائز رياست جوڙي وئي آهي. نگورنو ڪاراباخ جي آرمينيائي آبادي جي اڪثريت ھجڻ ڪري روسي بادشاهت مان 1918ع ۾ آزاد ٿيڻ وقت ٻنھي آذربائيجان ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ ۽ آرمينيا جي ريپبلڪ نگورنو ڪاراباخ جي دعويداري ڪئي ۽ 1920ع ۾ ٻنھي وچ ۾ ھڪ مختصر جنگ پڻ لڳي. جڏھن سوويت يونين جو ٻنھي ريپبلڪن تي قبضو ٿيو ۽ اھي ٻئي رياستون سوويت سوشلسٽ ريپبلڪن ۾ تبديل ٿي ويون تي سوويت يونين مسئلي کي ختم ڪرڻ لاء 1923ع ۾ آذربائيجان جي حدن ۾ نگورنو ڪاراباخ جي خودمختيار اوبلاسٽ (آذربائيجان جو ھڪ صوبو) قائم ڪئي. سوويت يونين جي ٽٽڻ سان خطي ۾ اھو مسئلو ھڪ دفعو ٻيھر اٿي تڪرار بڻجي ويو.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Artsakh_Republic_1994-2020.svg/640px-Artsakh_Republic_1994-2020.svg.png)
ريپبلڪ آف ارتسخ جمھوريه ارتسخ | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
ترانو: آزاد ۽ خودمختيار ارتسخ | |||||
![]() | |||||
حیثیت | گڏيل قومن کيس تسليم ناھي ڪيو ۽ ان کي آذربائيجان جو حصو سمجھن ٿا | ||||
گادي جو هنڌ | اسٽپاناڪرت (اڳوڻو نالو: خانڪندي) 39°52′N 46°43′E | ||||
دفتري ٻوليون | آرمينيائيa | ||||
مقامي آبادي | ارتسخي | ||||
حڪومت | وحداني صدارتي ريپپلڪ | ||||
• صدر |
آرائيڪ ھاروتيونيان | ||||
• نيشنل اسيمبلي جو صدر |
آرٿر تووماسيان | ||||
مقننه | نيشنل اسيمبلي | ||||
خودمختياري سوويت يونين کان | |||||
• خوداختياري |
2 سيپٽمبر 1991[1] | ||||
• ريفرينڊم ذريعي اعلان |
10 ڊسمبر 1991 | ||||
پکيڙ | |||||
• جملي |
11٬458 km2 (4٬424 sq mi)[حوالو گهربل] | ||||
آبادي | |||||
• 2015 مردم شماري |
150,932[2] (191st) | ||||
جِي ڊي پي (مساوي قوت خريد ) | 2019 لڳ ڀڳ | ||||
• ڪل |
$71.30 ڪروڙ ڊالر (n/a) | ||||
• في سيڪڙو |
$4,803 (n/a) |
1991ع ۾ نگورنو ڪاراباخ جي ان صوبي جي انتظاميه نگورنو ڪاراباخ ۽ ان سان منسلڪ علائقي شاھوميان جي آذربائيجان کان آزادي جو ريفرينڊم ڪرايو اھڙي طرح انھن گڏجي آزاديءَ جو اعلان ڪري ڇڏيو جنھن سان نگورنو ڪاراباخ واري جنگ ڇڙي وئي جيڪا 1994ع ۾ بغير ڪنھن نتيجي جي جنگ بندي سان ختم ٿي ۽ وري 2020ع ۾ اھا جنگ ٻيھر شروع ٿي وئي جنھن ۾ ترڪي پڻ سڌي طرح آذربائيجان جي اتحاي طور شامل ٿي آرمينيا تي فضائي حملو ڪري ان جي جنگي جھاز کي ڪيرايو. آرمينيا سڌي طرح ارتسک جي فوجي مدد ڪري رھيو آھي.