nu cumuni di Tàlia From Wikipedia, the free encyclopedia
U Còmisu è nu cumuni di 28.389 abbitanti dâ pruvincia di Ragusa.
Còmmisu | |
Muttu: Post casmenarum fata nitida resurgo | |
Nomu ufficiali: | Comiso |
---|---|
Riggiuni: | {{{riggiuni}}} |
Pruvincia: | Rausa (RG) |
Cuurdinati: | 36°57'N, 14°36'E Ammustra ntâ mappa |
Superfici: | 64,93 km² |
Abbitanti: | 30.577 |
Dinzitati: | 470,92 ab./km² |
Cumuni cunfinanti: | Ciaramunti, Rausa, Vittoria |
CAP: | 97013 |
Prifissu telefònicu: | +0932 |
Situ ufficiali: | http://www.comune.comiso.rg.it/ |
U primu nzidiamentu di l'òmu nnô tirritoriu dû Còmmisu risali ô sicunnu millenniu prima di Cristu, quannu i Sìculi stàvanu ìn menzu ê muntagni dû Còmisu.
Tempu arreri si pinzava ca nnô Cozzu Apolla si truvava a mistiriusa "Kasmenai", ammintuvata di Tucidide. A inizziu nuvicentu pirò l'archiòlugu Paolo Orsi spruvau sta suppusizziuni, truvannu u situ di Casmeni ncapu a munti Lauru, ô cantu di Buscema.
Àvi na sfunnacata di resti grechi e rumani: mpurtanti sun' i termi Dianae Fons, vicinu â chiazza "Fonti Diana".
L'agghicata dî Bizzantini, doppu di scurrirìi dî bàrbari, desi nu novu arrupigghiu: a citati si pigghiau i mura e tutti i nucli abbitativi si mèttunu nzèmmula pi furmari u casali di Còmicio (chiamatu appoi Jhòmiso).
Ma a vera storia dâ citati accuminza cu l'Aragunisi ca dunaru u fìudu dû Còmisu a Fridiricu Speciario di Missina, nnô 1296. Chistu si fici fari nu palazzu-casteḍḍu ca addivintau u centru dû pajisi.
Appoi u fìudu arrivau nnê manu di Giuvanni Chiaramunti e nnô 1392 addivintau di Birnandu Cabrera, catalanu e conti di Mòdica. Ma so figghiu Giuvanni si jinchìu di dèbbiti e vinnìu a citati nnô 1453 a Don Piriconiu II dî Naselli, nòbbili di ntica famigghia. Chisti tènniru u fìudu nzinu ô XVIII sèculu e, sutta di iḍḍi, u Còmmisu juncìu a na bona pusizziuni ecunòmica e suciali grazzi a liggi cchiù muderni.
A l'accumminzagghia dû XVII sèculu u rinnuvamentu ca cci fu nnê sèculi passati, si firmau pi tanti mutivi: a funnazziuni dû Casali di Vittoria, cu tanti cumisari ca si nni jeru a Vittoria; la pesti dû 1624; u tirrimotu dû 1693, ca fici nuvanta morti. Propia doppu ô tirrimotu, a cità fu ricustrujuta cû stili baroccu.
Nnô piriudu dû fascìsimu ô Còmisu vinni custrujuta na basi militari dâ NATO. Versu a fini dû 1944 Badoglio, ca era u capu di guvernu 'n càrrica, cummannau a tutti i surdati taliani di turnari 'n guerra. Ma li cumisari, stanchi dâ guerra, ntonzi attacaru la prifittura e dichiararu la "Ripùbbrica nnipindenti dû Còmisu", ca durau sì e no sulu du' misa. L'artèfici di sta "ripùbbrica" foru arristati e mannati a Ustica. Chisti turnau pirò na vota ca fu dichiarata a Ripubblica Italiana.
Nni l'anni '80 ô Còmisu a basi militari fascista fu cummirtuta dî miricani pi fari na basi NATO cu mìssili nucliari; fu appoi smantiḍḍata nnô 1991, câ fini dâ guerra fridda. L'airuportu militari Magliocco fu ristrutturatu e trasfurmatu 'n airuportu civili. L'airuportu è ora attivu a pàrtiri dû 30 di maju 2013.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.